Rzecznik TSUE: Bank nie może dochodzić od frankowiczów dodatkowych roszczeń

• Redakcja
• 2023-02-17 09:50
• Komentarze (0)

Rzecznik TSUE wydał opinię w sprawie C-520/21 . Odniósł się w niej do roszczeń banków w sytuacji, gdy umowa kredytu została uznana za nieważną.

Frankowicze lepiej chronieni

Frankowicze mają powód do zadowolenia. Wydana przez rzecznika generalnego TSUE opinia wprost odpowiada na pytanie, czy w przypadku uznania, że umowa kredytu zawarta przez konsumenta i bank jest nieważna w całości, strony są uprawnione do dochodzenia od siebie roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych, które spełniły na podstawie tej umowy, oraz zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty.

Opinia rzecznika generalnego TSUE wprost wskazuje, że bank nie może dochodzić względem konsumenta roszczeń wykraczających poza zwrot przekazanego kapitału kredytu i zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty. Przedstawione stanowisko jest tym, na co frankowicze czekali od dawna. Należy bowiem podkreślić, że nieobca polskiemu wymiarowi sprawiedliwości stała się praktyka żądania przez banki opłat za bezumowne korzystanie z przekazanego kredytobiorcy kapitału w sytuacji, gdy frankowicze uzyskali korzystny dla siebie wyrok stwierdzający nieważność umowy kredytu z uwagi na zawarte w niej klauzule abuzywne. Wydana przez Rzecznika TSUE opinia daje nadzieję, że teraz to nie bank pozwie kredytobiorców, ale frankowicze będą mogli pozwać bank. Jak wynika z opinii, możliwe jest bowiem dochodzenie roszczeń przez  konsumenta względem banku.

Roszczenia konsumenta względem banku w opinii rzecznika TSUE

W wydanej 16 lutego opinii rzecznik generalny TSUE Anthony Michael Collins odniósł się nie tylko do kwestii roszczeń banków, ale także do roszczeń konsumenta względem banku. Jego zdaniem dyrektywa 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich nie stoi na przeszkodzie przepisom prawa krajowego ani orzecznictwu krajowemu, w którym dokonuje się ich wykładni, na podstawie których konsumentowi ułatwia się dochodzenie roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych na podstawie nieważnej umowy kredytu hipotecznego oraz zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty. Jednak do sądu krajowego należy ustalenie (w oparciu o przepisy obowiązujące w danym państwie), czy konsumenci mają prawo dochodzić tego rodzaju roszczeń, oraz ewentualne rozstrzygnięcie o ich zasadności. Należy bowiem podkreślić, że dyrektywa 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich nie określa, jakie są skutki stwierdzenia, że umowa konsumencka staje się prawnie nieistniejąca po usunięciu z niej nieuczciwych warunków. Jak wskazuje rzecznik TSUE, skutki te są określane przez państwa członkowskie na podstawie ich prawa krajowego w sposób zgodny z prawem Unii.

Rzecznik TSUE:  Argument dotyczący stabilności rynków finansowych w Polsce jest pozbawiony znaczenia w kontekście wykładni dyrektywy 93/13

Rzecznik TSUE stwierdził także , że argument dotyczący stabilności rynków finansowych w Polsce jest pozbawiony znaczenia w kontekście wykładni dyrektywy 93/13, której celem jest przede wszystkim ochrona interesów konsumentów. Banki, jako podmioty utworzone na podstawie prawa, są zobowiązane prowadzić swoje sprawy w sposób zapewniający przestrzeganie wszystkich jego przepisów. 

Nie wolno pomijać faktu, że uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną stanowi konsekwencję zamieszczenia w tej umowie nieuczciwych warunków przez bank. Jak podkreśla rzecznik TSUE, przedsiębiorca nie może więc czerpać korzyści gospodarczych z sytuacji powstałej na skutek własnego bezprawnego działania. Ponadto bank nie byłby zniechęcony do stosowania nieuczciwych warunków w umowach kredytu zawieranych z konsumentami, jeżeli pomimo uznania tych umów za nieważne, mógłby pobierać od konsumentów rynkowe wynagrodzenie za korzystanie z kapitału kredytu. W takiej sytuacji - zdaniem rzecznika - mogłoby się nawet okazać, że narzucanie konsumentom nieuczciwych warunków byłoby dla banku opłacalne. 

Opinia rzecznika TSUE a przyszły wyrok Trybunału

Wydana opinia przez rzecznika generalnego TSUE nie jest równoznaczna z wyrokiem i nie wiąże Trybunału Sprawiedliwości. Zadanie rzeczników generalnych polega na przedkładaniu TSUE, przy zachowaniu całkowitej niezależności, propozycji rozstrzygnięć prawnych w sprawach, które rozpatrują. Tymczasem sędziowie Trybunału dopiero rozpoczynają obrady w przedmiotowej sprawie, zaś sam wyrok zostanie wydany w terminie późniejszym.
 

Źródło:

- Opinia rzecznika generalnego z dnia 16 lutego 2023 roku w sprawie C-520/21, Bank M. (Conséquences de l’annulation du contrat), https://curia.europa.eu/

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.