Zawód psychologa wymaga ustanowienia nowych ram prawnych

Źródło grafiki: https://pixabay.com

Redakcja
2024-07-05 09:46
Komentarze (0)

Ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1026) wymaga uchylenia. Tak wynika z uzasadnienia projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, który prezentuje Rządowe Centrum Legislacji.

Procedura uznawania kwalifikacji zawodowych

Projekt nowej ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów ma na celu uregulowanie zawodu psychologa zgodnie z obecnie obowiązującymi standardami legislacyjnymi i w zgodzie z przepisami Unii Europejskiej – czytamy w uzasadnieniu nowej ustawy.

Projektodawca wylicza problemy powstałe w obszarze przepisów obecnie obowiązującej ustawy. Między innymi wskazuje, że obowiązujące przepisy nie stanowią o procedurze uznawania kwalifikacji zawodowych uzyskanych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Tymczasem w świetle dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych w przypadku znacznych rozbieżności w programach kształcenia i szkolenia zawodowego właściwy organ powinien uzależnić decyzję o uznaniu kwalifikacji od odbycia stażu adaptacyjnego albo przystąpienia do testu umiejętności.

Forma prowadzenia prywatnej praktyki psychologicznej

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prywatna praktyka psychologiczna może być wykonywana jako indywidualna działalność gospodarcza albo w formie spółki partnerskiej, po uzyskaniu zezwolenia właściwego marszałka województwa. Ograniczenie form prowadzenia prywatnej praktyki psychologicznej jedynie do indywidualnej działalności gospodarczej oraz spółki partnerskiej w opinii projektodawcy budzi wątpliwości. Stosownie do przepisów dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych wymóg przyjęcia przez usługodawcę określonej formy prawnej musi być uzasadniony nadrzędnym interesem publicznym, musi być odpowiedni dla zapewnienia osiągnięcia wyznaczonego celu i nie może wykraczać poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tego celu. Ustawodawca uważa ograniczenie form prowadzenia prywatnej praktyki psychologicznej za nieproporcjonalne w stosunku do zamierzonego celu.

Definicja usług psychologicznych

Niezależnie od powyższego projektodawca podkreśla błędnie skonstruowaną definicję usług psychologicznych na gruncie obecnie funkcjonującej ustawy. Definicja legalna powinna określać zamknięty katalog czynności, które składają się na usługi psychologiczne. Tymczasem art. 4 ustawy o zawodzie psychologa zawiera otwarty katalog usług psychologicznych. W konsekwencji nie można ocenić, jakie działanie jest usługą psychologiczną. Z otwartym katalogiem usług psychologicznych wiąże się niewykonalność przepisu karnego (art. 61 ustawy o zawodzie psychologa). W myśl powołanego przepisu osoba, która świadczy usługi psychologiczne, nie mając prawa wykonywania zawodu psychologa, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.

Nadzór nad wykonywaniem ustawy

Dodatkowo poważne wątpliwości projektodawcy budzi konstrukcja art. 6 obowiązującej ustawy. Przepis ten odnosi się do nadzoru nad wykonywaniem ustawy sprawowanego przez ministra właściwego do spraw pracy. Wspomniana regulacja nie określa formy nadzoru, uprawnień nadzorczych oraz środków prawnych służących ich realizacji, naruszając tym samym art. 7 Konstytucji RP, który obliguje organy państwa do działania na podstawie i w granicach prawa.

Wskazane wyżej nieprawidłowości stworzyły stan niepewności prawa dla samych psychologów, dla korzystających z ich usług klientów, a także dla organów administracji publicznej, które nie mogą wykonywać swoich ustawowych obowiązków.

Nowa ustawa o zawodzie psychologa

Projektowana ustawa ma usystematyzować materię dotyczącą zawodu psychologa oraz zapewnić bezpieczeństwo dla osób korzystających ze świadczeń psychologicznych. Ukierunkowana jest ona na optymalizację rozwiązań prawnych oraz dostosowanie do obowiązujących regulacji w Unii Europejskiej, w tym dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych.

Projekt wprowadza kompleksową regulację dotyczącą zawodu psychologa. Obejmuje przepisy odnoszące się do samego zawodu oraz do prawa do jego wykonywania, jak również przepisy związane z organizacją samorządu zawodowego i uprawnieniami organów samorządu.

Niepokojące dane

Obecnie wzrasta potrzeba zapewnienia wsparcia psychologicznego wśród Polaków. Z raportów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania stanowią poważną przyczynę absencji chorobowych (szerzej na ten temat zob. np. publikację pt. „Absencja chorobowa w 2023 r.” opracowaną przez Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych ZUS, Warszawa 2024, https://www.zus.pl/baza-wiedzy/statystyka/opracowania-tematyczne/absencja-chorobowa [dostęp: 4.7.2024 r.]).

Problem dotyczy także dzieci. Z badań opublikowanych w 2023 r. przez biuro Rzecznika Praw Dziecka wynika, że co siódme dziecko w Polsce odczuwa niezadowolenie ze swojego życia w stopniu zagrażającym jego zdrowiu psychicznemu (zob. raport przedstawiony na stronie internetowej Rzecznika Praw Dziecka, https://brpd.gov.pl/2021/11/05/mlodzi-potrzebuja-pilnej-pomocy-psychologicznej-alarmujace-wyniki-badania-rzecznika-praw-dziecka/ [dostęp: 4.7.2024 r.]).

Źródło:
Projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, RCL – nr z wykazu UD58, https://legislacja.gov.pl.

_____________________________________

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze