Drugiego dnia zdający mieli obowiązek sporządzić projekt aktu notarialnego obejmującego: umowę majątkową małżeńską, umowę o częściowy podział majątku wspólnego, porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dziećmi, umowę alimentacyjną zabezpieczoną notarialnym tytułem egzekucyjnym oraz oświadczenie o ustanowieniu prawa użytkowania na stanowiącym odrębną nieruchomość samodzielnym lokalu mieszkalnym.
Małżonkowie Jan Polak (PESEL 76062115356), syn Jana i Marii i Anna Polak (PESEL 85072503403), córka Pedro i Evity zamierzają uregulować umownie stosunki osobiste i majątkowe, a także kwestię alimentów na wspólne dzieci oraz przyszłych kontaktów z nimi. Małżonkowie Polak posiadają dwoje dzieci: Adama Polaka (PESEL 12321207819), urodzonego w dniu 12 grudnia 2012 r. i Bożenę Polak (PESEL 18230307809), urodzoną w dniu 3 marca 2018 r. Jan Polak jest obywatelem polskim, a Anna Polak posiada wyłącznie obywatelstwo argentyńskie. Ich małżeństwo zostało zawarte w Polsce w dniu 23 stycznia 2010 r. i od tego czasu oboje małżonkowie mieszkają na stałe w Polsce, choć od dnia 15 kwietnia 2020 r. pozostają w faktycznej separacji. Anna Polak wraz z dziećmi pozostała w dotychczas zajmowanym przez oboje małżonków lokalu mieszkalnym oznaczonym numerem 4, usytuowanym w budynku przy ul. Zamorskiej 79 w Łodzi (90-202), pod którym to adresem posiada stałe zameldowanie. Natomiast Jan Polak wyprowadził się ze wspólnego mieszkania i aktualnie mieszka w Poznaniu (65-022) przy ul. Polnej 2. Małżonkowie dotychczas nie zawierali umów dotyczących wyboru prawa właściwego dla ich stosunków osobistych i majątkowych. Nie zawierali również umów majątkowych małżeńskich, pozostają w ustroju wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. W sierpniu 2022 r. Anna Polak złożyła pozew rozwodowy. Sąd nie podjął dotychczas żadnych czynności w tej sprawie.
Wolą małżonków jest ustanowienie ustroju rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Z uwagi na faktyczną separację oraz prowadzenie przez Jana Polaka działalności gospodarczej w branży budowlanej, Anna Polak oczekuje określenia w umowie, że ustrój rozdzielności majątkowej obowiązuje od daty wyprowadzki Jana Polaka ze wspólnie zajmowanego mieszkania, tj. 15 kwietnia 2020 r., ewentualnie od innej, najwcześniejszej możliwej daty. Jan Polak zgadza się na takie rozwiązania.
Małżonkowie oświadczają, że w skład ich majątku wspólnego wchodzi m.in. samochód osobowy marki Mercedes GLC, rok produkcji 2015, nr rej. EL10205, nr VIN AZE1122333TA33000, w związku z czym chcą dokonać w tym samym akcie:
1. ustalenia nierównych udziałów w tym składniku majątku w ten sposób, że Janowi Polakowi przysługuje w tym samochodzie udział 3/4 części, zaś Annie Polak udział 1/4 części, oraz
2. częściowego podziału majątku wspólnego dotyczącego tego samochodu, którego wartość określają na kwotę 160 000 zł; na skutek częściowego podziału majątku wspólnego samochód ten przypadłby Janowi Polakowi z obowiązkiem spłaty na rzecz Anny Polak w wysokości 40 000 zł, płatnej w terminie do dnia 31 stycznia 2023 r.
Gdyby takie ustalenie i podział nie były możliwe, małżonkowie chcą dokonać częściowego podziału majątku wspólnego w tym zakresie w ten sposób, że samochód ten przypadłby w całości Janowi Polakowi z obowiązkiem dokonania przez niego spłaty na rzecz Anny Polak w wysokości odpowiadającej wartości udziału - powstałego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej - w tym samochodzie, przy czym zapłata ma nastąpić do dnia 31 stycznia 2023 r. Strony zgodnie oświadczają, że samochód ten znajduje się w posiadaniu Jana Polaka.
Ponieważ Anna Polak mieszka z dziećmi w stanowiącym odrębną nieruchomość samodzielnym lokalu mieszkalnym (oznaczonym numerem 4, usytuowanym na drugiej kondygnacji budynku w Łodzi przy ul. Zamorskiej 79, składającym się z trzech pokoi, kuchni, łazienki, ubikacji oraz korytarza, o powierzchni użytkowej 70 m2, objętym księgą wieczystą nr LD1M/00095556/1, prowadzoną przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi – XVI Wydział Ksiąg Wieczystych), wchodzącym w skład majątku osobistego Jana Polaka, jej wolą jest uzyskanie ograniczonego prawa rzeczowego pozwalającego na korzystanie z tego lokalu. Anna Polak chce również wynajmować jeden z pokoi i czerpać z tego dochód, a co za tym idzie - prawo to powinno przewidywać taką możliwość. Prawo to powinno zostać ustanowione na rzecz Anny Polak dożywotnio. Ustanowienie tego prawa ma nastąpić bez wynagrodzenia dla Jana Polaka, przy jednoczesnym obowiązku pokrywania przez Annę Polak wszelkich opłat związanych z eksploatacją lokalu. Jan Polak przedmiotowy lokal nabył w drodze darowizny w 2008 r. i jest ujawniony w księdze wieczystej jako jego wyłączny właściciel. Lokal ten nie jest obciążony jakimikolwiek prawami, roszczeniami, wolny jest też od zajęć, a jego wartość wynosi 500 000 zł. Anna Polak nie otrzymywała od męża żadnych przysporzeń majątkowych w okresie małżeństwa poza drobnymi prezentami o wartości jedynie sentymentalnej.
Dodatkowo, wobec osobistych starań o utrzymanie i wychowanie Adama Polaka i Bożeny Polak czynionych przez ich matkę, Jan Polak zobowiązuje się do płacenia do rąk Anny Polak alimentów w wysokości po 700 zł miesięcznie na każde dziecko. Ta kwota odpowiada możliwościom zarobkowym zobowiązanego i uzasadnionym potrzebom każdego z dzieci.
Wolą małżonków Polak jest określenie, o ile jest to dopuszczalne, sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dziećmi, gdyby doszło do rozwodu rodziców, przy czym obojgu rodzicom ma przysługiwać pełna władza rodzicielska.
Małżonkowie zgodnie uznają, że miejscem zamieszkania dzieci powinno być miejsce zamieszkania matki. Strony oczekują jednocześnie pomocy w precyzyjnym określeniu kontaktów. Małżonkowie porozumieli się co do części kontaktów w ten sposób, że Jan Polak będzie spędzał z dziećmi połowę ferii zimowych oraz dwa tygodnie w czasie wakacji letnich.
Wolą małżonków Polak jest uregulowanie powyższych kwestii w formie aktu notarialnego, w jednym akcie.
Polecenie: Proszę uzupełnić brakujące elementy stanu faktycznego według własnego uznania i sporządzić projekt aktu notarialnego (bez konieczności zamieszczania podpisów), z poddaniem się egzekucji w trybie art. 777 k.p.c. tytułem zabezpieczenia zobowiązań wynikających z projektu aktu notarialnego.
W projekcie aktu notarialnego należy zamieścić informację o treści żądań wniosku o wpis w księdze wieczystej, który notariusz złoży w systemie teleinformatycznym po sporządzeniu aktu notarialnego lub żądanie stron o złożenie takiego wniosku, wskazując wnioskodawców i uczestników postępowania.
Zadaniem zdającego jest sporządzenie projektu aktu notarialnego zgodnego z prawem, w oparciu o wyrażoną w zadaniu wolę stron. Należy przyjąć, że Polski nie łączy z Argentyną żadna umowa międzynarodowa regulująca stosunki z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego.
