Skazanie a pełnienie funkcji w spółce handlowej

Redakcja
2024-06-24 11:01
Komentarze (0)

Prawomocne skazanie za niektóre rodzaje przestępstw uniemożliwia osobie fizycznej pełnienie istotnych funkcji w spółkach handlowych.

Katalog negatywny

Warunki pełnienia funkcji w spółkach kapitałowych reguluje Kodeks spółek handlowych, a w szczególności art. 18 tego aktu normatywnego. W świetle art. 18 § 1 k.s.h. członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, rady dyrektorów (w prostej spółce akcyjnej – zob. art. 4 § 2[1] k.s.h.) albo likwidatorem może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Atrybut ten przysługuje osobom pełnoletnim, nieubezwłasnowolnionym.

Jednocześnie art. 18 § 2 k.s.h. zawiera katalog negatywny (tj. określający kategorie podmiotów, które nie mogą pełnić wskazanych funkcji w spółkach handlowych). Zgodnie z brzmieniem omawianej regulacji nie może być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatorem albo prokurentem osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo określone w art. 587-587(2), art. 590 i art. 591 k.s.h. oraz art. 228-231 i rozdziałach XXXIII-XXXVII k.k. Zakaz, o którym mowa, ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego, chyba że wcześniej nastąpiło zatarcie skazania.

Regulacja odnosi się m.in. do przestępstw:
-niewykonywania obowiązków sprawozdawczych;
-sprzedajności;
-przekupstwa;
-płatnej protekcji;
-nadużycia funkcji;
-fałszowania faktur;
-kradzieży;
-oszustwa;
-paserstwa;
-łapownictwa menedżerskiego;
-oszustwa finansowego;
-prania brudnych pieniędzy.

Uzasadnienie unormowania zadekretowanego w art. 18 k.s.h. sprowadza się do potrzeby wyeliminowania z obrotu osób niedających rękojmi należytego sprawowania mandatu i zagrażających przez to interesom samej spółki, jak i interesom podmiotów ze spółką współpracujących.

Stosowanie art. 18 k.s.h. do spółek osobowych
Artykuł 18 k.s.h. znajduje zastosowanie nie tylko do osób pełniących funkcje w spółkach kapitałowych. Przepis ten stosuje się także do członka zarządu spółki partnerskiej oraz członka rady nadzorczej spółki komandytowo-akcyjnej (zob. art. 18 § 5 k.s.h.). Według ustawodawcy nie ma podstaw do odmiennego traktowania tych osób tylko ze względu na formę prawną spółki inną niż kapitałowa (por. uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw, Sejm RP VIII kadencji, druk nr 2067, https://www.sejm.gov.pl).

Skazanie za przestępstwo przeciwko działalności instytucji państwowej

Przed dniem 13 października 2022 r. art. 18 § 2 k.s.h. nie odnosił się do przestępstw z art. 228-231 k.k. Ich popełnienie przez sprawcę nie stanowiło wówczas przesłanki negatywnej pełnienia funkcji w spółce handlowej. Wynikało to stąd, że przestępstwa sprzedajności, przekupstwa, płatnej protekcji czy nadużycia funkcji zostały zakwalifikowane jako przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Za sprawą ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 807) stan ten uległ zmianie. W opinii ustawodawcy sprawcy przestępstw wskazanych w art. 228–231 k.k. wykazują się brakiem uczciwości wywołującym istotne wątpliwości co do tego, czy dają oni rękojmię należytego wykonywania mandatu. Umożliwienie im funkcjonowania w obrocie gospodarczym może godzić w interesy uczciwych przedsiębiorców, którzy funkcjonują w obrocie gospodarczym bez uciekania się do zachowań nieuczciwych (por. uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, Sejm RP IX kadencji, druk nr 1515, https://www.sejm.gov.pl).

Zwolnienie z zakazu pełnienia funkcji w spółce handlowej

W terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku skazany może złożyć wniosek o zwolnienie go z zakazu pełnienia funkcji w spółce handlowej lub o skrócenie czasu obowiązywania zakazu. Wniosek taki złożyć może wyłącznie osoba, która popełniła przestępstwo nieumyślnie. Wniosek składa się do sądu, który wydał wyrok.

__________________________________________________

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze