13 maja, piątek. To ostatni dzień tegorocznych zawodowych egzaminów prawniczych. Tego dnia przyszli adwokaci i radcowie prawni zmierzą się z zadaniem z zasad etyki lub zasad wykonywania zawodu.
W 2022 roku egzamin z zasad etyki lub zasad wykonywania zawodu przypadł na piątek, 13 maja. Choć powszechnie dzień ten uznaje się za pechowy, to być może tegoroczne zadanie egzaminacyjne rozwieje negatywną aurę przesądów. Wszak od lat wiadomo, że zadania z zasad etyki lub zasad wykonywania zawodu na ogół nie sprawiają dużego problemu, a odsetek ocen pozytywnych jest dużo wyższy, niż w pozostałych dziedzinach. Jak będzie w tym roku? Czas pokaże. My natomiast przypomnimy zadania, które rok temu królowały na zawodowych egzaminach prawniczych.
Rok temu, na egzaminie radcowskim, zdający otrzymali zadanie , którego stan faktyczny obejmował następujące fakty:
1. W dniu 10 czerwca 2020 r. Spółdzielnia zawarła z radcą prawnym Janem Molem pisemną umowę, na mocy której miał on sprawować zastępstwo procesowe Spółdzielni w procesie przeciwko Spółce o odszkodowanie z tytułu zwłoki w wykonaniu umowy o roboty budowlane, udzielając mu jednocześnie pełnomocnictwa procesowego, zgodnie z zakresem opisanym w art. 91 k.p.c.W toku tego procesu Spółdzielnia i radca prawny Jan Mol zawarli ustnie odrębną umowę stałej pomocy prawnej świadczonej przez radcę prawnego na rzecz Spółdzielni, określającą warunki przedmiotowe tej pomocy prawnej, w tym należne radcy prawnemu wynagrodzenie.
2. W zakresie sposobu wykonywania czynności zawodowych związanych ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz Spółdzielni radca prawny Jan Mol poinformował Spółdzielnię, że najszybszą formą komunikowania się i wymiany dokumentów przez strony będzie droga elektroniczna. Z uwagi na fakt, że radca prawny nie posiadał adresu poczty elektronicznej, strony ustaliły, że korespondencyjnym adresem elektronicznym będzie adres syna Jana Mola. Radca prawny poinformował Spółdzielnię, że co prawda jego syn nie jest w jakikolwiek sposób profesjonalnie związany z wykonywaniem przez niego obsługi prawnej, ale grzecznościowo wyraził zgodę na udostępnienie swojego adresu poczty elektronicznej. Jest on studentem wydziału prawa, a przy tym osobą rzetelną i będzie dbać o okresową archiwizację, właściwie zabezpieczy dane przetwarzane drogą elektroniczną oraz przekaże je do dyspozycji radcy prawnego.
3. Radca prawny Jan Mol, działając w imieniu Spółdzielni, wniósł w dniu 20 lipca 2020 r. do Sądu Okręgowego w Szczecinie, jako właściwego miejscowo i rzeczowo, pozew przeciwko Spółce o zapłatę kwoty 100 000 zł tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie umowy o roboty budowlane. Do pozwu załączył dokumenty - część w oryginale, a część w odpisach poświadczonych przez siebie za zgodność z oryginałem. W treści poświadczenia nie oznaczył daty i miejsca poświadczenia tych odpisów dokumentów. Dokonując poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z oryginałem, nie był w posiadaniu oryginałów dokumentów ani nie zostały mu one okazane. Jego mocodawca poinformował go, że nie posiada oryginałów dokumentów, gdyż zostały one złożone w Starostwie Powiatowym w Szczecinie w sprawie administracyjnej.
4. Po złożeniu pozwu radca prawny Jan Mol prowadził poza sądem telefoniczne pertraktacje ugodowe z reprezentantami Spółki oraz utrwalał ich treść bez zgody swoich rozmówców, z zamiarem późniejszego wykorzystania w postępowaniu sądowym. Gdy pertraktacje nie doprowadziły do zawarcia ugody, w trakcie rozprawy przytoczył treść rozmów i złożył wniosek o przeprowadzenie dowodu ze stenogramu i zapisu ich nagrania, składając jednocześnie nośnik oraz stenogram.
5. Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 5 listopada 2020 r. uwzględnił powództwo w całości, a wyrok uprawomocnił się wobec jego niezaskarżenia. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego radca prawny Jan Mol, powołując się na pełnomocnictwo procesowe udzielone przez Spółdzielnię, zgodnie z zakresem opisanym w art. 91 k.p.c., wszczął egzekucję sądową przeciwko Spółce. We wniosku o wszczęcie egzekucji wniósł, by organ egzekucyjny przekazał w całości wyegzekwowane kwoty bezpośrednio pełnomocnikowi procesowemu wierzyciela. Następnego dnia po dniu złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji organ egzekucyjny zajął rachunek bankowy Spółki, a bank przekazał na rachunek tego organu środki pieniężne w wysokości wynikającej z tytułu wykonawczego wraz z kosztami postępowania egzekucyjnego. Przed upływem terminu do przekazania wyegzekwowanych środków pieniężnych na rzecz wierzyciela, określonego w art. 31 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, radca prawny Jan Mol wezwał organ egzekucyjny do ich przekazania pełnomocnikowi procesowemu wierzyciela. Pismo obejmujące to wezwanie miało następującą treść: „Wzywam Pana do natychmiastowego (1 dzień) zwrotu bezprawnie zatrzymanych przez Pana środków pieniężnych Spółdzielczego Domu Budowlanego pod rygorem wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przeciwko Panu”.Organ egzekucyjny, zachowując termin wynikający z ustawy, przekazał całość wyegzekwowanego roszczenia radcy prawnemu Janowi Molowi. Otrzymane środki pieniężne radca prawny zatrzymał. Gdy Spółdzielnia upomniała się o przekazanie wyegzekwowanego roszczenia, oświadczył, że wyegzekwowane środki pieniężne będzie sukcesywnie zaliczał na poczet swojego przyszłego wynagrodzenia należnego mu z tytułu zawartej ze Spółdzielnią ustnej umowy o świadczenie stałej pomocy prawnej.
6. Uznając swoje czynności podjęte w imieniu Spółdzielni za sukces zawodowy, radca prawny Jan Mol, w celu zareklamowania swojej działalności, zamieścił na stronie internetowej kancelarii informacje o obsłudze prawnej świadczonej przez niego na rzecz Spółdzielni. Po ich zamieszczeniu poinformował o tym fakcie Spółdzielnię, która się temu sprzeciwiła.
Następne zdający otrzymali polecenie, by jako radca prawny Jerzy Mądry, sporządzili opinię prawną, w której należy:
1) ocenić zachowanie radcy prawnego Jana Mola z punktu widzenia zasad wykonywania zawodu i zasad etyki radcowskiej, z uwzględnieniem interesu publicznego,
2) w przypadku uznania, że radca prawny Jan Mol naruszył ww. zasady – wskazać przepisy, które zostały przez niego naruszone oraz opisać, na czym polegało ich naruszenie.
Dodatkowo, należało przyjąć założenie, że:
1) radca prawny Jerzy Mądry jest osobą uprawnioną – w rozumieniu art. 52 ust. 3 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, przyjętego uchwałą Nr 3/2014 Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 22 listopada 2014 r. (zwanego dalej „KERP”) – do wydania opinii na temat czynności zawodowych radcy prawnego Jana Mola,
2) sporządzający opinię przed jej wydaniem wysłuchał tego radcę prawnego, zgodnie z art. 52 ust. 4 KERP.
Zdający w opinii prawnej powinien zwrócić uwagę na następujące uchybienia zasadom wykonywania zawodu i zasadom etyki przez radcę prawnego Jana Mola:
1. naruszono § 3 ust. 2 Regulaminu nakazujący, aby umowa o świadczenie stałej pomocy prawnej była zawarta na piśmie, poprzez jej zawarcie w formie ustnej;
2. naruszono art. 3 ust. 3 ustawy o radcach prawnych oraz art. 9 KERP, nakazujące radcy prawnemu zachowanie tajemnicy zawodowej, poprzez udostępnienie synowi radcy prawnego, jako osobie niezobowiązanej do zachowania tajemnicy zawodowej radcy prawnego, informacji objętych tą tajemnicą;
3. naruszono art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, uprawniający radcę prawnego do dokonywania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z oryginałem wyłącznie w sytuacji uprzedniego okazania radcy prawnemu oryginałów tych dokumentów, poprzez poświadczenie odpisów dokumentów w okolicznościach niespełniających tego wymogu;
4. naruszono art. 6 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, nakazujący zamieszczenie w klauzuli potwierdzającej zgodność odpisu dokumentu z oryginałem daty i miejsca tego poświadczenia, poprzez zaniechanie ich zamieszczenia;
5. naruszono art. 21 KERP, zobowiązujący do zachowania w tajemnicy m.in. wobec sądów przebiegu i treści pertraktacji ugodowych, w których radca prawny brał udział, poprzez niedochowanie tego obowiązku w stosunku do Sądu Okręgowego w Szczecinie;
6. można również rozważyć naruszenie art. 6 KERP, nakazującego wykonywanie czynności zawodowych radcy prawnego w sposób rzetelny i uczciwy, co do utrwalania przebiegu rozmów telefonicznych bez zgody swoich rozmówców, z zamiarem niedozwolonego procesowego wykorzystania ich treści w przyszłości;
7. naruszono art. 38 ust. 2 KERP, zakazujący w zawodowych wystąpieniach radcy prawnego grożenia postępowaniem dyscyplinarnym, poprzez zawarcie takiej groźby w piśmie skierowanym do organu egzekucyjnego;
8. naruszono art. 37 ust. 5 KERP, nakazujący niezwłoczne wydanie na żądanie klientajego środków pieniężnych pozostających w posiadaniu radcy prawnego poprzez odmowę ich wydania, z zamiarem samowolnego zarachowania tych środków na zaspokojenie przyszłego wynagrodzenia z umowy stałej obsługi prawnej;
9. naruszono art. 32 pkt 6 KERP, zakazujący informowania o danych klienta bez jego uprzedniej zgody, poprzez zamieszczenie na stronie internetowej kancelarii radcy prawnego danych Spółdzielni bez takiej zgody.
