SN orzekł do czego odnosi się pojęcie "sprawy" na gruncie przepisów o wyłączeniu sędziego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego i nadał uchwale moc zasady prawnej.
Pojęciem "sprawa" ustawodawca posługuje między innymi w przepisach dotyczących wyłączenia sędziego. W art. 40 Kodeksu postępowania karnego wskazano przesłanki wyłączenia sędziego z mocy prawa (Iudex inhabilis). Sędzia jest z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli:
1) sprawa dotyczy tego sędziego bezpośrednio;
2) jest małżonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego albo pozostaje we wspólnym pożyciu z jedną z tych osób;
3) jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej aż do stopnia pomiędzy dziećmi rodzeństwa osób wymienionych w pkt 2 albo jest związany z jedną z tych osób węzłem przysposobienia, opieki lub kurateli;
4) był świadkiem czynu, o który sprawa się toczy, albo w tej samej sprawie był przesłuchany w charakterze świadka lub występował jako biegły;
5) brał udział w sprawie jako prokurator, obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony, albo prowadził postępowanie przygotowawcze;
6) brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia lub wydał zaskarżone zarządzenie;
7) brał udział w wydaniu orzeczenia, które zostało uchylone;
8) brał udział w wydaniu orzeczenia, co do którego wniesiono sprzeciw;
9) prowadził mediację.
Pojęcie sprawy jest również kluczowe w przypadku wyłączenia sędziego na wniosek (Iudex suspectus), W art. 41 k.p.k. ustawodawca wskazał, że sędzia ulega wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.
Powyższe zrodziło pytanie, czy pojęcie sprawy odnosi się wyłącznie do sprawy głównej? Odpowiedź poznaliśmy 13 czerwca, kiedy SN wydał uchwałę, której nadał moc zasady prawnej.
Sąd Najwyższy musiał odpowiedzieć na pytanie, czy pojęcie sprawy, o jakim mowa w art. 40 i art. 41 § 1 k.p.k. regulujących instytucję wyłączenia sędziego, odnosi się wyłącznie do sprawy głównej, rozumianej jako orzekanie w głównym przedmiocie procesu czy obejmuje także sprawy i postępowania incydentalne, w tym takie, które mają miejsce w ramach sprawy głównej. Zdaniem składu 7 sędziów SN pojęcie „sprawa”, o jakim mowa w art. 40 i art. 41 § 1 k.p.k. odnosi się zarówno do sprawy głównej, rozumianej jako orzekanie w głównym przedmiocie procesu, jak również postępowań incydentalnych, w tym takich, które mają miejsce w ramach sprawy głównej. Podjętej 13 czerwca uchwale nadano moc zasady prawnej.
Źródło:
Uchwała SN z dnia 13 czerwca 2023 r. (sygn. akt I KZP 22/22).
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.
7 grudnia SN oceni ważność referendum ogólnokrajowego
2023-12-03 08:00
SN orzekł, jak należy rozumieć pojęcie sprawy na gruncie k.p.k.
2023-06-14 15:35
SN: Protest wyborczy można złożyć po ogłoszeniu wyników wyborów
2023-08-26 08:30
SN podjął uchwałę odnośnie wyborów do Sejmu i Senatu RP
2024-01-12 19:00
TK zajmie się kwestią opłaty sądowej w II instancji
2022-11-17 15:00
SA zezwolił na ekstradycję. Jest kasacja RPO do SN
2023-01-23 20:00
Immisje pośrednie w orzecznictwie sądów powszechnych
2023-07-31 00:57
Sąd Najwyższy rozstrzygnął, czy postrzał może być szkodą łowiecką
2022-05-05 14:36
