Kontynuujemy serię artykułów o najciekawszych kwestiach dotyczących polskiego prawa. Dziś interesują nas immisje. Odpowiemy na czym one polegają i jak sobie z nimi radzić. Te i inne zagadnienia w niniejszym artykule, który przeczytasz w minutę!
Prawo własności jest prawem podmiotowym bezwzględnym. Nie oznacza to, że właścicielowi wolno korzystać z nieruchomości w sposób całkowicie nieograniczony. W art. 140 k.c. czytamy bowiem, że właściciel może korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, jak też w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego. Właśnie ze względu na potrzebę poszanowania zasad współżycia społecznego powinien on przede wszystkim brać pod uwagę interes sąsiadów i tak korzystać z własnej nieruchomości, aby nie powodowało to negatywnych skutków po stronie nieruchomości sąsiednich. O immisjach stanowi art. 144 k.c., który jest przepisem należącym do tzw. prawa sąsiedzkiego. Zgodnie z art. 144 k.c. właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
Z powyższego przepisu wypływa wniosek, że, po pierwsze, zakłócanie korzystania z nieruchomości sąsiedniej nie ponad przeciętną miarę jest dozwolone, gdyż stanowi skutek normalnego z niej korzystania. Po drugie zaś - immisja to zarówno skutek zachowania podjętego na danym gruncie, który ujawnia się na gruncie sąsiednim, jak i skutek działania podjętego na danym gruncie, który ujawnił się na tym gruncie i został rozprzestrzeniony na grunt sąsiedni. Ma to znaczenie dla określenia rodzaju immisji.
Liczba stanowisk prezentowanych w doktrynie na temat charakteru immisji jest znaczna. Tradycyjny podział uwzględnia dwa podstawowe rodzaje immisji. Są to immisje bezpośrednie oraz immisje pośrednie.
Immisja bezpośrednia jest intencjonalną ingerencją w cudzą własność. Może polegać ona np. na skierowaniu na sąsiedni grunt wód opadowych albo umieszczaniu na tym gruncie nieczystości (np. wypompowanie zawartości zbiornika przydomowej oczyszczalni ścieków na grunt sąsiada). Immisje bezpośrednie są bezwzględnie zakazane przez prawo między innymi dlatego, że są intencjonalne – sprawca świadomie kieruje określoną substancję na grunt sąsiedni.
Immisje pośrednie natomiast powodują zachowania, które nie są intencjonalne. Chodzi tu jednak o przypadki, w których ingerencja w grunt sąsiedni wykracza ponad przeciętną miarę. Przykładowo, dozwolone jest cotygodniowe koszenie trawnika, a hałas emitowany przez silnik kosiarki nie stanowi ponadprzeciętnej ingerencji w prawa sąsiada. Inaczej należy ocenić sytuację, w której koszenie odbywa się codziennie, uniemożliwiając sąsiadowi spokojne przebywanie w ogrodzie właśnie z powodu hałasu. Byłaby to wówczas immisja pośrednia materialna. Przykładem immisji pośredniej materialnej jest też dym przedostający się na teren sąsiedni.
Immisje niematerialne natomiast wpływają negatywnie na psychikę. Przykładem tego typu immisji jest monitoring obejmujący działaniem także grunt sąsiedni (wyr. SN z 5.5.2021 r., I NSNc 156/20, http://www.sn.pl).
Do przykładów rzadziej spotykanych immisji pośrednich należy uniemożliwienie lub utrudnienie właścicielowi nieruchomości odbioru programu telewizyjnego na skutek wzniesienia budynków na nieruchomości sąsiedniej (uchw. SN z 21.3.1984 r., III CZP 4/84, Legalis). Podobnie ocenia się ponadprzeciętne tamowanie przenikania światła czy powietrza na nieruchomość sąsiednią (wyr. SN z 17.12.2008 r., I CSK 191/08, http://www.sn.pl). Natomiast zasadniczo nie stanowi immisji umieszczanie okien od strony nieruchomości sąsiedniej (orz. SN z 4.7.1952 r., C 1195/52, Legalis).
Należy zaznaczyć, że postępowanie cywilne nigdy nie zastąpi zdrowego rozsądku oraz chęci polubownego rozwiązania sporu.
Gdy jednak koncyliacyjne metody zawodzą, właściciel, którego prawa zostały naruszone na skutek immisji, może skorzystać z roszczenia negatoryjnego (art. 222 § 2 k.c. w zw. z art. 144 k.c.), a tym samym żądać, aby właściciel nieruchomości wyjściowej zaniechał immisji i przywrócił stan zgodny z prawem.
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.
PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy
Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze
Zwolnienie z PCC nabycia pierwszego mieszkania już niebawem
2023-08-15 11:15
Wniosek o dodatek węglowy krok po kroku
2022-08-06 15:18
Nieoczekiwany prezent świąteczny dla właścicieli nowych samochodów
2022-12-26 16:20
Weryfikacja zastrzeżenia numeru PESEL już od 1 czerwca 2024 r.
2024-05-22 11:46
RPO pyta UOKiK o ceny paliw na stacjach PKN Orlen
2023-03-20 09:15
Ceny sprzętu Xiaomi podstawą działań UOKiK
2024-05-31 16:00
Zmiany w mandatach - nowe uprawnienia straży miejskiej
2023-10-18 13:31