Należy przyjąć, że projekt aktu notarialnego jest sporządzany w dniu 7 września 2022 r. przez notariusz Alinę Nowak, prowadzącą Kancelarię Notarialną w Poznaniu, ul. Kościuszki 4.
W treści projektu aktu notarialnego zdający winien określić wysokość wynagrodzenia notariusza należnego za sporządzenie aktu notarialnego (w maksymalnej wysokości) oraz pobranych podatków i należnych opłat sądowych, jeżeli do ich pobrania zobowiązany jest notariusz.
Sporządzony projekt winien odpowiadać wymogom aktu notarialnego wynikającym z ustawy – Prawo o notariacie oraz zawierać dane wymagane do dokonania wpisów w księdze wieczystej.
Zdający zobowiązany jest do wskazania dokumentów stanowiących podstawę należytego zabezpieczenia interesów stron oraz niezbędnych do dokonania powyższych czynności i opisania ich w projekcie aktu notarialnego w taki sposób, by na podstawie samej treści tego projektu można było ustalić formę i treść dokumentów. Z treści projektu aktu notarialnego powinien wynikać sposób zapoznania się przez notariusza z powyższymi dokumentami, a także należy wskazać, które dokumenty zostały okazane, które zostały załączone do aktu, a które zostały przesłane do sądu prowadzącego księgi wieczyste wraz z wnioskiem.
Zdający zobowiązany jest zamieścić w projekcie aktu notarialnego wszystkie informacje i oświadczenia dotyczące przedmiotu czynności oraz stron, od których zależy poprawność, skuteczność lub ważność czynności prawnych objętych powyższym aktem.
Na potrzeby egzaminu notarialnego zdający nie ma obowiązku zamieszczenia w projekcie aktu notarialnego informacji i oświadczeń związanych ze stosowaniem ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu ani regulacji w sprawie ochrony i przetwarzania danych osobowych.
W ocenie Zespołu do przygotowania zadań na egzamin notarialny, zdający powinien sporządzić projekt aktu notarialnego dokumentującego: umowę majątkową małżeńską, umowę o częściowy podział majątku wspólnego, porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dziećmi, umowę alimentacyjną zabezpieczoną notarialnym tytułem egzekucyjnym oraz oświadczenie o ustanowieniu prawa użytkowania na stanowiącym odrębną nieruchomość samodzielnym lokalu mieszkalnym i zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:
1. Projekt aktu notarialnego winien być sporządzony zgodnie z ustawą z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, w tym w szczególności art. 3, 5, 7, 80, 85, 87, 91, 92 i 94, oraz zawierać dane niezbędne do dokonania wpisów w księdze wieczystej zgodnie z obowiązującymi przepisami.
2. Zgodnie z art. 51 ust. 2, art. 52 ust. 2 i art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe, zastosowanie w niniejszej sprawie znajdzie prawo polskie. Projekt aktu notarialnego powinien zatem dokumentować umowę wprowadzającą rozdzielność majątkową małżeńską. Jednakże zdający nie powinien skonstruować umowy w ten sposób, aby ustanowienie rozdzielności nastąpiło z datą wcześniejszą niż data aktu notarialnego. Uprawnienie do ustanowienia ustroju rozdzielności majątkowej między małżonkami z datą wcześniejszą niż data jej wprowadzenia przysługuje jedynie sądowi (art. 52 k.r.o.). Kwestia ta nie budzi wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie.
3. Wykluczona jest możliwość zawarcia umowy ustalającej nierówne udziały w jednym składniku majątku wspólnego małżonków. Przemawia za tym wykładnia gramatyczna, a także szczególny charakter uregulowania zawartego w art. 43 § 2 k.r.o. Niedopuszczalne jest zatem ustalenie nierównych udziałów w poszczególnych składnikach majątku wspólnego małżonków (tak postanowienie SN z dnia 27 czerwca 2003 r., IV CKN 278/2001, OSNC 2004, nr 9, poz. 146). W związku z tym zdający powinni w projekcie aktu notarialnego dokonać częściowego podziału majątku wspólnego małżonków (w zakresie samochodu osobowego), zgodnie z zasadami ogólnymi, a więc że w wyniku zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej małżonkom przysługują równe udziały w majątku wspólnym i przy tym założeniu określić wysokość spłaty na rzecz Anny Polak. Zabezpieczeniem spłaty powinno być oświadczenie Jana Polaka złożone w trybie art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. W odniesieniu do obowiązku przedłożenia stosownych dokumentów, należy zwrócić uwagę na art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.
