Egzamin adwokacki 2023: Zasady wykonywania zawodu i etyka adwokacka (zadanie + rozwiązanie)

Źródło grafiki: https://pixabay.com

Redakcja
2023-05-04 13:00
Komentarze (0)

Kazus z zasad wykonywania zawodu lub zasad etyki to ostatnia część egzaminu adwokackiego. Jakie zadanie przygotowano w tym roku i jakie jest jego rozwiązanie?

Zadanie z zakresu zasad wykonywania zawodu lub zasad etyki w 2023 roku

W 2023 roku przyszli adwokaci musieli zmierzyć się z następującym stanem faktycznym zadania.

Adwokat Piotr Nowak, legitymujący się kilkunastoletnim stażem zawodowym, członek Izby Adwokackiej w Lublinie, prowadzi indywidualną kancelarię adwokacką w Lublinie przy ulicy Kościuszki 4. W zajmowanym przez niego lokalu, jedno z pomieszczeń wykorzystuje jego żona Ewa Nowak na potrzeby prowadzonej przez nią agencji pośrednictwa pracy. Na ścianie frontowej budynku, w którym usytuowana jest kancelaria, zainstalował tablicę z oznaczeniem lokalu, o treści: „Kancelaria Adwokacka. Agencja Pośrednictwa Pracy. Adwokat Piotr Nowak. Mgr Ewa Nowak”. Osoby poszukujące pracy często utożsamiały kancelarię adwokacką z agencją pracy, zwracając się do adw. Piotra Nowaka w kwestiach dotyczących ofert zatrudnienia.

Adwokat Piotr Nowak został pozwany o zapłatę za usługi budowlane związane z remontem jego prywatnego domu, wykonywanym przez firmę Marcina Słonia. Adwokat Piotr Nowak postanowił sam prowadzić własną sprawę, nie korzystał z pomocy ustanowionego w sprawie pełnomocnika. W odpowiedzi na pozew, dokonując merytorycznej oceny zasadności wytoczonego przeciwko niemu powództwa, zawarł nadto stwierdzenia uwłaczające godności swojego przeciwnika procesowego, nazywając go m.in. oszustem starającym się uzyskać nienależne wynagrodzenie za rzekomo wykonane prace budowlane. Pismo sporządził na druku firmowym kancelarii adwokackiej i podpisał swoim tytułem zawodowym. Powód poczuł się znieważony i oświadczył, że jeżeli nie zostanie przeproszony, to rozważy wniesienie prywatnego aktu oskarżenia przeciwko adwokatowi Piotrowi Nowakowi o przestępstwo znieważenia.

Adwokat Piotr Nowak przyjął od Anny Ptak zlecenie prowadzenia sprawy przeciwko jednej z lubelskich placówek medycznych o odszkodowanie za błąd medyczny. W złożonym w tej sprawie pozwie zgłosił dowód z zeznań świadków celem wykazania faktów dotyczących przebiegu leczenia powódki oraz zaniedbań ze strony personelu medycznego szpitala. Nie wskazał jednak adresów wnioskowanych świadków. Sąd za pośrednictwem Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych wezwał pełnomocnika powódki – adwokata Piotra Nowaka – do uzupełnienia tego braku w terminie siedmiu dni od daty doręczenia wezwania, przez wskazanie danych adresowych świadków pod rygorem pominięcia dowodu z ich przesłuchania (art. 2352 § 1 pkt 6 k.p.c.). Zarządzenie w przedmiocie wezwania pełnomocnika powódki do uzupełnienia ww. braku zostało umieszczone na koncie użytkownika adwokata Piotra Nowaka w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe. O zarejestrowaniu doręczenia w portalu, adwokat Piotr Nowak został poinformowany pocztą mailową na wskazany przez niego w pozwie adres mailowy kancelarii adwokackiej, w przesłanej wiadomości został podany link do szczegółów doręczenia.

