Kodeks pracy będzie dopuszczał pracę dla innego pracodawcy

• Redakcja
• 2023-03-04 19:18
• Komentarze (0)

Senat rozpatruje nowelizację Kodeksu pracy, której celem jest m.in. modyfikacja reguł prawnych dotyczących wykonywania przez pracownika dodatkowej pracy dla innego pracodawcy. Zadaniem Senatu jest rozsądne wyważenie interesu pracownika oraz pracodawcy. 

Jednoczesna praca dla innego pracodawcy

W dniu 2 marca 2023 r. Senat przeanalizował uchwaloną przez Sejm ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 919). Celem nowelizacji jest m.in. modyfikacja reguł prawnych dotyczących wykonywania przez pracownika dodatkowej pracy dla innego pracodawcy. Poniżej przytaczamy fragment proponowanej noweli. 

Art. 26[1]. § 1. Pracodawca nie może zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą lub jednoczesnego pozostawania w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy innym niż stosunek pracy.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się:
1) w przypadku określonym w art. 101[1]§ 1;
2) jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej.

W tym przypadku zmiana polega na dodaniu do Kodeksu pracy art. 26[1]. Wejście w życie proponowanej zmiany wywoła ten skutek, że pracodawca co do zasady nie będzie mógł zabronić pracownikowi świadczenia pracy dla innego pracodawcy, niezależnie od rodzaju stosunku prawnego łączącego pracownika z innym pracodawcą. Przepis ten będzie zatem wyrażał explicite regułę, że praca dla innego pracodawcy jest dozwolona. 

Praca dla innego pracodawcy na gruncie obowiązującego prawa

Trzeba zauważyć, że podejmowanie dodatkowej pracy jest możliwe także na gruncie obowiązującego stanu prawnego. Jest to dozwolone, o ile pracownik nie działa w sposób sprzeczny z dobrem zakładu pracy. 

Uwaga
Niejednokrotnie sprzeczne z dobrem zakładu pracy (zob. art. 100 § 2 pkt 4 k.p.) okazać się może pozostawanie przez pracownika w stosunku prawnym z innym podmiotem. Tego rodzaju sytuacja może prowadzić do wyczerpania pracownika, a w efekcie do spadku jego efektywności w podstawowym miejscu pracy. 

Trudność, przed którą stoi ustawodawca, polega zatem na pogodzeniu interesu pracownika, wyrażającego się w możliwości „dorabiania”, oraz interesu pracodawcy, w postaci dostępu do efektywnej, możliwie starannie, lojalnie i sumiennie wykonywanej pracy.  

W świetle nowelizacji pracownik będzie mógł świadczyć pracę dla innego pracodawcy (pracodawców) zarówno w ramach stosunku pracy, jak i w ramach stosunku cywilnoprawnego, wynikającego z tzw. umowy śmieciowej. W ramach proponowanego przepisu, jak się wydaje, ustawodawca wyraża swoją akceptację wobec zapewnienia obywatelom możliwości efektywnego wykorzystania czasu, który można przeznaczyć na pracę zarobkową.

Wyjątek od reguły – zakaz konkurencji 

Ustawodawca, formułując w proponowanym art. 26[1] k.p. niedopuszczalność uniemożliwiania pracownikowi podejmowania dodatkowej pracy, odnosi się jednocześnie do sytuacji szczególnej, jaką jest zakaz konkurencji unormowany w art. 101[1] k.p. W świetle tego przepisu pracodawca i pracownik mogą zawrzeć odrębną umowę, na podstawie której pracownik nie będzie mógł prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz jego konkurenta. 

Do tego typu sytuacji proponowany przepis nie będzie znajdował zastosowania. Tym samym zakaz podejmowania dodatkowej pracy będzie mógł być ustanowiony na podstawie umowy o zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy. 

Przepracowanie jako zjawisko społeczne

W tle nowelizacji dostrzegalny jest problem przepracowania. 

W ramach sporządzonej dla Kancelarii Senatu opinii prof. A. Sobczyka do uchwalonej przez Sejm w dniu 8 lutego 2023 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 919), w zakresie zmian dotyczących Kodeksu pracy (opinia OE-450, https://www.senat.gov.pl) podniesiono słusznie, że przepracowanie pracowników jest zjawiskiem społecznym, które skutkuje niekiedy ryzykiem dla bezpieczeństwa pracy. We wskazanej opinii zaproponowano, aby art. 26[1] k.p., przy zachowaniu niedopuszczalności zakazu podejmowania dodatkowej pracy, uwzględniał zarazem: 
1) potrzebę zapewnienia pracownikowi możliwości skorzystania z 11 godzin nieprzerwanego wypoczynku dobowego, jak też
2) potrzebę zapewnienia pracownikowi możliwości skorzystania z 35 godzin nieprzerwanego wypoczynku tygodniowego
-pomimo podjęcia dodatkowej pracy.

Ustawa nowelizująca znajduje się na etapie analiz prowadzonych w komisjach senackich.

Stan prawny: ustawa o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 919) została rozpatrzona na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. 

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.