Jak zmieni się wymiar sprawiedliwości w 2025 roku?

Źródło grafiki: https://pixabay.com/photos/scale-question-importance-balance-2635397/

Redakcja
2025-01-04 10:01
Komentarze (0)

Standardy przesłuchań, właściwość sądów, opłaty za usługi zawodowych pełnomocników, e-Doręczenia - to tylko niektóre zmiany, jakie obejmą wymiar sprawiedliwości.

Opłaty za niektóre usługi adwokatów i radców prawnych

Ostatniego dnia grudnia weszły w życie cztery rozporządzenia w sprawie opłat za niektóre usługi adwokatów i radców prawnych. Nowelizacje te są również odpowiedzią na postulaty środowiska prawniczego. Rozporządzenia podwyższają opłaty za czynności adwokatów i radców prawnych z wyboru i z urzędu w 11 kategoriach spraw. Podwyżki opłat adwokackich nie podniosą jednak kosztów usług prawnych. Oznacza to, że nie odczują ich obywatele. Regulacja stawek będzie korzystna zarówno dla prawników, jak i dla ich klientów, ponieważ więcej adwokatów będzie zainteresowanych sprawami z urzędu.

Niezmiennie honorarium dla prawnika ustalane jest z klientem według cen rynkowych w umowie o prowadzenie sprawy. Stawki z rozporządzenia mają natomiast znaczenie, gdy sąd ustala jaki zwrot kosztów poniesionych na pełnomocnika należy się osobie, która wygrywa sprawę. Im wyższe minimum, tym wyższa kwota zwrotu, bardziej zbliżona do faktycznie poniesionych kosztów. Stawki minimalne dla pełnomocników z wyboru są tożsame z tzw. urzędówkami, czyli należnościami dla pełnomocnika z urzędu. Pełnomocnikom występującym w sprawach z urzędu płaci albo Skarb Państwa albo strona przegrywająca postępowanie. A więc również w tym przypadku obywatele nie są dodatkowo obciążani finansowo.Podwyższenie tzw. urzędówek spełnia natomiast wyrażany od dawna postulat prawników. Powinni być oni odpowiednio wynagradzani również za sprawy prowadzone z urzędu.

Dodatkowo dobiegają końca prace nad rozporządzeniem dotyczącym kosztów pomocy prawnej udzielonej przez doradcę podatkowego ustanowionego z urzędu. W styczniu 2025 r. rozporządzenie ma być ogłoszone w Dzienniku Ustaw.

e-Doręczenia

Od 1 stycznia 2025 r. adwokaci, radcy prawni, notariusze, doradcy restrukturyzacyjni, doradcy podatkowi i rzecznicy patentowi mają obowiązek posiadania adresu do e-Doręczeń wpisanego do bazy adresów elektronicznych (BAE) i aktywacji e-skrzynek. Będą poprzez nie komunikować się nawzajem oraz przesyłać pisma do tych urzędów, które wdrożyły już e-Doręczenia. W przypadku sądów, trybunałów, komorników, prokuratury, organów ścigania i Służby Więziennej będzie to jednak możliwe dopiero od 1 października 2029 r.

Standardy przesłuchań

Ministerstwo Sprawiedliwości zleciło przetłumaczenie na język polski zaktualizowanej wersji Protokołu Stambulskiego oraz międzynarodowych zasad prowadzenia przesłuchań. Dokumenty te są niezwykle ważne dla przestrzegania praw człowieka.

Międzynarodowe zasady prowadzenia przesłuchań to wytyczne, które powstały w 2021 r. i znane są jako Zasady Mendeza. Juan E. Méndez jako były Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. tortur i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (sprawował tę funkcję w latach 2010-2016) był pomysłodawcą zasad prowadzenia przesłuchań. Wytyczne opierają się na wynikach badań naukowych i doświadczeniach praktyków, a fundamentem jest ochrona praw człowieka.

W wytycznych słusznie wskazano, że należy odejść od oskarżycielskich, przymusowych, manipulacyjnych i opartych na zeznaniach praktyk na rzecz przesłuchań opartych na relacjach. Obejmuje to stosowanie gwarancji prawnych i proceduralnych w całym procesie przesłuchania, co zmniejsza ryzyko złego traktowania, przyczynia się do uzyskania bardziej wiarygodnych informacji i pomaga zapewnić zgodny z prawem wynik czynności postępowania przygotowawczego lub czynności wywiadowczych. Zasady promują przy tym podejście, które pomaga zapewnić, aby domniemanie niewinności było respektowane i stosowane, by wyroki skazujące przeciwko winnym osobom były wydawane, a osoby niesłusznie oskarżone były uniewinniane. Podejście to pozwala zagwarantować ofiarom i całemu społeczeństwu, że sprawiedliwości stanie się zadość.

Właściwość sądów

W dniu 1 stycznia 2025 weszła w życie nowelizacja rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz zakresu rozpoznawanych przez nie spraw. Zdaniem resortu sprawiedliwości nowa regulacja usprawni organizację sądów powszechnych.

Zmiany w prokuraturze

Na styczeń 2025 roku planowane jest także wejście w życie dwóch nowelizacji rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości:

- regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury;
- rozporządzenia w sprawie sposobu realizacji zadań związanych ze współpracą prokuratury z organizacjami międzynarodowymi lub ponadnarodowymi działającymi na podstawie umów międzynarodowych.

Ponadto przygotowywana jest nowelizacja rozporządzenia w sprawie należności przysługujących prokuratorom delegowanym do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa. Nowe przepisy jeszcze w styczniu 2025 mogą zostać ogłoszone w Dzienniku Ustaw.

Źródła:

Komunikat, https://pap-mediaroom.pl/polityka-i-spoleczenstwo/ms-nowe-przepisy-w-wymiarze-sprawiedliwosci-od-stycznia-2025-roku

Zasady Mendeza (Zasady skutecznego prowadzenia przesłuchań na potrzeby postępowań przygotowawczych i gromadzenia informacj), https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/ministerstwo-sprawiedliwosci-upowszechnia-standardy-praw-czlowieka

__________________________________________________

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze oraz Instagramie