Adwokat Piotr Nowak w terminie czternastu dni od umieszczenia ww. zarządzenia w portalu teleinformatycznym nie odebrał pisma i w konsekwencji nie wykonał zobowiązania sądu. Sąd, po przeprowadzeniu rozprawy z powództwa Anny Ptak, którą ograniczył do przesłuchania stron oraz przeprowadzenia dowodów z dokumentów załączonych do pozwu oraz odpowiedzi pozwanego na pozew; na podstawie art. 235(2) § 1 pkt 6 k.p.c. pominął dowód z przesłuchania wnioskowanych w pozwie świadków, a następnie udzielił głosu stronom. Adwokat Piotr Nowak przedstawiając stanowisko strony powodowej i nawiązując do toczących się między stronami bez udziału profesjonalnych pełnomocników pertraktacji ugodowych, okazał sądowi notatkę z tych rozmów, zawierającą w szczególności treść oświadczeń stron złożonych w ich toku. Po wysłuchaniu stron, sąd zamknął rozprawę a następnie ogłosił wyrok, którym oddalił powództwo w całości oraz zasądził od strony powodowej na rzecz strony pozwanej koszty procesu.

W ustawowym terminie adwokat Piotr Nowak złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Po jego otrzymaniu, zlecił aplikantowi adwokackiemu Maciejowi Domagale, którego był patronem, sporządzenie apelacji. Z uwagi na to, że wyjeżdżał na urlop, polecił mu jej podpisanie i złożenie w sądzie. Aplikant adwokacki wykonując polecenie swojego patrona, przygotował apelację, podpisał ją swoim imieniem i nazwiskiem oraz w dniu 30 stycznia 2023 roku złożył apelację w biurze podawczym Sądu Rejonowego.

Anna Ptak miała pretensje do adwokata Piotra Nowaka, że to nie on, a aplikant adwokacki przygotował apelację, zażądała nadto od swojego pełnomocnika przedstawienia pełnej informacji o stanie sprawy. Wyraziła przy tym niezadowolenie z dotychczasowego sposobu jej prowadzenia przez ustanowionego przez nią pełnomocnika, od którego oczekiwała osobistego zaangażowania w sprawie.

Adwokat Piotr Nowak uznając, że brak jest wzajemnego zaufania między stronami, w dniu 6 lutego 2023 roku wypowiedział Annie Ptak pełnomocnictwo. O fakcie tym poinformował listem poleconym sąd oraz przesłał w tej samej formie stosowne oświadczenie do wiadomości swojej klientki. Przesyłki pocztowe zawierające zawiadomienie przez adwokata Piotra Nowaka o wypowiedzeniu pełnomocnictwa powódce, zostały doręczone adresatom w dniu 7 lutego 2023 roku. Dokonując tej czynności adwokat Piotr Nowak zaprzestał dalszego interesowania się sprawą, w szczególności uznał, że skoro wypowiedział pełnomocnictwo, to nie ma już obowiązku śledzenia Portalu Informacyjnego w zakresie przedmiotowej sprawy oraz podejmowania innych czynności procesowych.

