Źródło grafiki: https://pixabay.com
Dnia 21 lutego 2023 r. weszły w życie przepisy o kontroli trzeźwości w zakładzie pracy. Od tego dnia pracodawca może wprowadzić wewnętrzne procedury przeciwdziałające świadczeniu pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości.
Pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
Kontrola trzeźwości może więc być wprowadzona w szczególności w zakładach, w których pracownicy posługują się niebezpiecznymi narzędziami lub maszynami, ewentualnie gdy przy wykonywaniu pracy korzystają z pojazdów mechanicznych. Obecnie niemal powszechnie stosuje się kontrolę trzeźwości w takich zakładach jak zajezdnie autobusowe czy przedsiębiorstwa transportowe.
Wprowadzenie kontroli trzeźwości, grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości i sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
Kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.
Badanie polega na stwierdzeniu braku obecności alkoholu w organizmie pracownika albo obecności alkoholu wskazującej na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości w rozumieniu art. 46 ust. 2 albo 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2023 r. poz. 165). Za równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie osiąga lub nie prowadzi do osiągnięcia wartości właściwych dla stanu po użyciu alkoholu.
Wyciąg z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi:
Art. 46 (...)
2. Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
3. Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
1) stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo
2) obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
W przypadku gdy wynik badania nie wskazuje na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości pracownika, okres niedopuszczenia pracownika do pracy jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Kontrola trzeźwości w zakładzie pracy nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.
Dotyczy to także badania przeprowadzanego przez organ powołany do ochrony porządku publicznego, taki jak Policja. Jeżeli przeprowadza się badanie krwi, zabiegu pobrania krwi dokonuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe.
Pracodawca przetwarza informacje o dacie, godzinie i minucie badania oraz jego wyniku wskazującym na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości wyłącznie w przypadku, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Wolno przechowywać te informacje w aktach osobowych pracownika co do zasady przez okres nieprzekraczający roku od dnia ich zebrania.
W przypadku zastosowania kary upomnienia, kary nagany lub kary pieniężnej pracodawca przechowuje omawiane informacje w aktach osobowych pracownika do czasu uznania kary za niebyłą zgodnie z art. 113 k.p.
Art. 113 § 1. Karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy. Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu.
§ 2. Przepis § 1 zdanie pierwsze stosuje się odpowiednio w razie uwzględnienia sprzeciwu przez pracodawcę albo wydania przez sąd pracy orzeczenia o uchyleniu kary.
W przypadku, w którym omawiane informacje mogą stanowić lub stanowią dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie prawa, a pracodawca jest stroną tego postępowania lub powziął wiadomość o wytoczeniu powództwa lub wszczęciu postępowania, okres przechowywania informacji ulega przedłużeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Niedopuszczenie do pracy jest obowiązkiem pracodawcy, jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika wskazującą na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy.
Informację dotyczącą podstawy niedopuszczenia pracownika do pracy przekazuje się pracownikowi do wiadomości.
Na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Organ ten zasadniczo przeprowadza badanie stanu trzeźwości pracownika przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego. Zlecenie przeprowadzenia badania krwi następuje jednak m.in. wtedy, gdy pracownik niedopuszczony do pracy odmawia poddania się badaniu.
Przepisy, które weszły w życie dnia 21 lutego 2023 r., przewidują także analogiczne rozwiązania umożliwiające pracodawcy wprowadzenei procedur, których celem jest kontrola pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu.
Stan prawny: 21.2.2023 r.
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.
Wzrost płacy minimalnej w 2025 roku
2024-06-14 11:30
Zrzeczenie się prawa do wynagrodzenia za pracę
2022-03-12 09:17
Odpowiedzialność porządkowa a mobbing
2023-02-27 10:30
35 zamiast 40. Czy będzie krótszy tydzień pracy?
2022-10-07 11:30
Kiedy pracodawca nie będzie mógł odmówić pracy zdalnej?
2022-05-25 09:05
Wynagrodzenie za pracę jako składnik masy upadłości
2022-03-11 08:39
