Podjęcie uchwały przez komisje egzaminacyjne w sprawie wyników egzaminu zawodowego dla niektórych może być dopiero początkiem. Jak skutecznie odwołać się od negatywnego wyniku?
Postępowanie w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego i radcowskiego jest dwuinstancyjne. Od uchwały o wynikach egzaminów adwokackiego i radcowskiego przysługuje odwołanie do odpowiednich komisji egzaminacyjnych II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości. Postępowanie przed tymi komisjami regulują przepisy ustawy Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych, a także wydane na podstawie upoważnienia ustawowego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 września 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnych II stopnia przy ministrze sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu adwokackiego (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 101) oraz w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu radcowskiego (t.j. Dz.U.z 2016 r., poz.100).
Od uchwały o wyniku egzaminu adwokackiego i radcowskiego zdającemu przysługuje odwołanie do komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości w terminie 14 dni od dnia otrzymania uchwały ws. wyników egzaminu. Postępowanie odwoławcze nosi znamiona postępowania administracyjnego, dlatego też sporządzone odwołanie powinno czynić zadość wymogom pisma w sprawach administracyjnych. Należy bowiem wskazać, że zarówno Prawo o adwokaturze, jak i ustawa o radcach prawnych wskazują, że do postępowania przed komisją odwoławczą stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
W treści odwołania można podnieść zarzuty dwojakiego charakteru. Po pierwsze zarzuty formalne, dotyczące funkcjonowania komisji I stopnia, które uzsadniają uchylenie uchwały. Jednak szczególną uwagę należy skupić na zarzucie nieprawidłowej oceny pracy egzaminacyjnej, bowiem sprządzone przez zdającego rozwiązanie zadania egzaminacyjnego jest podstawą wystawionej oceny. Dlatego należy wnikliwie przeanalizować swoją pracę a następnie wykazać - posiłkując się chociażby szerokim orzecznictwem - że przyjęte rozwiązanie jest prawidłowe. Należy pamiętać, że klucz odpowiedzi do poszczególnych zadań nie jest wiążący! Tak zwany "Opis istotnych zagadnień" ma charater jedynie posiłkowy i wspomagający proces sprawdzania pracy egzaminacyjnej. Innymi słowy sporządzone rozwiązanie zadania egzaminacyjnego odbiegające od "klucza odpowiedzi" nie musi być rozwiązaniem błędnym, wszystko zależy bowiem od argumentacji, jaką przedstawi się w odwołaniu.
Sporządzając odwołanie od uchwały w sprawie wyników egzaminu zawodowego należy pamiętać o szczególnie istotnej kwestii, którą trafnie podkreślił również Naczelny Sąd Administracyjny. Postępowanie przed komisją egzaminacyjną do spraw egzaminu zawodowego ma bowiem szczególny charakter ze względu na cel, któremu ma ono służyć. Celem tym jest doprowadzenie do prawidłowej oceny, czy osoba która ma w przyszłości wykonywać zawód adwokata bądź radcy prawnego, czyli zawód zaufania publicznego, rzeczywiście zapewnia możliwość prawidłowego wykonywania tego zawodu. Rolą komisji egzaminacyjnej jest zatem ochrona interesu publicznego, poprzez rzetelną weryfikację stopnia przygotowania kandydata do wykonywania zawodu. Do tego postępowania znajdują wprawdzie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania admiistracyjnego, ale z uwzględnieniem specyficznego charakteru tego postępowania, zamierzającego do realizacji wskazanego wyżej celu. Egzamin adwokacki i radcowski jest jedną z form weryfikacji przygotowania prawniczego do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata i radcy prawnego osób, które poprzez zdanie egzaminu chcą spełnić jeden z warunków wpisu na listę adwokatów czy radców prawnych. Z powyższego wynika, że w interesie publicznym jest więc umożliwienie uzyskania prawa wykonywania zawodu radcy prawnego i adwokata tylko tym osobom, które są wystarczająco przygotowane do świadczenia pomocy prawnej, w ramach której mieści się szerokie spektrum zadań wykonywanych w celu ochrony prawnej interesów reprezentowanych przez adwokata czy radcę prawnego podmiotów.
Sporządzając odwołanie należy mieć również na uwadze to, że ustawodawca określił kryteria, które powinna spełniać praca egzaminacyjna przewidując, że chodzi w nich nie tylko o zachowanie wymogów formalnych, lecz także o "zastosowanie właściwych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji, poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje". Powyższe są kryteriami oceny poszczególnych części egzaminu, które w celu uzyskania pozytywnego wyniku egzaminu muszą być spełnione łącznie, chociaż stopień spełnienia tych wymogów może być różny. Od stopnia spełnienia wszystkich tych przesłanek uzależniona jest bowiem konkretna ocena uzyskana z egzaminu z przewidzianej ustawą pięciostopniowej skali ocen pozytywnych. W razie niespełnienia tych przesłanek praca jest oceniana jako niedostateczna.
Powyższe oznacza, że sporządzając odwołanie należy wykazać, że posiadane przez zdającego umiejętności odpowiadają kryteriom stawianym przyszłym adwokatom i radcom prawnym, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w argumentacji merytorycznej uzasadniającej trafność przyjętego przez zdajacego rozwiązania danego zadania. Ponadto należy wykazać, że rzeczone rozwiązanie odpowiada wymogom stawianym pracy egzaminacyjnej, a w szczególności, że realizuje interes "reprezentowanej strony" w najwyższym stopniu. Wszak egzamin zawodowy ma sprawdzać przygotowanie prawnicze osoby, której zawodową rolą ma być świadczenie pomocy prawnej innym podmiotom.
Samo odwołanie od wyników egzaminu adwokackiego i radcowskiego także nie kończy jeszcze drogi do ukochanego zawodu. Od uchwały Komisji II stopnia przysługuje skarga do WSA, a dalej także do NSA. W tym miejscu trzeba jednak pamiętać, że rolą sądu administracyjnego w zakresie kontroli ostatecznego wyniku egzaminów prawniczych (egzaminu adwokackiego czy radcowskiego), jest kontrola działań organów, co obejmuje ocenę prawidłowości procedury przeprowadzenia egzaminu zawodowego, w tym sposobu oceniania pracy zdającego, nie zaś merytoryczne odnoszenie się do zagadnień będących przedmiotem zadań egzaminacyjnych. W tym kontekście zadaniem WSA nie jest więc rozstrzygnięcie merytorycznych problemów związanych z oceną pracy egzaminacyjnej osoby skarżącej, gdyż sąd nie pełni roli "komisji egzaminacyjnej trzeciej instancji", dokonującej kolejnej merytorycznej oceny pracy egzaminacyjnej, a jedynie kontroluje, czy dokonując tej oceny i wydając zaskarżoną decyzję organy administracyjne działały zgodnie z prawem.
To pytanie zadanie wielu, choć odpowiedź jest prosta - zawsze warto się odwołać! Zarówno kolokwia przeprowadzane w trakcie aplikacji, jak i sam egzamin zawodowy dostarczają wielu dowodów na to, że prace zawierające inne rozwiązanie niż to przewdziane kluczem odpowiedzi także zyskują pozytywną ocenę. Ponadto sporządzone odwołanie może być kolejnym dowodem wysokiego kunsztu i posiadanych umiejętności prawniczych zdajacego. Wnosząc odwołanie niczym nie ryzykujecie, ale możecie wiele zyskać. Jeżeli więc postanowiliście zawalczyć o swój wymarzony zawód, zróbcie to.
A my mocno trzymamy za Was kciuki 
Źródło:
- wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 24 listopada 2021 r., sygn. akt II GSK 411/18; z 15 marca 2022r., sygn. akt II GSK 1754/18; z 19 marca 2013 r., sygn. akt II GSK 2333/11; z 10 lipca 2012 r., sygn. akt II GSK 195/12; z 8 lutego 2023 ro., sygn. akt II GSK 1341/19.
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.
Test powtórkowy dla studentów i aplikantów – kuratela
2023-11-17 10:00
Konkurs na aplikację uzupełniającą sędziowską 2024 - podsumowanie
2024-05-16 07:00
Forma aktu notarialnego obchodzi 90.rocznicę
2024-01-06 14:00
Test powtórkowy dla studentów i aplikantów – spółki osobowe
2022-10-07 12:30
Egzamin notarialny w 2024 roku
2024-07-08 10:00
Zaświadczenie o uzyskaniu statusu zastępcy notarialnego
2022-09-17 10:32
