Nie tylko Polska wiąże swą niepodległość z rokiem 1918. Jakie jeszcze państwa obchodzą w tym roku 105. rocznicę odzyskania niepodległości?
Polska nie jest jedynym krajem, który łączy Święto Niepodległości z rokiem 1918. Państwa, które także wiążą swą niepodległość z tą datą to:
- Republika Estońska, Dzień Niepodległości (24 lutego 1918);
- Republika Litewska, Dzień Odrodzenia Państwa Litewskiego (16 lutego 1918);
- Republika Azerbejdżanu, Rocznica Proklamacji Republiki (28 maja 1918);
- Republika Czeska, Proklamacja Niepodległości (28 października 1918);
- Republika Łotewska, Dzień Niepodległości (18 listopada 1918).
Powróćmy jednak do Polski i przypomnijmy najważniejsze wydarzenia roku 1918, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodlegałości. Warto rozpocząć od daty 8 stycznia 1918 r., bowiem tego dnia Prezydent USA Woodrow Wilson w orędziu noworocznym ogłosił czternaście punktów stanowiących, jego zdaniem, fundament powojennego ładu międzynarodowego. W trzynastym punkcie stwierdził, że powinno powstać niepodległe Państwo Polskie z bezpiecznym dostępem do morza, obejmujące ziemie zamieszkałe przez ludność bezsprzecznie polską. Była to pierwsza deklaracja zagranicznego polityka, w której określono zasady, na jakich miały się formować granice odrodzonego państwa. Kolejne wydarzenie miało miejsce w dniu 9 lutego 1918 r., gdy w Brześciu nad Bugiem państwa centralne podpisały układ pokojowy z powstałą w styczniu 1918 roku niepodległą Ukraińską Republiką Ludową. W traktacie URL przyznano m.in. Chełmszczyznę i część Polesia. Spotkało się to z ostrymi protestami ze strony polskiej. Na znak protestu ostatnie oddziały polskie służące po stronie Niemiec i Austro-Węgier wymówiły służbę. Część żołnierzy podjęła próbę przedostania się na Zachód.
W dniu 7 października 1918 r., wobec pogarszającej się sytuacji Niemiec na froncie zachodnim Rada Regencyjna proklamowała powstanie niepodległego Państwa Polskiego, które zbudowane miało być zgodnie z założeniami opisanymi w trzynastym punkcie orędzia Wilsona. Z kolei dnia 19 października 1918 r., na Śląsku Cieszyńskim, powstaje polska Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego. Należy jednak podkreślić, że przynależność Śląska Cieszyńskiego stała się kością niezgody pomiędzy odzyskującą niepodległość Polską a powstającą Czechosłowacją. Natomiast 28 października 1918 r., w związku z deklaracją Karola I o federalizacji monarchii habsburskiej, w Krakowie ukształtowała się Polska Komisja Likwidacyjna na czele z Wincentym Witosem. Jej zadaniem miało być przejęcie władzy administracyjnej od Austriaków i ustanowienie państwowości polskiej w Galicji.
Przedstawiając wydarzenia listopadowe zacząć należy od daty 7 listopada 1918 r., kiedy to w Lublinie lewica niepodległościowa i ludowcy powołali niezależny od Rady Regencyjnej Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele. Trzy dni później, w dniu 10 listopada 1918 r., z twierdzy w Magdeburgu został wypuszczony Józef Piłsudski, który w godzinach popołudniowych dotarł do Warszawy.
W dniu 11 listopada 1918 r., w wagonie kolejowym w lesie pod francuskim Compiègne, podpisano rozejm pomiędzy państwami ententy a Cesarstwem Niemieckim kończący I wojnę światową. Pozbawiona autorytetu Rada Regencyjna postanawia oddać Piłsudskiemu władzę nad tworzącym się wojskiem. Z kolei w Poznaniu działający od 1916 roku tajny Centralny Komitet Obywatelski (grupujący stronnictwa o charakterze narodowym i ludowym) zmienia nazwę na Naczelną Radę Ludową i staje się reprezentantem polskich interesów w Wielkopolsce.
W 2023 roku obchodzimy 105. rocznicę odzyskania niepodległości. Jak co roku, dzień 11 listopada będzie obfitował w szereg wydarzeń i uroczystości. W całym kraju odbędą się m.in. wydarzenia organizowane przez instytucje kultury prowadzone i współprowadzone przez MKiDN. Można będzie wziąć udział w festiwalach, koncertach, spektaklach, wystawach, a także w rodzinnych piknikach czy warsztatach. Szczegółowy harmonogram wszystkich uroczystkości można znaleźć na oficjalnej stronie niepodlegla.gov.pl .
Źródło:
- Kalendarium niepodległościowe, https://niepodlegla.gov.pl/o-niepodleglej/kalendarium-niepodleglosciowe/
- Święta narodowe pańśtw obcych, https://www.gov.pl
_____________________________________
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.
PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy
Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze
Egzamin komorniczy: Zadanie pierwsze (ustawowe zadania komornika)
2023-04-18 10:05
Wynagrodzenie referendarza sądowego zbyt niskie. Jest wniosek RPO
2022-09-26 10:00
23 maja Prokurator Generalny przedstawi aplikantom propozycje pracy
2023-05-13 19:00
Egzaminy wstępne na aplikacje prawnicze: Kodeks cywilny
2023-09-27 08:00
