Ustawodawca poszerza krąg podmiotów uprawnionych do wyszukiwania ksiąg wieczystych

• Redakcja
• 2022-05-03 14:03
• Komentarze (0)

W dniu 22.4.2022 r. wpłynął do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o przetwarzaniu informacji kryminalnych. Założeniem nowelizacji jest nadanie nowych uprawnień Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz Szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych.

Istota nowelizacji

Z końcem kwietnia do Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o przetwarzaniu informacji kryminalnych. Nowelizacja ma polegać w szczególności na zmianie art. 36(4) ust. 8 u.k.w.h. przez dopisanie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz Szefa Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych do kręgu podmiotów uprawnionych do wystąpienia o zgodę Ministra Sprawiedliwości na wielokrotne, nieograniczone w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych. Podmioty te dołączą do grona instytucji, które na gruncie obowiązującego stanu normatywnego już mogą ubiegać się o zgodę na wyszukiwanie ksiąg wieczystych. Zalicza się do nich m.in. sądy, prokuraturę, organy celne i podatkowe, komorników sądowych, notariuszy, Policję, NIK, ABW, AW, CBA, SKW, SWW, ZUS, organy KAS, jak też - w ograniczonym zakresie - UFG. Po wejściu zmiany w życie KRUS oraz Szefowi KCIK będzie przysługiwała możliwość sprawdzenia, czy osoba, której danymi podmioty te dysponują, jest właścicielem nieruchomości w Polsce, a jeśli tak, to której. Uwzględnienie KRUS wśród podmiotów uprawnionych do wyszukiwania ksiąg wieczystych według konkretnego kryterium, np. na podstawie danych osobowych właściciela, ma przyczynić się do zwiększenia skuteczności w dochodzeniu należnych temu podmiotowi składek. Uzasadnienie nadania tożsamego uprawnienia Szefowi KCIK wymaga szerszej prezentacji.

Wykładnia pozajęzykowa nie wystarczy

Według projektodawcy potrzeba zapewnienia Szefowi KCIK możliwości wielokrotnego, nieograniczonego w czasie wyszukiwania ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych jest obiektywna i oczywista. Jednocześnie projektodawca zauważa, że w przypadku tego podmiotu możliwość zasięgania informacji o księgach wieczystych istnieje już w oparciu o obecnie obowiązujące przepisy prawa i można ją wywieść z tych przepisów w drodze wykładni. Na gruncie obecnego stanu normatywnego rozstrzygnięcie o możliwości ubiegania się przez Szefa KCIK o zgodę na wielokrotne, nieograniczone w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych wymaga zatem sięgnięcia do dyrektyw wykładni pozajęzykowej (systemowej i funkcjonalnej). Wydaje się, że stan ten jest, w przekonaniu ustawodawcy, niewystarczający, skoro postanowił on nadać temu podmiotowi kompetencję możliwą do zrealizowania na poziomie językowym w myśl reguły clara non sunt interpretanda.

Konieczność wyinterpretowania kompetencji

Zgodnie z art. 36(4) ust. 8 pkt 8 u.k.w.h., o zgodę do Ministra Sprawiedliwości na wielokrotne, nieograniczone w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych może wystąpić Policja. Tymczasem, jak zauważono w uzasadnieniu projektu, Szefem KCIK jest każdorazowy Komendant Główny Policji. Szef KCIK, jako Komendant Główny Policji, jest organem Policji i w sensie organizacyjno-instytucjonalnym jest on częścią Policji. Co więcej, również kierowane przez niego Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych jest integralną częścią Policji, gdyż zgodnie z ustawą o przetwarzaniu informacji kryminalnych Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych jest „komórką organizacyjną w Komendzie Głównej Policji”. W rezultacie Szef KCIK mieści się w pojęciu „Policja” w rozumieniu art. 36(4) ust. 8 pkt 8 u.k.w.h. i de lege lata może czynić użytek z omawianej kompetencji, tj. może ubiegać się o zgodę Ministra Sprawiedliwości na wielokrotne, nieograniczone w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych.

Ważne zadania Szefa KCIK

Uzasadnieniem uzupełnienia katalogu podmiotów wymienionych w art. 36(4) ust. 8 u.k.w.h. o Szefa KCIK mają być jego zadania wynikające z ustawy o przetwarzaniu informacji kryminalnych. Szef KCIK przetwarza informacje kryminalne spływające do KCIK od wielu podmiotów, takich jak np. organy prokuratury, organy celne, podatkowe oraz SOP. Przetwarzaniu podlegają informacje takie jak choćby data i miejsce popełnienia przestępstwa czy kwalifikacja prawna czynu. Ponadto gromadzi się dane o osobach, przeciwko którym jest prowadzone postępowanie karne. Po nowelizacji w ramach KCIK rozpocznie się także gromadzenie danych dotyczących nieruchomości wykorzystywanych do popełnienia przestępstwa lub utraconych w związku z przestępstwem. Zdaniem projektodawcy zabieg ten będzie korzystny dla skuteczności działań organów wymiaru sprawiedliwości. W szczególności taka regulacja ma przyczynić się do skuteczniejszej realizacji celu w postaci pozbawiania sprawców tzw. owoców przestępstwa i orzekania w szerszym zakresie przepadku nieruchomości na podstawie art. 44 k.k. Przypomnijmy, że art. 44 k.k. stanowi podstawę orzekania przez sądy przepadku przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa oraz służących jego popełnieniu.

Źródło:
W ramach niniejszego artykułu wykorzystano fragmenty uzasadnienia projektu ustawy o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o przetwarzaniu informacji kryminalnych, Sejm RP IX kadencji, druk nr 2203, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2203 [dostęp: 1.5.2022 r.].

Treści publikowane w Serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.