4. Zdający powinien skonstruować oświadczenie o ustanowieniu prawa użytkowania na stanowiącym odrębną nieruchomość samodzielnym lokalu mieszkalnym, tylko bowiem z tym prawem związane są uprawnienia realizujące założenia stron. Możliwe jest także udokumentowanie umowy dotyczącej powstania prawa użytkowania, a zatem objęcia projektem aktu notarialnego również oświadczenia uprawnionej do tego prawa, obejmującego jej zgodę na to ustanowienie. Dla ustanowienia prawa użytkowania niezbędne jest opisanie lokalu. Koniecznym elementem tej części rozwiązania zadania jest przywołanie zaświadczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli bowiem przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, ma być obciążenie rzeczy uzyskanej tytułem darowizny, notariusz może dokonać tej czynności tylko za uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po przedstawieniu zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.
5. Umowa alimentacyjna powinna jasno precyzować obowiązki zobowiązanego. W szczególności konieczne jest określenie terminów i sposobów płatności. Nie można przy tym mieć wątpliwości, że na zasadzie art. 98 § 2 pkt 2 k.r.o. matka jest uprawniona do reprezentowania dziecka w umowie dotyczącej należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania. Dla zabezpieczenia płatności alimentów powinien być sporządzony notarialny tytuł egzekucyjny. Jakkolwiek w doktrynie odnotowano rozbieżności w orzecznictwie w tym względzie, za właściwe uznać należy sporządzenie tytułu w oparciu o art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. Tak kwestię tę rozstrzyga Sąd Najwyższy – zob. uchwałę SN z dnia 4 grudnia 2013 r., III CZP 85/13, OSNC 2014, nr 3, poz. 28.
6. Zgodnie z art. 58 § 1 k.r.o. w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga między innymi o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Co za tym idzie, prawnie dopuszczalne jest określenie w projekcie aktu notarialnego sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dziećmi, gdyby doszło do rozwodu rodziców. Nie jest możliwe poddanie się egzekucji aktem notarialnym w trybie art. 777 § 1 pkt 4 i 5 k.p.c. odnośnie do kontaktów z dzieckiem.
7. Zdający powinien odnieść się do znajomości języka polskiego obywatelki Argentyny. Z uwagi na długi okres zamieszkania w Polsce oraz stosunki rodzinne możliwe jest przyjęcie, że włada ona językiem polskim w mowie i piśmie. Dopuszczalne jest także przywołanie do aktu tłumacza przysięgłego języka znanego jej w stopniu komunikatywnym.
8. Zdający powinien pobrać od ustanowienia prawa użytkowania opłatę sądową w kwocie 200 zł (art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
9. Z ustanowieniem prawa użytkowania nie wiąże się konieczność poboru podatku od spadków i darowizn, gdyż ma zastosowanie zwolnienie z podatku, o którym mowa w art. 4a w zw. z art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwagi na miejsce zamieszkania Anny Polak.
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.
Egzamin prokuratorski 2024: Podsumowanie pierwszego etapu
2024-04-18 13:20
Współczesne problemy podmiotowości prawnej tematem konferencji UMCS
2023-04-26 13:20
Młodzieżowa Rada Sprawiedliwości ma nowych przedstawicieli
2022-10-21 10:00
Egzamin sędziowski 2023: Zdawalność i najwyższe wyniki
2023-08-07 08:00
Egzamin wstępny na aplikacje prawnicze 2022 - podano wstępne wyniki
2022-09-26 15:45
Zbliżają się egzaminy wstępne na aplikacje prawnicze 2022
2022-08-29 12:00