Należy również wskazać, że zachowania wskazane w kazusie stanowiły jednocześnie naruszenia przepisów art. 6 i art. 8 KERP, nakazujących radcy prawnemu wykonywanie czynności zawodowych rzetelnie, lojalnie, uczciwie, zgodnie z dobrem klienta. Dodatkowym walorem opinii byłoby wskazanie przez zdającego, że powyższe zachowania radcy prawnego, stanowiące naruszenie wskazanych przepisów ustawy o radcach prawnych, postanowień KERP oraz Regulaminu, mogą stanowić podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej radcy prawnego, przewidzianej w art. 64 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.
W ramach egzaminu adwokackiego, zdający musieli się zmierzyć z następującym stanem faktycznym:
1. Adwokat Marcin Nowicki został ustanowiony pełnomocnikiem z urzędu dla oskarżyciela posiłkowego Zdzisława Kuny. Adwokat czekał na zawiadomienie z sądu o terminie rozprawy. Uznał, że przejrzy akta i skontaktuje się z klientem po otrzymaniu zawiadomienia z sądu.
2. Zdzisław Kuna usiłował skontaktować się z adwokatem Marcinem Nowickim, ale adres kancelarii, jaki otrzymał w zawiadomieniu o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu, okazał się nieaktualny. W związku z tym Zdzisław Kuna zdecydował się, że sam sporządzi apelację od niekorzystnego dla niego wyroku. Po wniesieniu apelacji ponownie podjął próby skontaktowania się z adwokatem. W tym celu skontaktował się z właściwą miejscowo radą adwokacką i dowiedział się o nowym adresie kancelarii adwokata Marcina Nowickiego. W rzeczywistości adwokat Marcin Nowicki wynajmował na działalność kancelarii bardzo duży powierzchniowo lokal w centrum miasta, niewykorzystywany w całości przez prowadzącego indywidualną kancelarię adwokata. Lokal generował znaczne koszty i, mimo że adwokat Marcin Nowicki zdawał sobie z tego sprawę, przez dłuższy czas nadal najmował ten lokal, chociaż w każdej chwili mógł go opuścić. Sytuacja ta spowodowała zaległości adwokata Marcina Nowickiego w składkach na ubezpieczenie OC adwokatów. Okręgowa Rada Adwokacka wysłała do adwokata Marcina Nowickiego wezwanie o zapłatę zaległości. Adwokat nie odpowiedział na to wezwanie – uznał, że poczeka na kolejne.
3. Zdzisław Kuna, niezadowolony z ustanowionego pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata Marcina Nowickiego, wysłał na nowy adres kancelarii pismo o „wypowiedzeniu pełnomocnictwa”, z którego jednoznacznie wynikało, że utracił zaufanie do pełnomocnika. Adwokat Marcin Nowicki pokwitował odbiór tego pisma. Nie podjął żadnych czynności, albowiem uznał sprawę za zamkniętą.
4. Zdzisław Kuna otrzymał z sądu zawiadomienie o terminie rozprawy apelacyjnej. Zgłosił się do adwokata Andrzeja Skowronka i zlecił temu adwokatowi prowadzenie swojej sprawy. Czynnościami, jakie podjął w sprawie na tym etapie adwokat Andrzej Skowronek było złożenie pełnomocnictwa w sądzie i przejrzenie akt sprawy.
5. Pokrzywdzony jednak bardzo denerwował się swoją sprawą, albowiem dochodził dużej kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania. W związku z tym uznał, że ustanowi jeszcze jednego pełnomocnika. Udał się do Kancelarii adwokata Stanisława Kowalewskiego. Wchodząc do budynku kancelarii, zobaczył, że przy wejściu jest zawieszona tabliczka „Skuteczny adwokat” i podany jest numer pokoju, w którym mieści się kancelaria adwokata Stanisława Kowalewskiego. Zdzisław Kuna przedstawił stan sprawy. Wspomniał też o pełnomocniku z urzędu oraz o tym, że zlecił sprawę innemu adwokatowi. Adwokat Stanisław Kowalewski przyjął sprawę do prowadzenia. Na rozprawę apelacyjną stawili się adwokat Andrzej Skowronek i adwokat Stanisław Kowalewski. Każdy z adwokatów miał też sporządzone na piśmie własne wnioski dowodowe, które złożyli na rozprawie.
