Aport do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Redakcja
2022-03-12 11:59
Komentarze (0)

Podstawową formą wkładu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są pieniądze. Pod określonymi warunkami prawnymi wkład do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być niepieniężny. Mówimy wówczas o tzw. aporcie. Aport może pokrywać kapitał zakładowy w całości albo w części. Ważnym jest, aby jego przedmiot posiadał cechę zdolności aportowej.

Umowa spółki

Wkład może być wnoszony do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w celu pokrycia udziału przy jej powstawaniu albo w ramach podniesienia kapitału zakładowego. W tym pierwszym przypadku wspólnicy zobowiązują się do wnoszenia wkładów w umowie spółki. Umowa spółki, w której wspólnik zobowiązuje się do wniesienia wkładu niepieniężnego, wywołuje skutek rozporządzający. Różni się ona jednak istotnie od typowego rozporządzenia, o którym mowa w ramach stosunku sprzedaży. Wniesienie aportu do spółki nie stanowi jego sprzedaży przez zbywcę na rzecz nabywcy, na podstawie której sprzedawca traci prawo rzeczowe do sprzedanej rzeczy w zamian za uzyskaną cenę. W przypadku stosunku spółki ma się do czynienia ze swoistym przeniesieniem własności wkładu wspólnika do spółki, nie bez powodu określanym odrębnym mianem od przeniesienia, a mianowicie wniesieniem wkładu (por. wyrok SN z 27.2.2013 r., IV CSK 418/12, http://www.sn.pl). Jeżeli wkładem do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma być w całości albo w części wkład niepieniężny, umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów. Tego typu postanowienie umowy spółki może przybrać następujące, przykładowe brzmienie:

(…)
§ …
Kapitał zakładowy i udziały
1. Kapitał zakładowy wynosi 1 000 000 zł i dzieli się na 1000 niepodzielnych udziałów o równej wartości nominalnej, wynoszącej 1000 zł każdy.
2. Udziały zostają pokryte i objęte w następujący sposób:
1) Jan Nowak wnosi wkład pieniężny w wysokości 500 000 zł i obejmuje 500 udziałów o łącznej wartości nominalnej 500 000 zł,
2) Joanna Kowalska wnosi wkład niepieniężny w postaci nieruchomości - lokalu mieszkalnego, położonego w Szczecinie, przy ul. Ciemny zaułek 9/8, dla którego Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód, X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr SZ1S/00000000/0, o wartości 500 000 zł i obejmuje 500 udziałów o łącznej wartości nominalnej 500 000 zł.
3. Na każdy udział przypada jeden głos na Zgromadzeniu Wspólników.
(…)

Powyższy fragment postanowienia umownego dotyczy spółki utworzonej przez dwóch wspólników, przy czym tylko jeden z nich wnosi wkład niepieniężny.

Przedmiot wkładu niepieniężnego

Przedmiotem aportu nie musi być nieruchomość, jak w powyższym przykładzie. Mogą nim być również inne rzeczy, w tym ruchomości, takie jak choćby maszyny służące do prowadzenia działalności gospodarczej. W każdym razie jednak zachowuje aktualność potrzeba precyzyjnego określenia przedmiotu aportu. Jeżeli w umowie postanowiono, że wspólnik wniesie do kapitału zakładowego tej spółki środki trwałe w postaci obiektów maszyn i urządzeń, ale nie określono szczegółowo przedmiotu tego wkładu, nie wskazano miejsca położenia obiektów ani nie opisano tych obiektów, to nie można przyjąć, że doszło do skutecznego wniesienia tych rzeczy do kapitału zakładowego spółki (por. wyrok SA w Warszawie z 25.1.2013 r., I ACa 933/12, http://orzeczenia.waw.sa.gov.pl). Poza prawami rzeczowymi, wśród których na czoło wysuwa się własność, do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością można wnieść np. prawa do papierów wartościowych, jak również wierzytelności. Przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą być wartości niematerialne. Dotyczy to praw własności przemysłowej czy majątkowych praw autorskich. Do wniesienia elementu niematerialnego dochodzi także wtedy, gdy przedmiotem aportu może być przedsiębiorstwo. Ustawodawca definiuje przedsiębiorstwo jako zespół składników niematerialnych i materialnych. Do podstawowych wartości niematerialnych przedsiębiorstwa zaliczyć można goodwill czy know-how. Jeżeli przedmiotem aportu do spółki jest przedsiębiorstwo, to zostaje ono przeniesione na rzecz tej spółki w całości, a więc wraz z wartościami niematerialnymi. Ponadto, co zostało potwierdzone w orzecznictwie, w takim przypadku przedsiębiorstwo przechodzi na spółkę wraz z wierzytelnościami, jeżeli wchodzą one w jego skład (por. wyrok SN z 18.8.2005 r., V CK 104/05, http://www.sn.pl). Należy pamiętać, że przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być prawo niezbywalne oraz, inaczej niż w spółkach osobowych, świadczenie pracy bądź usług, do czego ustawodawca odwołuje się w ramach art. 14 § 1 k.s.h. Aporty takie są niedopuszczalne jako pozbawione zdolności aportowej.

Wady wkładu niepieniężnego

Stosownie do art. 14 § 2 k.s.h., w przypadku gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu. Umowa albo statut spółki może przewidywać, że spółce przysługują wówczas także inne uprawnienia. Ustawodawca używa w ramach cytowanego przepisu pojęcia wady. Nasuwa to oczywiste skojarzenie z wadami fizycznymi i prawnymi przedmiotu sprzedaży oraz łączącymi się z tym roszczeniami kupującego. Jest to jednak niezupełnie właściwe skojarzenie, gdyż pojęcie wady używane w cytowanym powyżej art. 14 § 2 k.s.h. nie jest w tym przypadku tożsame z pojęciem wady rzeczy sprzedanej i środkami ochrony przewidzianymi w przepisach o sprzedaży. Artykuł 14 § 2 k.s.h. jest przepisem o charakterze wyrównawczym, czyli dającym uprawnienie do wyrównania różnicy między zadeklarowaną a rzeczywistą wartością aportu wniesionego do spółki w zamian za objęte już udziały (por. wyrok SA w Warszawie z 9.6.2010 r., I ACa 21/10, niepubl.). Łączy się to z problemem przeszacowania aportu i wynikającą z tego odpowiedzialnością zarówno samego wspólnika, który wkład wnosi, jak i członków zarządu spółki, którzy mając świadomość jego zawyżenia zgłosili spółkę do rejestru. Powyższe nie oznacza, że w odniesieniu do aportu nie można mówić o wadzie fizycznej czy prawnej. Wręcz przeciwnie, zarówno wada fizyczna, jak i prawna, wpływa na wartość wkładu niepieniężnego i jako taka jest również wadą w rozumieniu art. 14 § 2 k.s.h. W piśmiennictwie (szerzej zob. T. Barański, Wada wkładu niepieniężnego do spółek kapitałowych, „Państwo i Prawo” 2007, Nr 8, s. 52-54) wskazano, iż wady fizyczne aportu mogą zachodzić w przypadku wkładów stanowiących prawa do rzeczy. Natomiast wady prawne mające znaczenie na gruncie tego przepisu z powodu obniżenia wartości zbywczej aportu mogą polegać na obciążeniu przedmiotu wkładu prawami osób trzecich, takimi jak np. hipoteka czy zastaw.

Stan prawny: 20.12.2021 r.

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl. mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.