Akta sprawy wraz z apelacją zostały niezwłocznie przesłane przez Sąd Rejonowy do Sądu Odwoławczego i już w dniu 6 lutego 2023 roku, w wyniku kontroli apelacji pod względem formalnym, Prezes Sądu Odwoławczego wydał zarządzenie o wezwaniu pełnomocnika powoda do uzupełnienia braków formalnych i fiskalnych apelacji pod rygorem jej odrzucenia. W zarządzeniu, stosownie do art. 130 § 1 k.p.c., zostały wskazane braki, które stanowiły podstawę do ich uzupełnienia. W tym samym dniu zarządzenie to zostało zamieszczone w systemie teleinformatycznym na koncie adwokata Piotra Nowaka. W terminie czternastu dni od umieszczenia ww. zarządzenia na portalu, pełnomocnik Anny Ptak nie odebrał pisma. W konsekwencji tego, na koncie portalu teleinformatycznego, na którym umieszczono ww. pismo automatycznie została wygenerowana data 20 lutego 2023 roku, w której to upłynął czternastodniowy termin do odbioru pisma. W tych okolicznościach Prezes Sądu Odwoławczego wydał zarządzenie, w którym uznał, że wezwanie do uzupełnienia braków formalnych apelacji zostało skutecznie doręczone w dniu 20 lutego 2023 roku. Po bezskutecznym upływie tygodniowego terminu do usunięcia braków apelacji, liczonego od daty uznania doręczenia elektronicznego za skuteczne, Sąd Odwoławczy na podstawie art. 373 § 1 k.p.c. wydał postanowienie o odrzuceniu apelacji (strona w wyznaczonym terminie nie usunęła braków apelacji).

Rozwiązanie zadania

Zdający powinni sporządzić opinię prawną. Przy rozwiązaniu zadania egzaminacyjnego zastosowanie znajdują:

1. Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2022 r. poz.1184 i 1268).
2. Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej - dalej jako „KEA”) – załącznik do uchwały nr 230/2022 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 22 września 2022 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeksu Etyki Adwokackiej).
3. Regulamin wykonywania zawodu adwokata w kancelarii indywidualnej lub spółkach – załącznik do uchwały nr 259/2022 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Regulaminu wykonywania zawodu adwokata w kancelarii indywidualnej lub spółkach.

Zdaniem zespołu do przygotowania zadań na egzamin adwokacki, w sporządzonej opinii prawnej zdający, mając na względzie interes publiczny, powinien ocenić zachowanie adwokata Piotra Nowaka z punktu widzenia obowiązujących zasad wykonywania zawodu adwokata i zasad etyki oraz wskazać ich naruszenia, zwracając przy tym uwagę na następujące kwestie:

1. Tablica z oznaczeniem kancelarii adwokata Piotra Nowaka nie spełnia warunków wynikających z § 4 pkt 4 i 6 Regulaminu wykonywania zawodu adwokata w kancelarii indywidualnej lub w spółkach. Lokal kancelarii powinien być oznaczony w sposób niebudzący wątpliwości na wykonywanie w nim zawodu adwokata. Oznaczenie lokalu nie powinno stwarzać wrażenia, jakoby adwokat prowadził działalność inną niż świadczenie pomocy prawnej ani jakoby jego działalność była w jakikolwiek sposób związana z działalnością podmiotu, który nie jest adwokatem.

2. Specyficzną dziedziną życia prywatnego adwokata, podlegającą ocenie, jest jego szeroko rozumiana działalność procesowa w sprawach własnych. Jak stanowi § 4 KEA, „adwokat odpowiada dyscyplinarnie za uchybienia etyce adwokackiej lub naruszenie godności zawodu podczas działalności zawodowej, publicznej, a także w życiu prywatnym”. Adwokat Piotr Nowak prowadząc samodzielnie własną sprawę naruszył obowiązek przestrzegania reguł etyki, w szczególności w zakresie zasady rzeczowości (§ 13 KEA) i zachowania umiaru w wypowiedziach (§ 17 KEA). „Członek adwokatury, nawet w osobistej sprawie, używając tytułu adwokata powinien dbać o umiar i rzeczowość, nie wolno mu przeto pod odpowiedzialnością dyscyplinarną używać w stosunku do innych osób wyrażeń obraźliwych” (orz. WKD z dnia 14 lutego 1959 r., WKD 109/58). Dodatkowym walorem pracy będzie zwrócenie uwagi na zagadnienie dotyczące granic korzystania przez adwokata z immunitetu, tj. wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury. Występując we własnej sprawie, adwokat z istoty rzeczy nie korzysta z tej prerogatywy swojego zawodu, a nadużycie tej wolności we własnym procesie, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę lub zniesławienie, naraża adwokata na odpowiedzialność karną na zasadach ogólnych (por. art. 8 ustawy – Prawo o adwokaturze).

