Egzamin notarialny 2022: Projekt odmowy dokonania czynności notarialnej

Źródło grafiki: https://pixabay.com

• Redakcja
• 2022-09-17 11:00
• Komentarze (0)

Ostatniego dnia egzaminu notarialnego zadaniem przyszłych notariuszy było stworzenie projektu odmowy dokonania czynności notarialnej. Poznajmy treść zadania.

Egzamin notarialny 2022: Kazus (8.9.2022)

W  dniu  8  września  2022  r.  u  notariusza  Jana  Nowaka,  prowadzącego  Kancelarię Notarialną w Oleśnicy, ul. Krótka 5, stawili się:
1.  Adam Andrzejewski (PESEL 74100205111), stawający we własnym imieniu;
2.  Bartosz Branko (PESEL 75050500555) i Czesław Czapurski (PESEL 72060601333)  jako członkowie  zarządu  Minoga  spółki  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą w  Oleśnicy  –  adres:  56-400  Oleśnica,  ul.  Poprzeczna  1  (KRS  0000787878,  NIP 7776663242, REGON 001345721).

Jak wynika z odpisu z rejestru  przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: KRS),  Minoga  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  jest  spółką  o  zarządzie dwuosobowym, reprezentowaną przez dwóch członków zarządu łącznie lub członka zarządu z  prokurentem.  Stawający  członkowie  zarządu  nie  są  wpisani  w  KRS.  Okazano  jednak protokół zgromadzenia wspólników spółki z dnia 7 września 2022 r.,  zawierający uchwałę zgromadzenia wspólników powołującą do zarządu Bartosza Branko i Czesława Czapurskiego, a odwołującą z zarządu osoby dotychczas wpisane.

Wspólnikami spółki są:
(1) Bayongo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
(2) Czesław Czapurski (PESEL 72060601333),
(3) Excalibur spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Poznaniu.
Bayongo  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  ma  w  spółce  Minoga  1 200 udziałów o wartości 100 zł każdy, a każdy z pozostałych wspólników ma po 400 udziałów o  wartości  100  zł  każdy.  Łącznie  kapitał  zakładowy  Minoga  spółki  z  ograniczoną odpowiedzialnością  wynosi  200 000  zł  i  dzieli  się  na  2 000  udziałów.  Udziały  są nieuprzywielejowane. 

Jedynym  członkiem  zarządu  Bayongo  spółki  z  ograniczoną odpowiedzialnością  jest  Adam  Andrzejewski  (PESEL  74100205111),  spółka  ta  ma  kapitał zakładowy w kwocie 3 000 000 zł, dzieli się on na 3 000 udziałów po 1 000 zł każdy; udziały te dzielą się pomiędzy 17 udziałowców spółki.

Excalibur spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma zarząd dwuosobowy,  w skład którego wchodzą obywatel Włoch Frederico Mereti oraz obywatel Polski Stanisław Balcerek. Są oni również wyłącznymi udziałowcami spółki, każdy z nich ma 50 udziałów po 1  000 złkażdy, kapitał zakładowy spółki wynosi 100 000 zł.

