Kiedy zaczną obowiązywać nowe zasady obliczania składki zdrowotnej ? Podano termin

Redakcja
2024-04-24 12:30
Komentarze (0)

Nowe zasady obliczania składki zdrowotnej w wielu przypadkach skutkują zapłatą przez przedsiębiorców składki w nienależnej, zawyżonej wysokości. Ministerstwo podało termin zmiany przepisów.

Polski Ład wprowadził nowe zasady obliczania składki zdrowotnej

Wdrożenie nowych zasad rozliczania składki zdrowotnej wprowadzonych po reformie tzw. Polskiego Ładu skutkuje w wielu przypadkach koniecznością zapłaty składki w nienależnej, zawyżonej wysokości. Jak wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich, najczęstsze skargi od przedsiębiorców dotyczyły skomplikowanych zasad ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dochód z działalności gospodarczej na cele składki zdrowotnej jest bowiem inaczej określany niż dla celów podatkowych. Problemem jest także brak możliwości uwzględnienia poniesionej straty w przypadku osób, które z przyczyn losowych nie osiągały dochodów. Rzecznik wskazuje również, że przedsiębiorcy, którzy mieli większe możliwości zarobkowania skarżyli się na brak górnego limitu podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Podkreśla się również, że składka zdrowotna w istocie zwiększa podstawę opodatkowania, od której liczona jest wysokość podatku i jednocześnie staje się quasi podatkiem.

RPO pyta o szczegóły prac

Do resortu finansów wpłynęło zapytanie RPO o szczegółowe informacje na temat wyników analiz dotyczących uproszczenia rozwiązań w zakresie rozliczania składki zdrowotnej. Rzecznik wskazuje przy tym, że problem został też dostrzeżony przy konstruowaniu ustaleń programowych w ramach umowy koalicyjnej przyszłego rządu. Wskazano w niej wprost konieczność odejścia od opresyjnego systemu podatkowo – składkowego, m. in. poprzez wprowadzenie korzystnych i czytelnych zasad naliczenia składki zdrowotnej. Ponadto przywrócenie korzystnego rozliczania składki zdrowotnej zostało uwzględnione w dokumencie pt. "100 konkretów na pierwsze 100 dni rządów". Rzecznik zwraca także uwagę, że kwestia ta była również poruszona w trakcie seminarium eksperckiego zorganizowanego w listopadzie 2023 r. w Biurze RPO pt. „Wokół wątpliwości konstytucyjnych na temat składki zdrowotnej po Polskim Ładzie". Jego uczestnicy zgodnie stwierdzili, że uregulowania dotyczące składki zdrowotnej wymagają przeprowadzenia pilnych zmian legislacyjnych. Za kluczowe zostały uznane kwestie dotyczące tego, w jaki sposób naprawić system rozliczania składki zdrowotnej, a także kiedy najwcześniej zmiany mogłyby wejść w życie.

Potrzeba pilnych zmian, ale ich wprowadzenie potrwa dłużej

Warto przypomnieć, że resort zdrowia jeszcze w 2023 r. jednoznacznie zapewniał RPO o konieczności uproszczenia nowych rozwiązań w zakresie składki zdrowotnej. Zaproponowano nowy sposób ustalenia miesięcznej składki zdrowotnej, polegający na wprowadzeniu od dnia 1 stycznia 2024 r. instytucji składki stałej, obliczonej od 1/12 podstawy rocznej wykazanej w ostatnim złożonym dokumencie rozliczeniowym, obejmującym rozliczenie składki rocznej. W korespondencji wskazywano też, że w resorcie zdrowia i finansów wspólnie analizowane są inne możliwości uproszczenia obliczania podstawy wymiaru składki zdrowotnej oraz przybliżenia jej do podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z otrzymanej przez RPO odpowiedzi resortu zdrowia z dnia 12 kwietnia 2024 roku wynika, że przeprowadzone w Ministerstwie Zdrowia oraz Ministerstwie Finansów analizy doprowadziły do jednoznacznego wniosku, że wyeliminowanie powyższych problemów wymaga wdrożenia zmiany normatywnej na poziomie ustawowym, polegającej na wprowadzeniu nowych przepisów prawa, bądź uchyleniu lub zmodyfikowaniu dotychczasowych w:

a) ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146);
b) ustawie z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 807);
c) ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265).

Parlamentarny proces legislacyjny zaplanowany jest na drugi kwartał bieżącego roku, a wejście w życie proponowanych zmian - na 1 stycznia 2025 r.

Składka zdrowotna w projektach resortu zdrowia

Minister Zdrowia poinformowała także, że Ministerstwo opracowuje obecnie projekt ustawy zmieniającej ww. akty normatywne, dążąc do uzyskania pożądanych rezultatów. Zmiany mają również objąć osoby współpracujące z przedsiębiorcami, które będą opłacać składkę zdrowotną wynoszącą 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Dodatkowo projektowane rozwiązania przewidują także wyłączenie przychodów ze zbycia środków trwałych z podstawy obliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców rozliczających PIT na zasadach ogólnych (w oparciu o skalę podatkową lub w formie podatku liniowego) lub w formie podatku zryczałtowanego.