Następnie zdający otrzymali polecenie, by jako Jan Kowalski przygotować opinię prawną, w której należy:
1. ocenić zachowanie adwokata Marcina Nowickiego, adwokata Andrzeja Skowronka i adwokata Stanisława Kowalewskiego z punktu widzenia zasad wykonywania zawodu i zasad etyki adwokackiej, z uwzględnieniem interesu publicznego,
2. w przypadku uznania, że którykolwiek z adwokatów naruszył ww. zasady – wskazać przepisy, które zostały naruszone oraz opisać, na czym polegało ich naruszenie.
W opinii prawnej należało stwierdzić, że adwokat Marcin Nowicki:
1. naruszył § 6, 8, 49, 56 KEA – adwokat ma obowiązek czuwania nad stanem sprawy, działania w ochronie klienta, wykonywania czynności zawodowych z należytą starannością – nie skontaktował się z klientem, nie zapoznał się z aktami sprawy, nie sporządził apelacji, po zmianie adresu siedziby kancelarii nie podał klientowi nowego adresu kancelarii, co spowodowało brak możliwości nawiązania kontaktu klienta z adwokatem,
2. naruszył art. 28 ust 2 ustawy – Prawo o adwokaturze – adwokat po otrzymaniu pisma od klienta „wypowiedzenie pełnomocnictwa”, winien wystąpić do sądu o zwolnienie go z funkcji pełnomocnika z urzędu – adwokata zwalnia z tego obowiązku organ, który go ustanowił, tym bardziej, że z pisma w sposób jednoznaczny wynikał brak zaufania do osoby adwokata, zgodnie zaś z § 51 KEA stosunek klienta do adwokata oparty jest na zaufaniu;
3. naruszył art. 8a. ust. 1 ustawy - Prawo o adwokaturze, § 26 KEA – obowiązkiem adwokata jest posiadanie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania zawodu;
4. naruszył § 64 KEA – adwokat ma obowiązek odpowiedzi na wezwanie organów samorządu adwokackiego.
Z kolei adwokat Andrzej Skowronek naruszył § 35 KEA – adwokat ma obowiązek powiadomienia pełnomocnika z urzędu o przyjęciu sprawy z wyboru.
W odniesieniu do adwokata Stanisława Kowalewskiego należało przyjąć, że :
1. naruszył § 23 KEA – zakaz reklamy – poprzez umieszczenie na tablicy napisu „Skuteczny adwokat”, albowiem jest to ocena adwokata, a nie informacja;
2. naruszył § 34 KEA – adwokat bez zgody i wiedzy adwokata w sprawie, w której klient już korzysta z pomocy prawnej, nie może przyjąć pełnomocnictwa do prowadzenia tej sprawy;
3. naruszył § 35 KEA – adwokat ma obowiązek powiadomienia pełnomocnika z urzędu o przyjęciu sprawy z wyboru;
4. naruszył § 6 i § 8 KEA – adwokat ma obowiązek wykonywania czynności zawodowych z należytą sumiennością, niepowiadomienie adw. Andrzeja Skowronka o wstąpieniu do sprawy spowodowało brak współdziałania pełnomocników (sporządzenie i złożenie nieuzgodnionych wniosków dowodowych), czym naruszył zasadę, że celem podejmowania przez adwokata czynności zawodowych jest ochrona interesów klienta.
Źródło:
Opis istotnych zagadnień dla Komisji Egzaminacyjnej do zadania z zakresu zasad wykonywania zawodu lub zasad etyki (egzamin adwokacki i egzamin radcowski 2021).
Treści publikowane w Serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.
Konkurs na aplikację uzupełniającą sędziowską 2024 - podsumowanie
2024-05-16 07:00
Test powtórkowy dla studentów i aplikantów – czynności prawne
2024-02-05 00:05
Zakończyły się zawodowe egzaminy prawnicze
2023-04-29 14:40
Rejestracja na próbny egzamin radcowski tylko do 8 lutego
2023-02-07 13:00
20 lat Polski w Unii Europejskiej
2024-05-01 12:00
Egzamin komorniczy: Zadanie pierwsze (ustawowe zadania komornika)
2023-04-18 10:05
Egzamin notarialny 2022: Umowy z zakresu prawa rodzinnego
2022-09-16 15:00