Stawający  oświadczają  notariuszowi,  że  zamierzają  zawrzeć  umowę  pożyczki,  na podstawie  której Adam Andrzejewski (PESEL 74100205111) ma otrzymać kwotę 750 000 zł od  Minoga  spółki  z  ograniczoną  odpowiedzialnością,  termin  spłaty  pożyczki  to  1  marca 2023  r.  Spółka  reprezentowana  jest  przez  stawających  członków  zarządu.  Stawający przewidują  zawarcie  umowy  w  formie  aktu  notarialnego,  bowiem  chcą  zawarcia  w  akcie (umowie)  poddania  się  egzekucji,  przy  czym  poddanie  to  ma  dotyczyć  według  żądania  stawających  określenia,  że:  „Adam  Andrzejewski  poddaje  się  egzekucji  co  do  kwoty,  jaka według  jego  oświadczenia  na  dzień  2  marca  2023  r.  nie  będzie  spłacona,  a  którą  określi oświadczeniem  sporządzonym  notarialnie  w  dniu  2  marca  2023  r.”.  Nie  zapadły  żadne uchwały  zgromadzeń  spółki  będącej  stroną  umowy  pożyczki  ani  też  spółek  będących  jej wspólnikami,  co  do  tej  umowy.  Umowy  tych  spółek  nie  zawierają  żadnych  postanowień odmiennych  od  obowiązujących  na  podstawie  Kodeksu  spółek  handlowych.  Nie  okazano żadnych dokumentów poza umowami spółek, odpisami z KRS, które notariusz zweryfikował za  pomocą  dostępu  do  KRS  na  podstawie  art.  4  ust.  4a  ustawy  o  Krajowym  Rejestrze Sądowym oraz dokumentami potwierdzającymi tożsamość stawających i ich powołanie.

Polecenie: Proszę  sporządzić,  w  zależności  od  przyjętego  rozwiązania,  projekt  odmowy dokonania  czynności  sporządzenia  umowy  pożyczki  z  poddaniem  się  egzekucji  w  akcie  z  uzasadnieniem,  wskazując  wszystkie  przyczyny  odmowy  dokonania  czynności,  albo uzasadnienie dopuszczalności tej czynności.

W  szczególności  należy  zwrócić  uwagę  na  zagadnienia:  dopuszczalności  zawarcia takiej umowy z pożyczkobiorcą, dopuszczalności reprezentacji pożyczkodawcy przez zarząd w tej sprawie, wymogu albo braku wymogu uchwał organów spółki (spółek), dopuszczalności poddania  się  egzekucji  w  akcie  notarialnym  w  tak  określony  sposób.  Uzasadniając odpowiedź,  należy  wskazać  podstawy  prawne  uzasadniające  niedopuszczalność  albo dopuszczalność  poszczególnych  czynności.  Na  potrzeby  egzaminu  sporządzenie  projektu odmowy dokonania czynności notarialnej nie wymaga sporządzenia protokołu.

Czytaj też: Egzamin notarialny 2022:Umowy z zakresu prawa rodzinnego zadaniem drugiego dnia egzaminu

Rozwiązanie: Projekt odmowy dokonania czynności notarialnej

W ocenie Zespołu do przygotowania zadań na egzamin notarialny, dokonanie opisanej w zadaniu czynności jest niedopuszczalne, a zdający powinien zwrócić uwagę na następujące kwestie:

1.   Nie jest możliwe zawarcie umowy z Adamem Andrzejewskim bez zgody wyrażonej uchwałą  zgromadzenia  wspólników  Bayongo  spółki  z  ograniczoną  odpowiedzialnością,  co wynika z art. 15 § 2 k.s.h., według którego zawarcie przez spółkę zależną (tu: Minoga spółka z  ograniczoną  odpowiedzialnością)  umowy  wymienionej  w  art.  15  §  1  k.s.h.  z  członkiem zarządu,  prokurentem  lub  likwidatorem  spółki  dominującej  (tu:  Bayongo  spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dominującej (tu: Bayongo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością).  Bayongo  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  jest  spółką  dominującą  wobec  Minoga spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, należy bowiem zwrócić uwagę, że według art. 4 § 1 pkt 4 lit. a k.s.h. spółką dominującą jest spółka, która dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także  jako zastawnik albo użytkownik  bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami. Niewątpliwie, spółka Bayongo ma ponad 50% głosów na zgromadzeniu wspólników spółki Minoga, co oznacza, że dysponuje bezpośrednio większością  głosów  na  zgromadzeniu  wspólników  spółki  Minoga.  Czyni  to  z  niej  spółkę dominującą  wobec  Minoga  spółki  z  ograniczoną  odpowiedzialnością,  a  ze  spółki  Minoga spółkę zależną. W tych warunkach ma zastosowanie art. 15 § 2 k.s.h. i dla zawarcia umowy pożyczki, o której mowa w zadaniu, konieczna jest uchwała zgromadzenia wspólników spółki dominującej, wyrażająca zgodę na taką czynność.

