Jednostronne zmiany klauzul abuzywnych są niedopuszczalne

Redakcja
2023-03-17 17:00
Komentarze (0)

Decyzją Prezesa UOKiK Deutsche Bank Polska został ukarany za jednostronne zmiany postanowień abuzywnych.

Deutsche Bank Polska ukarany przez UOKiK

W sierpniu 2020 roku Prezes UOKiK wydał decyzję, w której uznał abuzywność stosowanych przez Bank klauzul. Tymczasem jeszcze przed wydaniem przedmiotowego rozstrzygnięcia, Deutsche Bank Polska zamiast zaniechac ich stosowania, rozesłał, we wrześniu 2019 roku, informację do konsumentów odnośnie jednostronnej zmiany tych klauzul. W efekcie – jak wskazał UOKiK, konsumenci byli wprowadzani w błąd w związku z rozpowszechnianiem przez bank nieprawdziwych informacji co do zmiany wysokości pobieranych opłat za wystawienie zaświadczeń dotyczących kredytów lub pożyczek hipotecznych denominowanych do waluty obcej, w tym we franku szwajcarskim. Dlatego też Prezes UOKiK nałożył na Deutsche Bank Polska karę w wysokości ponad 5,7 mln zł (5 750 370 zł).

Naliczanie opłat za wydawanie zaświadczeń przez Deutsche Bank

Jak wskazano w uzasadnieniu decyzji Prezesa UOKiK, po narzuceniu przez Deutsche Bank Polska nowych postanowień, w miejsce klauzul abuzywnych, do UOKiK zaczęły wpływać liczne skargi na opłaty za wydawanie zaświadczeń dotyczących kredytów. Zgodnie z nimi, za zestaw dokumentów najczęściej wnioskowanych przez konsumentów bank pobierał kwoty rzędu 795–905 zł. Maksymalnie, jeśli konsument potrzebowałby wszystkich zaświadczeń za ponad 10-letni okres kredytowania, musiałby uiścić na rzecz Deutsche Bank kwotę rzędu 1845 zł. Tymczasem zgodnie z obowiązującą zasadą niewiążącego charakteru postanowień abuzywnych, bank nie powinien pobierać za nie żadnej opłaty, a także nie może w miejsce postanowień uznanych za niedozwolone wprowadzać jednostronnie narzuconych nowych zapisów, w tym nowej wysokości opłat.

Odnosząc się do praktyki stosowanej przez Deutsche Bank należy również podkreślić, że dokumenty dotyczące m.in. historii spłaty zobowiązania lub naliczonych odsetek są potrzebne osobom, które na drodze sądowej zamierzają dochodzić np. unieważnienia umowy czy zwrotu niezasadnie naliczonych rat. Na ich podstawie możliwe jest określenie żądanej od banku sumy, co jest szczególnie istotne dla konsumentów, którzy mają zawarte umowy o kredyt hipoteczny denominowany do franka szwajcarskiego (CHF). Jak słusznie wskazuje Prezes UOKiK, w przedmiotowej sprawie konsumenci mogli nie mieć świadomości, że bank nie jest uprawniony do dokonania jednostronnej zmiany postanowień, które same w sobie mają charakter abuzywny. W związku z tym konsumenci mogli również nie wiedzieć, że niedozwolona klauzula i jej zmiana nie są dla nich wiążące, zatem Deutsche Bank Polska przekazywał konsumentom nieprawdziwe informacje, czym – zdaniem Prezesa UOKiK - wpływał na ich decyzje dotyczące uiszczania bezpodstawnie narzuconych przez siebie opłat za wystawienie zaświadczeń dotyczących kredytów hipotecznych.

Klauzule abuzywne i ich zmiana

Klauzule abuzywne to inaczej niedozwolone postanowienia umowne, o których mowa w art. 385(1) KC. Klauzule abuzywne to postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie, które nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Powyższe nie dotyczy jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Klauzule abuzywne to postanowienia umowy, które nie zostały uzgodnione indywidualnie. Nieuzgodnione indywidualnie są zatem te postanowienia, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przyjętych ze wzorca umowy. Klauzule abuzywne nie wiążą konsumenta. Jednakże strony są nadal związane umową w pozostałym zakresie.

Jednym ze sposobów na wprowadzenie do trwającej umowy nowych klauzul w miejsce postanowień abuzywnych jest podpisanie aneksu przez obie strony (a więc przez bank i konsumenta). Aneks taki ma charakter dobrowolnego porozumienia, a konsument musi mieć świadomość skutków jego zawarcia.

Źródło:

- komunikat prasowy, https://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=19417

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.