Przyjęto projekt nowelizacji Kodeksu karnego

Źródło grafiki: https://pixabay.com

Redakcja
2024-11-27 19:50
Komentarze (0)

Aktualne przepisy nie gwarantują wystarczającej ochrony wszystkim grupom mniejszościowym, szczególnie narażonym na dyskryminację, uprzedzenia i przemoc, dlatego rząd zmienia Kodeks karny.

Kodeks karny ma chronić przed dyskryminacją

Rząd wzmacnia ochronę przed mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści. Przyjęty projekt rozszerza ochronę przed przestępstwami, które motywowane są dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność, wiek, płeć i orientację seksualną. Nowe przepisy - jak wskazano w uzasadnieniu - zapewnią pełniejszą realizację konstytucyjnego zakazu dyskryminacji, a także wypełnienie międzynarodowych zaleceń.

Przestępstwa motywowane dyskryminacją

Do kategorii przestępstw motywowanych uprzedzeniami penalizowanych obecnie w Kodeksie karnym należą przestępstwa popełniane ze względu na narodowość, rasę, pochodzenie etniczne, wyznanie i bezwyznaniowość, światopogląd czy przynależność polityczną pokrzywdzonego:

„Art. 119
§ 1. Kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną wobec grupy osób lub poszczególnej osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu jej bezwyznaniowości, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. (uchylony).

Art. 256
§ 1. Kto publicznie propaguje nazistowski, komunistyczny, faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 1a.Tej samej karze podlega, kto publicznie propaguje ideologię nazistowską, komunistyczną, faszystowską lub ideologię nawołującą do użycia przemocy w celu wpływania na życie polityczne lub społeczne.
§ 2. Karze określonej w § 1 podlega, kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, nabywa, zbywa, oferuje, przechowuje, posiada, prezentuje, przewozi lub przesyła druk, nagranie lub inny przedmiot, zawierające treść określoną w § 1 lub 1a albo będące nośnikiem symboliki nazistowskiej, komunistycznej, faszystowskiej lub innej totalitarnej, użytej w sposób służący propagowaniu treści określonej w § 1 lub 1a.
§ 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego określonego w § 2, jeżeli dopuścił się tego czynu w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej lub naukowej.
§ 4. W razie skazania za przestępstwo określone w § 2 sąd orzeka przepadek przedmiotów, o których mowa w § 2, chociażby nie stanowiły własności sprawcy.

Art. 257
Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”

Co się zmieni po wejściu w życiu nowelizacji?

Zgodnie z obecnymi przepisami, do przestępstw, które motywowane są uprzedzeniami, należą przestępstwa popełnione ze względu na przynależność narodową, etniczną, rasową, wyznaniową lub bezwyznaniowość. Aktualne przepisy nie gwarantują więc wystarczającej ochrony wszystkim grupom mniejszościowym, szczególnie narażonym na dyskryminację, uprzedzenia i przemoc.

Nowe przepisy przewidują, że na analogicznych zasadach karane będą także przestępstwa, które motywowane są dyskryminacją ze względu na:
        -niepełnosprawność,
        - wiek,
        - płeć,
        - orientację seksualną.

Zakaz dyskryminacji w przepisach konwencji

Nowelizacja zapewni realizacją nie tylko praw konstytucyjnych. Warto wskazać przy tym również Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności przyjętą w dniu 4 listopada 1950 roku. Zapewnienie praw gwarantowanych Konwencją, w tym prawa do życia, wolności od tortur czy prawa do wolności i bezpieczeństwa osobistego – bez dyskryminacji, spoczywa na Polsce na mocy art. 14 Konwencji. O konieczności zapewnienia skutecznych środków ochrony prawnej ofiarom dyskryminacji oraz przeciwdziałania tego rodzaju aktom przemocy mowa jest również w Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania przyjętej w dniu 10 grudnia 1984 roku oraz w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych otwartym do podpisu w dniu 19 grudnia 1966 roku. Obowiązek ustanowienia skutecznego ustawodawstwa i polityk w celu zapewnienia, że przypadki wykorzystywania, przemocy i nadużyć wobec osób niepełnosprawnych będą identyfikowane, badane i, gdy to właściwe, ścigane, wynika ponadto z art. 16 ust. 5 Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami przyjętej w dniu 13 grudnia 2006 roku.

Warto przy tym dodać, że zwiększenie ochrony osób pokrzywdzonych przestępstwami motywowanymi uprzedzeniami od lat zalecają Polsce także międzynarodowe organy ochrony praw człowieka. Wprowadzenie do Kodeksu karnego odpowiednich zmian w celu karania przestępstw z nienawiści jako aktów dyskryminacji i przemocy ze względu na orientację seksualną, niepełnosprawność i wiek, zalecił Polsce Komitet Przeciwko Torturom w 2013 roku. Komitet Praw Człowieka w 2010 roku zarekomendował z kolei znowelizowanie Kodeksu karnego poprzez wprowadzenie do niego definicji mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową oraz poprzez uznanie tych czynów za przestępstwa. W 2016 roku Komitet zalecił zmianę Kodeksu karnego w taki sposób, aby przestępstwa motywowane dyskryminacją na jakimkolwiek tle przewidzianym w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych były ścigane i karane jako kwalifikowana forma zachowań przestępczych. Nowelizacja Kodeksu karnego w celu uwzględnienia specyfiki mowy nienawiści i przestępstw motywowanych rasizmem, ksenofobią i homofobią, to jedno z zaleceń Komitetu Praw Dziecka z 2015 roku.

Źródło:

Komunikat, https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy--kodeks-karny2

BIULETYN RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH 2017, nr 6, Zasada równego traktowania - prawo i praktyka nr 23, Przestępstwa motywowane uprzedzeniami, Analiza i zalecenia, s. 9 - 12.

_____________________________________

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze oraz Instagramie