TK oceni koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu

Redakcja
2023-04-17 10:00
Komentarze (0)

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu na wokandzie Trybunału. 19 kwietnia mamy poznać werdykt.

Minimalne wynagrodzenie radcy prawnego działającego z urzędu przedmiotem skargi do TK

Przedmiotem rozstrzygnięcia TK, które ma zapaść 19 kwietnia, jest kwestia minimalnego wynagrodzenia radcy prawnego działającego z urzędu. Prawodawca w sposób nieuzasadniony różnicuje bowiem sytuację prawną według kryterium podmiotowego, w zależności od tego, czy radca prawny jest ustanowiony z urzędu czy z wyboru.

Wnioskodawca zarzuca Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu, iż w sposób bezprawny, pozbawiony jakichkolwiek argumentów (nie tylko konstytucyjnych) dyskryminuje bez konstytucyjnego umocowania i uzasadnienia wynagrodzenie minimalne, jakie należne jest radcy prawnemu za świadczenie pomocy prawnej dla klienta, który mu został powierzony i względem którego nie ma możliwości samookreślenia stawki wynagrodzenia za prowadzenie sprawy na zasadach wolnorynkowych. Dyskryminacja wynika z faktu, że symetryczne Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w analogicznym do kwestionowanego § 8 Rozporządzenia z 2016 r. określa stawki minimalne radców prawnych ,,wolnorynkowych" na kwoty o 50% wyższe niż tych działających z urzędu.

Kwestionowana część Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r . w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (DZ.U.2016 poz. 1715 ze zm.) brzmi:

§ 8. Opłaty wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy: 1) do 500 zł - 60 zł; 2) powyżej 500 zł do 1500 zł - 180 zł; 3) powyżej 1500 zł do 5000 zł - 600 zł; 4) powyżej 5000 zł do 10 000 zł - 1200 zł; 5) powyżej 10 000 zł do 50 000 zł - 2400 zł; 6) powyżej 50 000 zł do 200 000 zł - 3600 zł; 7) powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł - 7200 zł; 8) powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł - 10 000 zł; 9) powyżej 5 000 000 zł - 16 600 zł.

Kwestionowany przepis reguluje zatem wysokość minimalnego wynagrodzenia radcy prawnego działającego z urzędu w zależności od wysokości wartości przedmiotu sporu.

Wyrok TK w sprawie stawek adwokackich

Podobną sprawe roztrzygał już Trybunał w odniesieniu do stawek adwokackich. W tym miejscu należy także przywołać treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 r. (SK 66/19), jak i jego uzasadnienia, w którym między innymi stwierdzono, że zróżnicowanie w akcie podustawowym wysokości wynagrodzenia od tego, czy adwokat świadczył pomoc prawną jako pełnomocnik z wyboru czy z urzędu stanowiło niedopuszczalną w demokratycznym państwie prawa samowolę legislacyjną, w sposób nieproporcjonalny ingerującą w uprawnienia pełnomocników z urzędu do uzyskania wynagrodzenia za ich pracę. Trybunał Konstytucyjny stwierdził wiec, że § 4 ust. 1 rozporządzenia z 2015 r. jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 3 2 ust. 1 zdanie drugie i art. 9 2 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji.

Argumentacja Trybunału Konstytucyjnego zawarta w całym jego uzasadnieniu pozostaje w całości aktualna w rozpatrywanej sprawie. I choć w wyroku TK SK 25/15 Trybunał Konstytucyjny potwierdził dopuszczalność i konstytucyjność ograniczenia stawek pełnomocników z wyboru i z urzędu w zakresie stawki maksymalnej, to w przywołanym wyżej wyroku SK 66/19 zakwestionował jednak konstytucyjność zróżnicowania tych stawek w zakresie stawki minimalnej.

Rozstrzygnięcie TK zapadnie 19 kwietnia

Skarga konstytucyjna o zbadanie zgodności § 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. poz. 1715, ze zm.), z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 zdanie drugie i art. 92 ust. I zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zostanie rozpatrzona 19 kwietnia o godzinie 11.00. Skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie to: sędzia TK Andrzej Zielonacki - przewodniczący, sędzia TK Piotr Pszczółkowski - sprawozdawca, sędzia TK Zbigniew Jędrzejewski. Sprawie nadano sygnaturę SK 85/22.

Źródło:

- komunikat, https://trybunal.gov.pl/postepowanie-i-orzeczenia/wokanda/art/12184-koszty-nieoplaconej-pomocy-prawnej-udzielonej-przez-radce-prawnego-z-urzedu

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.