Czym jest sztuczna inteligencja?

Natalia Szok
2023-05-13 08:45
Komentarze (0)

Sztuczna inteligencja zmonopolizowała uwagę opinii publicznej w chwili, gdy w ręce użytkowników Internetu dostał się ChatGPT. Przyjrzyjmy się więc sposobom, w jaki AI definiują dokumenty krajowe i unijne.

Czy sztuczna inteligencja ma definicję normatywną?

Dotychczas nie powstała definicja, którą można by określić mianem definicji normatywnej. Nie wypracowano bowiem rozwiązań, które przybrałyby ramy prawnej definicji sztucznej inteligencji, zarówno na płaszczyźnie ustawodawstw krajowych, jak i konwencji międzynarodowych. Podejmowane są natomiast próby opisowego podejścia do pojęcia AI, które odnajdujemy nie tylko w dokumentach krajowych, ale także unijnych. Czym więc jest sztuczna inteligencja?

>>Czytam więcej w: Sztuczna inteligencja

Sztuczna inteligencja w świetle polskiej Polityki AI

Na wstępie skupmy się jednak na tym, czym jest Polityka AI. Polityka dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce od roku 2020 to załącznik do uchwały nr 196 Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2020 r. Dokument ten opisuje działania, które Polska powinna wdrożyć i cele, które powinna osiągnąć w perspektywie krótkoterminowej (do 2023 r.), średnioterminowej (do 2027 r.) i długoterminowej (po 2027 r.), mające służyć rozwojowi polskiego społeczeństwa, polskiej gospodarki i polskiej nauki w obszarze sztucznej inteligencji.

Wszystkie cele i narzędzia są podzielone na obszary:

- AI i społeczeństwo;
- AI i nauka;
- AI i edukacja;
- AI i sektor publiczny.

Dokument ten podejmuje także próbę zdefiniowania, czym jest sztuczna inteligencja. Polska Polityka AI wskazuje, że sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence – AI) to dziedzina wiedzy, obejmującą m.in. sieci neuronowe, robotykę i tworzenie modeli zachowań inteligentnych oraz programów komputerowych symulujących te zachowania, włączając w to również uczenie maszynowe (ang. machine learning), głębokie uczenie (ang. deep learning) oraz uczenie wzmocnione (ang. reinforcement learning).

Sztuczna inteligencja w dokumentach Komisji Europejskiej

Definicję sztucznej inteligencji zaproponowała również Komisja Europejska. W dokumencie zatytułowanym "A definition of Artificial Intelligence: main capabilities and scientific disciplines:, Komisja wskazała, że termin sztuczna inteligencja (AI) odnosi się do systemów, które wykazują inteligentne zachowanie, analizując swoje środowisko i podejmowanie działań – z pewną dozą autonomii – dla osiągnięcia określonych celów. Systemy oparte na sztucznej inteligencji mogą przy tym działać w świecie wirtualnym (np. asystenci głosowi, analiza obrazu oprogramowanie, wyszukiwarki, systemy rozpoznawania mowy i twarzy) lub AI może być także "wbudowane" w urządzenia sprzętowe (np. zaawansowane roboty, autonomiczne samochody, drony czy aplikacje Internetu Rzeczy).

Jako dyscyplina naukowa, AI obejmuje kilka podejść i technik, takich jak uczenie maszynowe (którego konkretnymi przykładami są uczenie głębokie i uczenie wzmacniające), rozumowanie maszynowe (które obejmuje planowanie, harmonogramowanie, reprezentację wiedzy i rozumowanie, wyszukiwanie i optymalizację) oraz robotykę (która obejmuje sterowanie, percepcję, czujniki i siłowniki, a także integrację wszystkich innych technik w systemy cyber-fizyczne).

Dokument Komisji Europejskiej powstał by wyjaśniać niektóre aspekty sztucznej inteligencji jako dyscypliny naukowej i technologii, uniknąć nieporozumień, osiągnąć wspólną wiedzę na temat sztucznej inteligencji (która może być z powodzeniem wykorzystywana również przez osoby niebędące ekspertami w dziedzinie sztucznej inteligencji), oraz dostarczyć szczegółowych informacji, przydatnych w dyskusji na temat etyki AI oraz zaleceń dotyczących polityki AI.