2.   Należy  zauważyć,  że  kapitał  zakładowy  Minoga  spółki  z  ograniczoną odpowiedzialnością  wynosi  200  000  zł,  a  umowa  pożyczki  ma  być  zawarta  na  kwotę 750  000  zł.  Zdający  powinni  zwrócić  uwagę  na  treść  art.  230  k.s.h.,  zgodnie  z  którym rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej  wysokość  kapitału  zakładowego  wymaga  uchwały  wspólników,  chyba  że umowa spółki stanowi inaczej. W zadaniu wyraźnie wskazano, że umowy spółek, o których mowa w zadaniu,  nie zawierają postanowień odmiennych od zawartych w Kodeksie spółek handlowych. Co prawda według art. 230 zdanie 2 k.s.h. nie stosuje się art. 17 § 1 k.s.h., ale nie  można  przyjąć  prawidłowości  zawarcia  umowy  w  formie  aktu  notarialnego  (chociażby z uwagi na treść art. 81 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie) lub co najmniej należy postawić wymóg wyraźnego pouczenia o treści art. 230 k.s.h. i wymogu uchwały na podstawie  tego  przepisu.  W  każdym  wariancie  zdający  powinien  dostrzec  problem i w sporządzonym uzasadnieniu go omówić, tym bardziej, że uchybienie art. 230 k.s.h. może  skutkować odpowiedzialnością członków zarządu działających w imieniu spółki, a notariusz jest zobowiązany czuwać nad zabezpieczeniem  praw i  słusznych interesów  stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne  (art. 80 § 2 ustawy  –  Prawo o notariacie).

3.   Zgodnie  z  art.  777  §  1  pkt  4  k.p.c.  tytułem  egzekucyjnym  może  być  również  akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek  zapłaty sumy pieniężnej  lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy  indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku. Zgodnie z art. 777  §  1  pkt  5  k.p.c.  tytułem  egzekucyjnym  może  być  również  akt  notarialny,  w  którym dłużnik  poddał  się  egzekucji  i  który  obejmuje  obowiązek  zapłaty  sumy  pieniężnej  do wysokości  w  akcie  wprost  określonej  albo  oznaczonej  za  pomocą  klauzuli  waloryzacyjnej, gdy  w  akcie  wskazano  zdarzenie,  od  którego  uzależnione  jest  wykonanie  obowiązku,  jak również  termin,  do  którego  wierzyciel  może  wystąpić  o  nadanie  temu  aktowi  klauzuli wykonalności. Stawający do aktu chcą zawrzeć w nim oświadczenie o poddaniu się egzekucji, ale w sposób nieprawidłowy,  niespełniający  wymogów  przewidzianych  w  powyższych  przepisach. Proponowane postanowienie nie zakłada wskazania w akcie notarialnym w zakresie klauzuli o poddaniu się egzekucji sumy pieniężnej wprost (wyraźnie) określonej. Oświadczenie to ma być dopiero skonkretyzowane przyszłym oświadczeniem dłużnika, a tym samym nie można przyjąć, aby było to właściwe oświadczenie o poddaniu się egzekucji.

4.  Minoga  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  może  być  reprezentowana  przez zarząd  powołany  uchwałą  wspólników,  który  nie  został  jeszcze  wpisany  do  rejestru przedsiębiorców  Krajowego  Rejestru  Sądowego,  wpis  zarządu  do  tego  rejestru  ma  bowiem charakter  deklaratoryjny.  Zarząd  powołany  uchwałą  może  zatem  podejmować  działania  za spółkę. Nie ma zastosowania art. 210 k.s.h., Adam Andrzejewski nie jest bowiem członkiem zarządu spółki Minoga.  

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.