Toczące się postępowanie dyscyplinarne nie uniemożliwia prowadzenia mediacji pomiędzy lekarzem a pacjentem. Niestety, obecne przepisy nie przewidują możliwości umorzenia postępowania w sytuacji, gdy między lekarzem a pacjentem zawarto ugodę.
Mediacja należy do jednych z alternatywnych metod rozwiązywania sporów. W praktyce stanowi ona niezwykle skuteczne narzędzie wspólnego wypracowania rozstrzygnięcia, które w przeciwieństwie do tradycyjnych rozstrzygnięć sądowych, jest w pełni akceptowalne przez obie strony konfliktu. Współcześnie mediacja stanowi jeden z najprężniej rozwijanych filarów koncyliacyjnych metod pozasądowych, przede wszystkim z uwagi na jej niekwestionowaną skuteczność oraz liczne korzyści społeczne.
Choć mediacja nie jest wykluczona w przypadku równoległego prowadzenia postępowania dyscyplinarnego względem lekarza, to obecne przepisy uniemożliwiają jej pełne wykorzystanie. Ustawa o izbach lekarskich nie przewiduje bowiem wprost konsekwencji zawarcia ugody przed mediatorem. W szczególności obecnie obowiązujące przepisy nie dają podstawy do umorzenia postępowania w związku z zawartą przed mediatorem ugodą, a jedynie do złagodzenia kary wymierzonej przez sąd lekarski w sytuacji pozytywnych wyników przeprowadzonej mediacji. Dlatego też – jak słusznie postuluje Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Naczelnej Izby Lekarskiej - zasadne byłoby wskazanie w ustawie o izbach lekarskich, że umorzenie postępowania przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej lub sąd lekarski jest możliwe, jeżeli obwiniony lekarz pojednał się z pokrzywdzonym i naprawił szkodę lub zadośćuczynił wyrządzonej krzywdzie. W świetle propozycji, rzecznik odpowiedzialności zawodowej lub sąd lekarski każdorazowo oceniałby charakter sprawy i rozmiar wyrządzonej szkody w celu rozważenia, czy uzasadnione będzie umorzenie postępowania.
Z przedstawionym postulatem NROZ zgadza się również Rzecznik Praw Obywatelskich. Jak wskazuje w swoim piśmie przesłanym do MZ, instytucja mediacji sprzyja uzyskaniu przez strony konfliktu akceptowalnego dla nich rozwiązania, które nie byłoby możliwe w toku postępowania przed sądem lekarskim czy poprawie wzajemnych relacji skonfliktowanych osób, ale także wpływa na skrócenie czasu postępowania. Mając to na uwadze za zasadne uważa wprowadzenie proponowanych przez NROZ zmian w ustawie o izbach lekarskich, które uczyni instytucję mediacji bardziej atrakcyjną dla stron postępowania i wpłynie na upowszechnienie liczby postępowań mediacyjnych. Stąd też wniosek RPO o rozważenie zasadności podjęcia prac legislacyjnych przez Ministerstwo Zdrowia w celu przyjęcia proponowanych zmian prawnych.
Na koniec warto przywołać kilka faktów i wyrażających je wskaźników liczbowych. W latach 2010-2020 rzecznicy odpowiedzialności zawodowej do postępowania mediacyjnego skierowali 93 sprawy, natomiast sądy lekarskie zaledwie 28 spraw. Jednocześnie NROZ zauważył, że mimo, iż instytucja mediacji stosowana jest w praktyce w minimalnym stopniu, w tych sprawach, w których mediacja była prowadzona, doszło do zawarcia ugody przed mediatorem aż w 70% spraw. Dlatego ciężko uzasadnić obowiązujący stan prawny, a w szczególności art. 63 u.i.l, stanowiący o negatywnych przesłankach wszczęcia postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Wymieniono tam bowiem jedynie:
a) brak czynu albo brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia,
b) śmierć obwinionego,
c) ustanie karalności,
d) toczące się postępowanie dyscyplinarne (bądź prawomocne zakończenie postępowania dyscyplinarnego) wobec tego samego lekarza za ten sam czyn,
pomijając tym samym tak istotny aspekt, jak pojednanie się z pokrzywdzonym i naprawienie szkody lub zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie. Dlatego też wprowadzenie stosownych zmian w ustawie o izbach lekarskich zdaje się być nie tylko zasadne, ale wręcz konieczne.
Źródło:
- art. 53 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1138,
- art. 63 , art. 112 ustawy o izbach lekarskich, t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1342,
- pismo RPO do MZ z dnia 27.7.2022 r., VII.7014.5.2022.AMB.
Treści publikowane w Serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.
Umowa zawarta pod wpływem podstępu
2022-11-13 18:11
Czy pijany na rowerze utraci prawo jazdy?
2022-07-04 20:52
Tymczasowe aresztowanie w praktyce i alarmujące dane statystyczne
2023-01-12 10:00
Tymczasowe aresztowanie w statystykach
2023-03-17 17:30
Zaprzestanie wykonywania pracy zdalnej
2023-09-25 18:31
Przepadek pojazdu będzie tylko fakultatywny
2024-04-25 07:30
Statut związku zawodowego na przykładach
2024-06-20 10:36
Dowody elektroniczne na nowych zasadach
2023-06-19 08:40
