Wniosek o przygotowaną likwidację przedsiębiorstwa

• Redakcja
• 2022-03-13 18:08
• Komentarze (0)

Pre-pack stanowi novum na gruncie polskiego prawa upadłościowego. Wejście w życie przepisów regulujących ten typ likwidacji datuje się na 1.1.2016 r. Unormowanie zawarte w art. 56a-56h p.u. umożliwia szybką sprzedaż przede wszystkim należącego do dłużnika przedsiębiorstwa. W niniejszym artykule poddano analizie kwestię wniosku o sprzedaż w trybie pre-pack.

Moment złożenia wniosku o sprzedaż w trybie pre-pack

Zgodnie z art. 56a ust. 1 p.u. w postępowaniu o ogłoszenie upadłości uczestnik postępowania może złożyć wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa na rzecz nabywcy. Trzeba wspomnieć na wstępie, że zacytowany przepis znajduje zastosowanie w postępowaniu o ogłoszenie upadłości, które należy odróżnić od właściwego postępowania upadłościowego. Postępowanie o ogłoszenie upadłości zostaje wszczęte w dniu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i kończy się w dniu uprawomocnienia postanowienia rozstrzygającego o ogłoszeniu upadłości. Od tego momentu rozpoczyna swój bieg właściwe postępowanie upadłościowe, którego programowym celem jest ustalenie masy upadłości, jej likwidacja oraz zaspokojenie roszczeń wierzycieli w drodze podziału w ten sposób uzyskanych sum pieniężnych. Wymaga podkreślenia, że postanowienie o ogłoszeniu upadłości nie kończy właściwej procedury zaspokojenia wierzycieli, a wręcz przeciwnie – rozpoczyna ją. Nie oznacza to, że nie jest możliwe złożenie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika (na tym etapie jeszcze nie upadłego) po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, ale przed wydaniem przez sąd rozstrzygnięcia w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Wniosek ten można złożyć razem z wnioskiem o ogłoszenie upadłości albo po jego złożeniu – przed wydaniem prawomocnego orzeczenia w przedmiocie ogłoszenia upadłości Ustawodawca bowiem nie wprowadza terminu w tej mierze.

Uczestnik postępowania upadłościowego jako podmiot uprawniony do złożenia wniosku

Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa na rzecz nabywcy może złożyć uczestnik postępowania o ogłoszenie upadłości. Uczestnikiem postępowania o ogłoszenie upadłości jest każdy, kto złożył wniosek o ogłoszenie upadłości, oraz dłużnik. Podmioty uprawnione do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości zostały wyszczególnione w art. 20 p.u. Należy nadmienić w tym miejscu, że jeżeli dłużnik sam składa wniosek o ogłoszenie upadłości, to jest on jedynym uczestnikiem postępowania. Natomiast jeżeli wniosek ten został złożony przez inny podmiot (np. wierzyciel osobisty), to w postępowaniu występuje dwóch uczestników, ponieważ uczestnictwo dłużnika jest niejako „automatyczne”. Jest nim więc zawsze także dłużnik pomimo że nie złożył on przedmiotowego wniosku. Ma on więc prawo złożyć niezależny wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży.

