Ochrona praw studenta i doktoranta tematem rozmów z RPO

Źródło grafiki: https://pixabay.com

• Redakcja
• 2023-03-10 11:50
• Komentarze (0)

RPO spotkał się z przedstawicielami Krajowej Reprezentacji Doktorantów oraz Parlamentu Studentów RP. Tematem rozmów były prawa studenta i prawa doktoranta.

Prawa studenta i prawa doktoranta na spotkaniu z RPO

Ochrona praw studentów i doktorantów była głównym tematem spotkania Rzecznika Praw Obywatelskich z rzecznikiem praw doktoranta Krajowej Reprezentacji Doktorantów  i rzecznikiem praw studenta Parlamentu Studentów RP. W rozmowach, które odbyły się 8 marca udział wzięła także naczelnik Wydziału Podstawowych Praw i Wolności z Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego.

Głównym tematem spotkania były aktualne problemy, z którymi mierzą się obecnie studenci i doktoranci. W toku rozmów poruszono także kwestie możliwego wsparcia udzielanego tej grupie społeczności akademickiej, a także form współpracy między instytucjami rzeczników w kontekście stania na straży praw studentów i doktorantów w Polsce.

Rzecznik Praw Doktoranta i Rzecznik Praw Studenta 

Wraz z wejściem w życie tzw. Konstytucji dla Nauki do rangi ustawowej podniesiono wiele uprawnień studenckich czy doktoranckich, które dotychczas występowały jedynie w regulaminach studiów. Instytucjami mającymi czuwać nad przestrzeganiem praw stali się rzecznicy, odpowiednio Rzecznik Praw Doktoranta i Rzecznik Praw Studenta.

Rzecznik Praw Doktoranta, zgodnie ze Statutem Krajowej Reprezentacji Doktorantów, stoi na straży praw doktoranta wynikających z aktów prawa powszechnie obowiązującego oraz aktów prawa zakładowego. W sprawach dotyczących ochrony praw doktoranta Rzecznik bada, czy wskutek działania lub zaniechania organów, organizacji lub instytucji, zobowiązanych do przestrzegania i realizacji tych praw, nie nastąpiło naruszenie prawa, a także zasad współżycia i sprawiedliwości społecznej.

Z kolei Rzecznik Praw Studenta działa przy Parlamencie Studentów Rzeczypospolitej Polskiej. Interweniuje on w przypadkach łamania praw studentów na uczelniach oraz podejmuje liczne działania prewencyjne zmierzające do zwiększania świadomości w zakresie praw i obowiązków studentów.

Prawa studenta

Konstytucja dla Nauki, reformująca system nauki i szkolnictwa wyższego, wprowadziła prawo każdego studenta (a nie tylko osób rozpoczynajacych naukę na studiach wyższych) do  przeszkolenia w zakresie przysługujących mu praw i obowiązków. Za prowadzenie szkolenia niezmiennie odpowiedzialny jest samorząd studencki we współpracy z Parlamentem Studentów Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym gwarantują każdemu studentowi m.in. prawo do:

1. przenoszenia i uznawania punktów ECTS
2. odbywania studiów według indywidualnej organizacji studiów
3. usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach, urlopów od zajęć oraz urlopów od zajęć z możliwością przystąpienia do weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się określonych w programie studiów
4. zmiany kierunku studiów
5. przeniesienia na studia stacjonarne albo niestacjonarne
6. przystąpienia do egzaminu komisyjnego przy udziale wskazanego przez niego obserwatora
7. powtarzania określonych zajęć z powodu niezadowalających wyników w nauce.

Bez zmian pozostała natomiast dotychczasowa forma wsparcia studentów w postaci możliwości ubiegania się przez nich o:

1. zakwaterowanie w domu studenckim uczelni lub wyżywienie w stołówce studenckiej uczelni
2. zakwaterowanie małżonka lub dziecka w domu studenckim uczelni.

Prawa doktoranta

Nie tylko studenci, ale również doktoranci nabyli liczne uprawanienia. Doktorantowi w szkole doktorskiej przysługuje stypendium przez cały okres kształcenia w szkole doktorskiej – włącznie z miesiącami wakacyjnymi, a także prawo do uczestniczenia w systemie ubezpieczeń społecznych. Należy dodać, że stypendia są objęte obowiązkowymi składkami – emerytalną, rentową i wypadkową.

Doktorant może ponadto:

1. ubiegać się o miejsce w domu studenckim dla siebie, małżonka i dziecka,
2. ubiegać się o wyżywienie w stołówce studenckiej na zasadach określonych w regulaminie świadczeń dla studentów,
3. starać się o kredyt studencki (o ile nie skończył 35 lat),
4. pracować jako nauczyciel akademicki lub pracownik naukowy, z możliwością zachowania stypendium (w określonych proporcjach) na zasadach określonych w ustawie,
5. pracować zawodowo poza uczelnią (nie wiąże się to z utratą stypendium).

Doktorant ma również prawo do otrzymywania stypendium od jednostek samorządu terytorialnego, pobierania stypendium naukowego od osób fizycznych lub prawnych (innych niż państwowe lub samorządowe osoby prawne) czy ulg przyznanych przez jednostki samorządu terytorialnego na przejazdy komunikacją miejską.

Źródło:

- komunikat prasowy RPO, https://bip.brpo.gov.pl/
- prawa i obowiązki studenta oraz doktoranta, https://studia.gov.pl/

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.