Osoby rozliczające się na zasadach ogólnych

Dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 266 ze zm.; dalej jako „ustawa o PIT”), oraz osób, o których mowa w art. 30ca tej ustawy – uzyskujących kwalifikowany dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej – projektowane zmiany przewidują niską, ryczałtową składkę, która będzie wynosić 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę dla wszystkich przedsiębiorców rozliczających się na skali podatkowej lub opłacających PIT z ww. dochodu kwalifikowanego, tj. niezależnie od poziomu rzeczywistych dochodów osiąganych z działalności gospodarczej. Zdaniem MZ, wprowadzenie powyższej zmiany normatywnej pozwoli na obniżenie ekonomicznego obciążenia składką zdrowotną, co powinno zwiększyć rentowność prowadzenia działalności gospodarczej. Możliwa będzie także rezygnacja z obowiązku comiesięcznego wyliczania podstawy wymiaru składki oraz rozliczenia rocznego, co wyeliminuje problem obciążeń biurokratycznych. Proponowane rozwiązanie doprowadzi także do znacznego uproszczenia regulacji składki zdrowotnej przedsiębiorców rozliczających PIT w oparciu o skalę podatkową.

Podatek liniowy

Dla osób rozliczających się w formie podatku liniowego, o którym mowa w art. 30c ustawy o PIT, MZ proponuje wprowadzenie stałej, niskiej składki zdrowotnej, która będzie wynosiła 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia w przypadku przedsiębiorców osiągających w danym miesiącu dochód (liczony od początku roku kalendarzowego) do wysokości dwukrotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Po przekroczeniu dwukrotności przeciętnego wynagrodzenia składka wyniesie 4,9% od realnego dochodu, stanowiącego nadwyżkę ponad ww. próg (dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia). Zdaniem resortu zdrowia, projektowane rozwiązanie pozwoli na ograniczenie ciężaru ekonomicznego składki zdrowotnej w grupie przedsiębiorców uzyskujących dochodu poniżej proponowanego progu (wedle wyliczeń MF w warunkach 2024 r. ok. 265 tys. osób, tj. 53% podatników rozliczających PIT w formie podatku liniowego, osiągnie dochody poniżej 2-krotności przeciętnego wynagrodzenia), znacznie uprości regulacje składki zdrowotnej oraz pozwoli na zminimalizowanie obciążeń biurokratycznych. W odniesieniu do grupy przedsiębiorców uzyskujących dochody powyżej proponowanego progu projektowane jest rozwiązania służące wyeliminowaniu konieczności prowadzenia rozbudowanej księgowości składkowej, umożliwiające wyliczanie podstawy wymiaru składki miesięcznej od kwoty odpowiadającej 1/12 rocznego dochodu, który został wykazany w ostatnim rocznym rozliczeniu ZUS.

Ze względu na zachowanie instytucji „urealnionej” składki zdrowotnej w odniesieniu do dochodu stanowiącego nadwyżkę ponad proponowany próg konieczne będzie utrzymanie dla tej grupy przedsiębiorców rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Reklama: ebooki dostępne w Sklepie PlanetaPrawo.pl

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Dla osób rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych proponowana jest stała, niska składka wynoszącą 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia w przypadku przedsiębiorców osiągających w danym miesiącu przychód do wysokości czterokrotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Po przekroczeniu czterokrotności przeciętnego wynagrodzenia składka wyniesie 3,5% od nadwyżki przychodu ponad czterokrotność przeciętnego wynagrodzenia. Dla tej grupy przedsiębiorców przewiduje się zachowanie obowiązującego obecnie rozwiązania, które pozwala na opłacanie stałej składki miesięcznej obliczanej od kwoty przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym (pomniejszonej o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy o PIT). Tak ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczony będzie stosował przez cały rok kalendarzowy.

W opinii Ministerstwa Zdrowia, powyższe rozwiązania powinny dać analogiczne efekty pozytywne jak w grupie przedsiębiorców rozliczających PIT w formie podatku liniowego (zob. pkt 2). Także dla tej grupy przedsiębiorców, ze względu na zachowanie instytucji „urealnionej” składki zdrowotnej obliczanej od przychodu stanowiącego nadwyżkę ponad proponowany prób, konieczne będzie utrzymanie obowiązku rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Karta podatkowa

Dla osób stosujących opodatkowanie w formie karty podatkowej Ministerstwo Zdrowia proponuje modyfikację obciążanie składkowego poprzez wprowadzenie niższej składka wynoszącej 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia.

Etap prac

W oficjalnym stanwisku wskazano, że prowadzone obecnie przez Ministerstwo Zdrowia wspólnie z Ministerstwem Finansów prace nad realizacją wyżej przedstawionych propozycji normatywnych znajdują się na etapie opracowywania treści ustawy nowelizującej, a zatem są przed zgłoszeniem do Wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Zgłoszenie do tego wykazu nastąpi w najbliższych dniach. Parlamentarny proces legislacyjny zaplanowany jest na 2. kwartał bieżącego roku, a wejście proponowanych zmian w życie na dzień 1 stycznia 2025 r.

Źródło:

Pismo MZ do RPO z dnia 12.4.2024 r., DLU.704.273.2024.MR

__________________________________________________

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze