W przypadku uchybienia terminu można wnosić o jego przywrócenie. Pozytywne załatwienie sprawy wymaga zaistnienia czterech przesłanek, wśród których na czoło wysuwa się brak winy. Szerzej na temat instytucji przywrócenia terminu w niniejszym artykule.
Stosownie do art. 58 § 1 k.p.a., w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.
Ważne
Przed rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji publicznej na żądanie strony może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia.
Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.
Ważne
Przywrócenie terminu do złożenia prośby o przywrócenie terminu jest niedopuszczalne.
Natomiast jeśli strona nie wiedziała o uchybieniu terminu, to termin do złożenia prośby o jego przywrócenie liczy się od dnia uzyskania przez nią wiadomości o tym, a rolą strony wnoszącej o przywrócenie terminu jest wówczas wskazanie daty, w jakiej dowiedziała się o okoliczności uchybienia terminu. Jeżeli strona nie wiedziała o uchybieniu terminu, to termin do złożenia prośby o jego przywrócenie liczy się od dnia uzyskania wiadomości o tym (zob. wyr. WSA w Krakowie z 27.9.2022 r., III SA/Kr 786/22, https://orzeczenia.nsa.gov.pl i podane tam orzecznictwo).
Analiza art. 58 k.p.a. pozwala na przyjęcie, że przywrócenie terminu wymaga wystąpienia czterech przesłanek. Zwraca się na nie uwagę w orzecznictwie sądowym (zob. wyr. NSA z 28.9.2022 r., II OSK 1349/21, https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Mianowicie, aby można było mówić o przywróceniu terminu, muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:
1) wniesienie prośby o przywrócenie terminu,
2) uprawdopodobnienie braku winy w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania,
3) prośba musi być wniesiona w terminie siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu,
4) dopełnienie czynności, dla której określony był termin jednocześnie z wniesieniem prośby.
O przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej. Od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie.
W praktyce niekiedy wątpliwości przysparza interpretacja przesłanki uprawdopodobnienia braku winy. Jak wskazuje się w orzecznictwie, uprawdopodobnienie oznacza sprawienie, że coś staje się prawdopodobne. Nie należy tego jednak mylić z udowodnieniem danej okoliczności. Przez prawdopodobną należy rozumieć sytuację, która wydaje się prawdziwa, a więc jest duża szansa że się wydarzyła. Zainteresowany podmiot powinien uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że przeszkoda była od niej niezależna i istniała w czasie biegu terminu do dokonania czynności procesowej i trwała do momentu wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie terminu (zob. wyr. WSA w Białymstoku z 20.10.2022 r., II SA/Bk 645/22, https://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Zaznaczyć przy tym należy, że w postępowaniu o przywrócenie terminu, jako kryterium przy ocenie winy lub też braku winy w uchybieniu terminu procesowego przyjmuje się obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy (zob. wyr. NSA z 26.7.2022 r., II GSK 424/19, https://orzeczenia.nsa.gov.pl i podaną tam literaturę).
Odwołanie się przez ustawodawcę do braku winy powoduje, że przywrócenie uchybionego terminu uzasadniają wyłącznie okoliczności i zdarzenia obiektywne, występujące bez woli wnoszącego (por. wyr. NSA z 8.12.2022 r., II OSK 3927/19, https://orzeczenia.nsa.gov.pl i podane tam orzecznictwo).
Przy ocenie, czy strona dopuściła się uchybienia terminu bez swej winy, co do zasady należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności faktyczne sprawy. Ocena przesłanek zastosowania w sprawie art. 58 k.p.a. musi odbywać się z odwołaniem do wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności konkretnego przypadku, przy uwzględnieniu wszelkich koniecznych środków dowodowych, z uwzględnieniem słusznego interesu strony, a wszelkie niedające się wyjaśnić okoliczności nie mogą być interpretowane na jej niekorzyść (zob. wyr. WSA w Gdańsku z 16.11.2022 r., II SA/Gd 370/22, https://orzeczenia.nsa.gov.pl i podane tam orzecznictwo).
Często wnioskujący o przywrócenie terminu powołują się na kwestie dotyczące własnego zdrowia. Przyjmuje się w tej mierze, że nawet najpoważniejsza, przewlekła choroba, o ile nie uniemożliwia obiektywnie możliwości działania i podejmowania czynności w postępowaniach administracyjnych, czy sądowych, nie może być sama w sobie okolicznością, o której mowa w art. 58 § 1 k.p.a. (zob. wyr. NSA z 24.11.2022 r., I OSK 2321/19, https://orzeczenia.nsa.gov.pl). W praktyce kładzie się szczególny nacisk na rozstrzygnięcie, czy dana okoliczność uniemożliwiła dokonanie czynności w terminie. Może się więc zdarzyć, że nagłe pogorszenie stanu zdrowia (np. zawał serca) uniemożliwi podjęcie czynności w terminie. Wydaje się, że tego typu przypadek, zwłaszcza jeżeli wnoszący nie mógł działać inaczej niż osobiście, będzie uzasadniał przywrócenie terminu.
Stan prawny: 28.2.2023 r.
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.
SN o kredycie frankowym zawartym przez przedsiębiorcę
2024-02-03 00:01
SN rozstrzygnął sprawę lichwiarskiej pożyczki
2022-09-15 13:00
Obrona konieczna w orzecznictwie sądowym
2023-12-13 10:00
ETPC orzekł ws. skargi dotyczącej aborcji w Polsce
2022-11-30 12:45
Sąd Najwyższy o żądaniu głównym i ewentualnym
2024-07-08 07:56