Przedmiot sprzedaży w trybie pre-pack

Przedmiotem sprzedaży w trybie przygotowanej likwidacji może być:
1) przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,
2) zorganizowana część przedsiębiorstwa, oraz
3) składnik majątkowy stanowiący znaczną część przedsiębiorstwa.
Polski ustawodawca operuje pojęciem przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym. Oznacza to, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Składa się ono m.in. z oznaczenia indywidualizującego (nazwa przedsiębiorstwa), własności nieruchomości lub ruchomości, innych praw rzeczowych do nieruchomości lub ruchomości, praw wynikających z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości, praw do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikających z innych stosunków prawnych, wierzytelności, koncesji, licencji, patentów, tajemnic przedsiębiorstwa, ksiąg, dokumentów itd. Innymi słowy, przedsiębiorstwo stanowi pewną całość, składającą się z elementów materialnych i niematerialnych, która jako konglomerat służy prowadzeniu działalności gospodarczej.
Jeżeli przedmiotem sprzedaży ma być część przedsiębiorstwa, to nie może być to jakakolwiek jego część, ponieważ ustawodawca wymaga, aby można było przypisać jej cechę zorganizowania. Część przedsiębiorstwa jest zorganizowana wtedy, gdy samodzielnie wystarczy do prowadzenia działalności gospodarczej. Na przykład częścią przedsiębiorstwa prowadzonego przez dealera samochodów może być zarówno showroom, gdzie możliwe jest prezentowanie, sprzedawanie różnego rodzaju dóbr, jak i zaplecze mechaniczne, blacharskie i lakiernicze, w którym można wykonywać szereg prac mających samodzielne znaczenie gospodarcze. Nawet jeżeli sprzedaż w trybie pre-pack nie ma może dojść do skutku późniejsza sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa (już w ramach właściwego postępowania upadłościowego) jest możliwa. Wszystko zależy przede wszystkim od tego, czy taki zabieg jawi się jako słuszny z punktu widzenia interesu wierzycieli.
Zwłaszcza w przypadku dużych przedsiębiorstw zdarza się, że jakaś część wchodzących w ich skład przedmiotów przedstawia znaczna wartość. Nie jest to regułą i mienie o stosunkowo dużej wartości może się zdarzyć także u małych przedsiębiorców. W ramach przykładu można posłużyć się działalnością przedsiębiorców trudniących się usługami obróbki metali. Koszty maszyn obróbczych CNC sięgają nawet kilkuset tysięcy złotych i niekiedy stanowią główne dobro zakładu. Tego typu składniki majątkowe mogą z powodzeniem stanowić znaczącą część przedsiębiorstwa.
Trzeba pamiętać, że niedopuszczalne jest złożenie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży w odniesieniu do składników majątkowych objętych zastawem rejestrowym, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu rejestrowego przewiduje przejęcie przedmiotu zastawu albo jego sprzedaż na podstawie art. 24 ustawy z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2017), chyba że do wniosku zostanie dołączona pisemna zgoda zastawnika.

Istotne elementy treściowe wniosku

Wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży musi zawierać warunki sprzedaży przez wskazanie co najmniej ceny oraz nabywcy. Są to dwa podstawowe elementy treściowe, bez których wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży nie uzyska aprobaty sądu. Warunki sprzedaży mogą być określone w złożonym projekcie umowy, która ma być zawarta przez syndyka. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby w ramach wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży jako nabywca został wskazany wierzyciel, który zgłasza wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika - jeśli tylko cena została ustalona w sposób odpowiadający przepisom prawa. Potwierdza to argumentacja zaprezentowana w doktrynie (por. M. Kubiczek, K. Tatara, Przygotowana likwidacja [pre-pack] - wstępne uwagi na temat funkcjonowania instytucji, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2016, Nr 2, s. 106).
Do wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży wnioskodawca załącza dowód wniesienia przez nabywcę wadium w wysokości jednej dziesiątej oferowanej ceny. W razie niezałączenia do wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży dowodu wniesienia wadium wniosek ten pozostawia się bez rozpoznania. Wadium może być wnoszone w jednej formie lub kilku następujących formach:
1) pieniądzu (przelewem na rachunek depozytowy sądu właściwego do rozpoznania wniosku);
2) poręczeniach bankowych lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, z tym że poręczenie kasy jest zawsze poręczeniem pieniężnym;
3) gwarancjach bankowych;
4) gwarancjach ubezpieczeniowych.
We wniosku albo złożonym projekcie umowy należy wskazać adres oraz adres poczty elektronicznej nabywcy. Poza tym wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży może przewidywać wydanie przedsiębiorstwa nabywcy z dniem ogłoszenia upadłości dłużnika. W takim przypadku do wniosku dołącza się dowód wpłaty pełnej ceny na rachunek depozytowy sądu.
Do wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży wnioskodawca załącza listę znanych mu zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na majątku, którego dotyczy ten wniosek, z podaniem adresów tych wierzycieli. Sąd przesyła uzyskany z systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe odpis tego wniosku wraz z załącznikami wierzycielom zabezpieczonym na majątku, którego dotyczy ten wniosek.
Do wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży dołącza się również opis i oszacowanie składnika objętego wnioskiem sporządzone przez osobę wpisaną na listę biegłych sądowych. W doktrynie podkreśla się trafnie, że osoba sporządzająca opis i oszacowanie powinna nie tylko posiadać wiadomości specjalne z zakresu ekonomii, finansów czy wyceny przedsiębiorstw, ale również przynajmniej minimalną wiedzę prawniczą (zwłaszcza z zakresu prawa upadłościowego). Bez połączenia wiedzy ekonomicznej oraz wiedzy prawniczej sporządzenie prawidłowego opisu i oszacowania nie jest możliwe (por. M. Kubiczek, J. Michalak, Specyfika wyceny przedsiębiorstw na potrzeby opisu i oszacowania w ramach procedury przygotowanej likwidacji oraz w toku postępowania upadłościowego, „Doradca Restrukturyzacyjny” 2019, Nr 4, s. 91).
 

Stan prawny: 30.12.2021 r.

Treści publikowane w Serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl. mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.