Źródło grafiki: https://pixabay.com
Woda to żywioł, który nie wybacza błędów. Alkohol stanowi poważny problem na plażach jako jeden z podstawowych powodów utonięć. Czy od alkoholu stronić powinni także sternicy? Oczywiście, że tak. Grozi za to grzywna i areszt. Przedstawiamy skutki prawne prowadzenia łodzi …na podwójnym gazie”.
Zacznijmy jednak od początku, czyli od motoryzacji. Zakaz prowadzenia samochodów po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka jest powszechnie znany. Podstawą prawną karania kierujących dopuszczających się jazdy pod wpływem alkoholu jest art. 87 § 1 k.w. Ratio legis poszukiwać należy tu w konieczności niedopuszczania do udziału w ruchu drogowym osób o obniżonej sprawności psychomotorycznej, wywołanej działaniem alkoholu lub podobnie działającego środka. Prowadzenie samochodu po użyciu alkoholu słusznie zatem podlega karze. W tym miejscu należy wstępnie zasygnalizować, że niedozwolone jest nie tylko prowadzenie w omawianym stanie samochodów. Artykuł 87 § 1 k.w. odnosi się do pojęcia „pojazdu mechanicznego”. Według art. 87 § 1 k.w. „kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 2500 złotych”, przy czym warto wspomnieć, że grzywna wynosić może nawet 30000 zł. Tak wysoka jej górna granica została określona w art. 24 § 1a k.w. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że za pojazdy mechaniczne należy uznać pojazdy zaopatrzone w poruszający je silnik (pojazdy samochodowe, maszyny rolnicze, motocykle, lokomotywy kolejowe, samoloty, helikoptery, statki wodne i inne), jak również pojazdy szynowe zasilane z trakcji elektrycznej, takie jak tramwaje i trolejbusy (zob. wyrok SN z 25.10.2007 r., III KK 270/07, OSNwSK 2007, Nr 1, poz. 2320). Zakres pojęciowy jest więc w tym przypadku bardzo szeroki i odnosi się także do sprzętu pływającego.
Karalne jest również prowadzenie „na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu” (a zatem na lądzie) zarówno „w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka”, jak i „w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka” pojazdu innego niż mechaniczny. W piśmiennictwie prawniczym wymienia się np. rowery, wózki inwalidzkie, deskorolki czy pojazdy zaprzęgowe (szerzej zob. glosa R. A. Stefańskiego do wyroku SN z z 25.10.2007 r., III KK 270/07, Prok. i Pr. 2008, Nr 5). Nie stanowi natomiast prowadzenia pojazdu innego niż mechaniczny jazda wierzchem. Koń nie wpisuje się w zakres definicji pojazdu (por. uchwała SN(7) z 22.3.1968 r., VI KZP 47/67, OSNKW 1968, Nr 6, poz. 64).
Za prowadzenie pojazdu innego niż mechaniczny „w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka” grozi kara aresztu albo grzywny nie niższej niż 1000 zł. W przypadku prowadzenia tego typu pojazdu „w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka” grozi taka sama kara jak w przypadku prowadzenia „po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka” pojazdów mechanicznych, a więc areszt albo grzywna nie niższa niż 2500 zł. Dodajmy, że o stanie po użyciu alkoholu można mówić, gdy jego stężenie we krwi osoby badanej wynosi od 0,2 do 0,5 promila. Nietrzeźwość natomiast ma miejsce przy zawartości alkoholu we krwi przekraczającej 0,5 promila.
W tym miejscu rozwińmy nieco temat tytułowy. Jak już zasygnalizowano, w art. 87 k.w. mowa jest nie tylko o samochodach. Te poruszają się w ruchu lądowym. Karalne jest również prowadzenie pojazdów poruszających się w ruchu wodnym oraz powietrznym. Nie wolno zatem po użyciu alkoholu, a tym bardziej w stanie nietrzeźwości, prowadzić łodzi motorowej, gdyż stanowi ona pojazd mechaniczny poruszający się w ruchu wodnym w rozumieniu art. 87 § 1 k.w. Prowadzenie łodzi motorowej pod wpływem alkoholu jest zatem karalne. Ze wspomnianego przepisu nie wynika natomiast norma prawna sankcjonująca prowadzenie w ruchu wodnym po użyciu alkoholu (ewentualnie w stanie nietrzeźwości) łodzi innej niż motorowa. Nie oznacza to, że takie zachowanie jest dozwolone. Stosownie do art. 35 ustawy z 18.8.2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (t.j. Dz.U. z 2022 poz. 147) „kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi w ruchu wodnym statek lub inny obiekt pływający, niebędący pojazdem mechanicznym, podlega karze grzywny”. Tym samym, biorąc pod uwagę wszystkie wskazane unormowania, ustawodawca zakazuje prowadzenia w ruchu wodnym zarówno łodzi motorowych, jak i tych nienapędzanych za pomocą silnika. Ponieważ ustawodawca odwołuje się do pojęć statku oraz innego obiektu pływającego, karze podlega nie tylko korzystanie z kajaka lub podobnej do niego łodzi, ale z wszelkich innych obiektów pływających, które przez sprawcę są „prowadzone”. Karalność prowadzenia innych obiektów pływających skłania do stwierdzenia, że nie jest warunkiem odpowiedzialności sprawcy wykroczenia z art. 35 ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych posiadanie patentu sternika motorowodnego. Nie w każdym przypadku uprawnienie to jest wymagane. Trzeba też dodać, że zarówno we wspomnianym przepisie, jak i w art. 87 k.w. ustawodawca nie wspomina o warunku popełnienia wykroczenia w postaci posiadania jakichkolwiek uprawnień. Karze na podstawie art. 87 k.w. podlega prowadzenie pojazdu, natomiast okoliczność nieposiadania uprawnień jest tu irrelewantna. Podobnie rzecz się przedstawia w przypadku art. 35 ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych. Brak uprawnień można ewentualnie rozpatrywać w kategorii odrębnego czynu polegającego na prowadzeniu pojazdu mechanicznego bez uprawnień.
Grzywna i areszt to nie jedyne zagrożenia. W razie popełnienia wykroczenia określonego w art. 87 § 1 k.w. obowiązkowo orzeka się środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Potwierdzono to w orzecznictwie, gdzie wskazuje się, że uznanie ukaranego winnym sprawstwa tego wykroczenia implikuje konieczność orzeczenia wobec niego zakazu prowadzenia pojazdów (wyrok SN z 20.1.2015 r., III KK 355/14, http://www.sn.pl). Natomiast w razie popełnienia wykroczenia określonego w art. 87 § 1a lub 2 można orzec zakaz prowadzenia pojazdów innych niż określone w art. 87 § 1 k.w.
Stan prawny: 1.6.2022 r.
Treści publikowane w Serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.
Istota przestępstwa o charakterze chuligańskim
2024-06-01 16:42
Zastaw antychretyczny w praktyce
2024-08-02 20:08
Uznanie roszczenia w formie umowy na przykładach
2023-01-04 19:04
Statut związku zawodowego na przykładach
2024-06-20 10:36
Dzierżawa z klauzulą mediacyjną na przykładach
2023-10-02 09:25
Nieumyślne szpiegostwo w ogniu krytyki HFPC i Fundacji Panoptykon
2023-05-21 16:20
Pierwszeństwo pieszego na przejściu dla pieszych
2022-03-11 20:09