Sztuczna inteligencja według OECD

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Organisation for Economic Co-operation and Development - OECD) jest międzynarodową organizacją gospodarczą utworzoną w 1961 r. z siedzibą w Paryżu, sukcesorką Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC), powstałej w celu odbudowy Europy ze zniszczeń wojennych w realizacji Planu Marshalla. Jej celem jest poszukiwanie i promowanie najlepszych rozwiązań politycznych i gospodarczych mających na celu poprawę jakości życia ludzi na całym świecie, w myśl hasła ‘Lepsze polityki dla lepszego życia’. OECD prowadzi prace badawcze oraz koncepcyjne skupiające się na najważniejszych zagadnieniach społecznych oraz gospodarczych. Do istotnych aspektów funkcjonowania OECD należy działalność publikacyjna, a jej publikacje należą do najbardziej oczekiwanych raportów na temat perspektyw gospodarki światowej oraz sytuacji ekonomicznej poszczególnych krajów.

System AI według OECD to system oparty na koncepcji maszyny, która może wpływać na środowisko, formułując zalecenia, przewidywania lub decyzje dotyczące zadanego zestawu celów. Czyni to, wykorzystując dane wejściowe, dane maszynowe lub ludzkie do:

- postrzegania rzeczywistych lub wirtualnych środowisk,
- streszczania takiego postrzegania w modele ręcznie lub automatycznie,
- wykorzystywania interpretacji modeli do formułowania opcji wyników.

W schemacie system sztucznej inteligencji składa się z trzech głównych elementów:

- czujników (sensorów),
- logiki operacyjnej (modeli algorytmów),
- siłowników (aparatu wykonawczego).

Czujniki zbierają nieprzetworzone dane ze środowiska, a siłowniki podejmują działania w celu zmiany stanu środowiska. Kluczowa siła systemu sztucznej inteligencji znajduje się w jego logice operacyjnej (modelach algorytmów), która dla danego zestawu celów i na podstawie danych wejściowych z czujników zapewnia ekstrakcje (wynik) dla siłowników – jako zalecenia, przewidywania lub decyzje, które mogą wpłynąć na stan środowiska.

Sztuczna inteligencja - nadzieje i wyzwania

Najprawdopodobniej sztuczna inteligencja (AI) zmieni każdy aspekt naszego życia, wpływając na to, jak pracujemy i jak się bawimy. Dziś pokłada się w niej nadzieje na rozwiązywanie globalnych wyzwań, takich jak zmiana klimatu czy dostęp do wysokiej jakości opieki medycznej. Jednak sztuczna inteligencja niesie za sobą również prawdziwe wyzwania, zarówno dla rządów, jak i samych obywateli. Wyzwaniem takim jest chociażby sprostanie zagrożeniom, jakie AI może wygenerować. W szczególności pojawia się problem tzw. bezrobocia technologicznego. Z informacji zawartych w tegorocznej edycji raportu „The Future of Jobs” – wydanego przez Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) - wynika, że w przeciągu najbliższych 5 lat pracę na rzecz AI straci nawet 83 miliony zatrudnionych. Redukcja ma dotknąć urzędy, działy obsługi klienta, pracowników biurowych, a nawet pracowników poczty czy banków. Z kolei nowych stanowisk pracy ma powstać tylko 69 mln, co oznacza realny spadek miejsc pracy o 14 mln. Trzeba jednak mieć świadomość, że niezależnie od przedstawianego bilansu zysków i strat, postęp technologiczny jest nieunikniony, a wraz z nim określone przeobrażenia gospodarcze i społeczne.

Źródło:

- A definition of Artificial Intelligence: main capabilities and scientific disciplines, https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/definition-artificial-intelligence-main-capabilities-and-scientific-disciplines
- Polityka dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce od roku 2020, załącznik do uchwały nr 196 Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2020 r.
- Future of Jobs Report 2023, https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2023.pdf
- Artificial intelligence, https://www.oecd.org/digital/artificial-intelligence/.

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.