Weksel w umowie pożyczki

Zabezpieczenie wekslowe umowy pożyczki stanowi rozwiązanie korzystne z punktu widzenia wierzyciela, gdyż umożliwia stosunkowo szybkie i tanie dochodzenie roszczeń. Należy jednak pamiętać o obowiązkowej treści weksla oraz deklaracji wekslowej, która powinna towarzyszyć wydaniu weksla in blanco.

Umowa pożyczki

Umowa pożyczki jest umową nazwaną, uregulowaną art. 720-724 k.c. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (zob. art. 720 § 1 k.c.).

Na gruncie obowiązującego stanu prawnego umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej (art. 720 § 2 k.c.).

Termin zwrotu pożyczki

Istotą umowy pożyczki jest przeniesienie na własność pożyczkobiorcy pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, które należy zwrócić z nadejściem określonego terminu. W umowie strony mogą dowolnie oznaczyć termin zwrotu pożyczki. Jeżeli termin zwrotu pożyczki nie został oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę (art. 723 k.c.).

Jeżeli pomimo nadejścia terminu zwrotu dłużnik nie zwraca pożyczki, pomocne okazuje się skorzystanie z weksla. W celu najpełniejszej ochrony interesu pożyczkodawcy zabezpieczenie wekslowe powinno zostać przewidziane w umowie pożyczki.

Ważne
Jeżeli pożyczkobiorcą jest osoba fizyczna, która zawiera umowę w celu niezwiązanym bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową, zabezpieczenie powinno być przewidziane w umowie pod rygorem nieważności.

Klauzula umowna odnosząca się do weksla jako sposobu zabezpieczenia może przyjmować następujące brzmienie:

§ 4
Zabezpieczenie roszczeń Pożyczkodawcy

1. W dniu zawarcia niniejszej umowy Pożyczkobiorca wręczył Pożyczkodawcy podpisany przez siebie weksel niezupełny, który służy zabezpieczeniu roszczeń Pożyczkodawcy wynikających z niniejszej umowy.
2. Weksel, o którym mowa w ustępie poprzedzającym, może zostać uzupełniony zgodnie z deklaracją wekslową stanowiącą załącznik do niniejszej umowy.

(...)

Weksel na zabezpieczenie spłaty pożyczki

Często stosowanym w obrocie sposobem zabezpieczenia spłaty pożyczki jest weksel niezupełny (weksel in blanco). Taki dokument specjalnie nie posiada wszystkich elementów treściowych weksla po to, aby wierzyciel mógł dostosować jego treść do danej sytuacji faktycznej. Niezupełność weksla in blanco w przypadku umowy pożyczki najczęściej wyraża się w braku określenia sumy wekslowej. W razie opóźnienia w spłacie wierzyciel wpisuje wówczas na wekslu tylko tę część pożyczki, która nie została spłacona i jest wymagalna.

Dochodzenie roszczeń z weksla
Dochodzenie roszczeń wynikających z weksli następuje w postępowaniu nakazowym, co jest korzystne z punktu widzenia wierzyciela, który może dochodzić przysługującego mu roszczenia w sposób stosunkowo szybki i tani.

Należy zauważyć, że ustawodawca bardzo rygorystycznie podchodzi do treści weksli obu typów (zarówno własnych jak i trasowanych). Weksel własny, który w sposób naturalny odpowiada potrzebom stron umowy pożyczki, zasadniczo powinien zawierać następujące elementy treściowe:
1) nazwę „weksel” nie tylko w tytule dokumentu, ale także w jego treści,
2) przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej,
3) oznaczenie terminu płatności,
4) oznaczenie miejsca płatności,
5) oznaczenie osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana,
6) oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla,
7) podpis wystawcy weksla.

Deklaracja wekslowa

Jeżeli formą zabezpieczenia umowy pożyczki obejmującej świadczenie pieniężne jest weksel niezupełny, samo wręczenie tego dokumentu nie jest wystarczające. Do istoty weksla niezupełnego należy to, że jest on finalnie uzupełniany przez wierzyciela, a nie przez dłużnika. Uzupełnienie weksla o brakującą treść powinno nastąpić zgodnie z osobną umową stron, zwaną deklaracją wekslową.
Deklaracja wekslowa powinna określać precyzyjnie sposób uzupełnienia weksla in blanco. Poniżej znajduje się przykładowy projekt postanowienia deklaracji wekslowej odnoszącego się do weksla, w którym nie oznaczono m.in. sumy wekslowej.

§ 2

W przypadku niezapłacenia całości albo części należności wynikających z umowy, o której mowa w § 1 niniejszego porozumienia, w terminie w umowie tej określonym, weksel może zostać uzupełniony przez Remitenta według następujących zasad:
1) jako sumę wekslową Remitent wpisze kwotę odpowiadającą wysokości przysługującej mu wierzytelności wynikającej z umowy, o której mowa w § 1 niniejszego porozumienia,
(…)

__________________________________________________

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze oraz Instagramie