Łączne rozliczenie przychodów jest wyłączone, gdy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony.
Z obowiązujących przepisów wynika, że niektóre grupy osób mogą skorzystać z łącznego opodatkowania - np. samotny rodzic z dzieckiem, małżonkowie we wspólności majątkowej. Inne natomiast inne grupy - znajdujące się w szczególnej, często trudnej sytuacji, nie mogą zsumować swoich dochodów przy rozliczeniu - np. podatnik opiekujący się dorosłym chorym członkiem rodziny, w tym również ubezwłasnowolnionym małżonkiem. Ubezwłasnowolnienie małżonka powoduje bowiem ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej, co wprost wynika z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuczego. Nie zostaje zatem spełniony jeden z warunków wspólnego opodatkowania.
Na gruncie obecnych przepisów powstał stan faktyczny, stanowiący podstawę skargi wniesionej do Biura RPO. Sprawa dotyczyła decyzji Urzędu Skarbowego, który - powołując się na obowiązujace przepisy - odmówił możliwości wspólnego rozliczenia PIT. Urząd Skarbowy poinformował skarżącego, że ubezwłasnowolnienie powoduje rozdzielność majątkową, dlatego nie ma możliwości skorzystania ze wspólnego rozliczenia dochodów. W ocenie skarżącego jednak taka możliwość realizuje zasadę sprawiedliwości społecznej. W maju 2023 r. w sprawie skarżącego została wydana interpretacja indywidualna, w której stwierdzono, że rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków. Dlatego ubezwłasnowolnienie żony spowodowało ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej. Nie został zatem spełniony jeden z warunków wspólnego opodatkowania małżonków.
RPO w wystosowanym do MF piśmie wskazuje, że zazwyczaj podatnicy opiekujący się osobami z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunowie prawni prowadzą wspólne z nimi gospodarstwo domowe. Uzyskiwane dochody przeznaczają zatem na potrzeby rodziny tj. na opłaty związane z utrzymaniem mieszkania, wyżywieniem oraz potrzeby osoby chorej - czyli koszty usuwania barier architektonicznych, zakupu lekarstw, sprzętu ortopedycznego, wyrobów medycznych i innych środków poprawiających jakość życia, oraz badań specjalistycznych, zabiegów rehabilitacyjnych i dojazdów. Dlatego też - zdaniem RPO - trudno znaleźć uzasadnienie dla obowiązującego stanu prawnego, bowiem rozdzielność majątkowa nie jest wszak świadomą decyzją małżonków, ale powstającą z mocy prawa konsekwencją ciężkiej choroby współmałżonka. Dlatego też RPO zwrócił się o zajęcie stanowiska do Dyrektor Departamentu Podatków Dochodowych Ministerstwo Finansów.
Źródło:
Pismo RPO z dnia 30.11.2023 r., V.511.334.2023.KB.
Nie ma zatem wątpliwości, że osoba opiekująca się ubezwłasnowolnioną osobą z niepełnosprawnością - tak jak i osoba samotnie wychowująca dziecko - jest w sytuacji, która powinna podlegać preferencyjnym regulacjom podatkowym. Istotą rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z małżonkiem lub dzieckiem jest bowiem złagodzenie progresji tego podatku, przez co świadczenie to ma charakter instrumentu polityki prorodzinnej realizującego ideę sprawiedliwości społecznej.
__________________________________________________
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.
PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy
Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze
Nowelizacja prawa rodzinnego: Reprezentant dziecka
2023-07-26 12:03
Ustawa Kamilka wchodzi w życie
2024-02-16 00:02
Ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa — na czym polega?
2023-12-27 11:30
Na czym polega obsługa prawna w sporach rodzinnych?
2023-08-21 12:20
Wina rozkładu pożycia małżeńskiego
2022-03-12 12:23