3. Adwokat Piotr Nowak w sporządzonej przez siebie odpowiedzi na pozew, zawarł stwierdzenia uwłaczające godności swojego przeciwnika procesowego, przez co naruszył § 14 KEA, zgodnie z którym adwokat odpowiada za formę i treść pism procesowych przez niego zredagowanych.

4. Adwokat Piotr Nowak ujawniając przebieg pertraktacji, w szczególności treść oświadczeń stron składanych w ich toku, naruszył zakaz wynikający z § 33 KEA.

5. Adwokat Piotr Nowak, polecając aplikantowi adwokackiemu podpisanie apelacji, dopuścił się naruszenia art. 77 ust. 5 ustawy Prawo o adwokaturze, który stanowi, że „Aplikant adwokacki może sporządzać i podpisywać pisma procesowe związane z występowaniem adwokata przed sądami, organami ścigania i organami państwowymi, samorządowymi i innymi instytucjami – z wyraźnego upoważnienia adwokata z wyłączeniem apelacji, skargi kasacyjnej, skargi konstytucyjnej”.

6. Adwokat Piotr Nowak naruszył art. 27 ust. 2 ustawy – Prawo o adwokaturze, który stanowi: „Adwokat, wypowiadając pełnomocnictwo, zawiadamia o tym zainteresowane organy; jest także obowiązany jeszcze przez dwa tygodnie pełnić swe obowiązki, jeżeli nie nastąpiło wcześniejsze objęcie sprawy przez innego adwokata lub zwolnienie ze strony klienta”. Podobnie tę kwestię reguluje art. 94 § 2 k.p.c. („Adwokat lub radca prawny, który wypowiedział pełnomocnictwo, obowiązany jest działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku.”).

7. Adwokat Piotr Nowak naruszył reguły staranności w zakresie prowadzenia zleconej sprawy, określone w § 8 i 49 KEA. W myśl zasad wyrażonych w ww. przepisach adwokat jest obowiązany czuwać nad biegiem sprawy i informować o jej postępach i wyniku. Nadto powinien wykonywać czynności zawodowe z należytą sumiennością oraz starannością. W realiach opisanego zadania naruszenie ww. zasad wynikało z:

a) niewskazania adresów wnioskowanych świadków, pomimo wezwania do uzupełnienia tego braku w zakreślonym przez sąd terminie, pod rygorem pominięcia dowodu z ich przesłuchania (art. 235(2) § 1 pkt 6 k.p.c.),

b) nieusunięcia braków formalnych pisma, pomimo wezwania do ich usunięcia, co skutkowało odrzuceniem apelacji. Zaniechanie to stanowi poważne przewinienie dyscyplinarne (por. orzeczenie WSD z 16 września 2006 roku, WSD 46/06 w: Katarzyna Korczyńska, Radosław Baszuk. Etyka adwokacka. Wybór orzeczeń Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury. s. 29). Adwokat Piotr Nowak nie tylko, że swoim działaniem wywołał braki formalne wniesionej w interesie strony apelacji - to w sytuacji konieczności ich sanacji, zaniechał jakichkolwiek działań w celu ochrony interesów strony. Wbrew obowiązującym zasadom i przepisom prawa zaprzestał pełnić swe obowiązki jako pełnomocnik strony z chwilą złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu pełnomocnictwa, pomimo że nadal przez dwa tygodnie powinien to jeszcze czynić, a nadto nie poinformował strony o konsekwencjach niewykonania zarządzenia sądu w zakresie usunięcia braków formalnych apelacji.

>> Zobacz też: Jak odnieść sukces na egzaminie?[autopromocja]

>>Czytam więcej artykułów w: Egzaminy prawnicze

_____________________________________

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze