Ostatniego dnia egzaminu notarialnego zadaniem przyszłych notariuszy było stworzenie projektu odmowy dokonania czynności notarialnej. Poznajmy treść zadania.
W dniu 8 września 2022 r. u notariusza Jana Nowaka, prowadzącego Kancelarię Notarialną w Oleśnicy, ul. Krótka 5, stawili się:
1. Adam Andrzejewski (PESEL 74100205111), stawający we własnym imieniu;
2. Bartosz Branko (PESEL 75050500555) i Czesław Czapurski (PESEL 72060601333) jako członkowie zarządu Minoga spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Oleśnicy – adres: 56-400 Oleśnica, ul. Poprzeczna 1 (KRS 0000787878, NIP 7776663242, REGON 001345721).
Jak wynika z odpisu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: KRS), Minoga spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką o zarządzie dwuosobowym, reprezentowaną przez dwóch członków zarządu łącznie lub członka zarządu z prokurentem. Stawający członkowie zarządu nie są wpisani w KRS. Okazano jednak protokół zgromadzenia wspólników spółki z dnia 7 września 2022 r., zawierający uchwałę zgromadzenia wspólników powołującą do zarządu Bartosza Branko i Czesława Czapurskiego, a odwołującą z zarządu osoby dotychczas wpisane.
Wspólnikami spółki są:
(1) Bayongo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu,
(2) Czesław Czapurski (PESEL 72060601333),
(3) Excalibur spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Poznaniu.
Bayongo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma w spółce Minoga 1 200 udziałów o wartości 100 zł każdy, a każdy z pozostałych wspólników ma po 400 udziałów o wartości 100 zł każdy. Łącznie kapitał zakładowy Minoga spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 200 000 zł i dzieli się na 2 000 udziałów. Udziały są nieuprzywielejowane.
Jedynym członkiem zarządu Bayongo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest Adam Andrzejewski (PESEL 74100205111), spółka ta ma kapitał zakładowy w kwocie 3 000 000 zł, dzieli się on na 3 000 udziałów po 1 000 zł każdy; udziały te dzielą się pomiędzy 17 udziałowców spółki.
Excalibur spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma zarząd dwuosobowy, w skład którego wchodzą obywatel Włoch Frederico Mereti oraz obywatel Polski Stanisław Balcerek. Są oni również wyłącznymi udziałowcami spółki, każdy z nich ma 50 udziałów po 1 000 złkażdy, kapitał zakładowy spółki wynosi 100 000 zł.
Stawający oświadczają notariuszowi, że zamierzają zawrzeć umowę pożyczki, na podstawie której Adam Andrzejewski (PESEL 74100205111) ma otrzymać kwotę 750 000 zł od Minoga spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, termin spłaty pożyczki to 1 marca 2023 r. Spółka reprezentowana jest przez stawających członków zarządu. Stawający przewidują zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, bowiem chcą zawarcia w akcie (umowie) poddania się egzekucji, przy czym poddanie to ma dotyczyć według żądania stawających określenia, że: „Adam Andrzejewski poddaje się egzekucji co do kwoty, jaka według jego oświadczenia na dzień 2 marca 2023 r. nie będzie spłacona, a którą określi oświadczeniem sporządzonym notarialnie w dniu 2 marca 2023 r.”. Nie zapadły żadne uchwały zgromadzeń spółki będącej stroną umowy pożyczki ani też spółek będących jej wspólnikami, co do tej umowy. Umowy tych spółek nie zawierają żadnych postanowień odmiennych od obowiązujących na podstawie Kodeksu spółek handlowych. Nie okazano żadnych dokumentów poza umowami spółek, odpisami z KRS, które notariusz zweryfikował za pomocą dostępu do KRS na podstawie art. 4 ust. 4a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz dokumentami potwierdzającymi tożsamość stawających i ich powołanie.
Polecenie: Proszę sporządzić, w zależności od przyjętego rozwiązania, projekt odmowy dokonania czynności sporządzenia umowy pożyczki z poddaniem się egzekucji w akcie z uzasadnieniem, wskazując wszystkie przyczyny odmowy dokonania czynności, albo uzasadnienie dopuszczalności tej czynności.
W szczególności należy zwrócić uwagę na zagadnienia: dopuszczalności zawarcia takiej umowy z pożyczkobiorcą, dopuszczalności reprezentacji pożyczkodawcy przez zarząd w tej sprawie, wymogu albo braku wymogu uchwał organów spółki (spółek), dopuszczalności poddania się egzekucji w akcie notarialnym w tak określony sposób. Uzasadniając odpowiedź, należy wskazać podstawy prawne uzasadniające niedopuszczalność albo dopuszczalność poszczególnych czynności. Na potrzeby egzaminu sporządzenie projektu odmowy dokonania czynności notarialnej nie wymaga sporządzenia protokołu.
W ocenie Zespołu do przygotowania zadań na egzamin notarialny, dokonanie opisanej w zadaniu czynności jest niedopuszczalne, a zdający powinien zwrócić uwagę na następujące kwestie:
1. Nie jest możliwe zawarcie umowy z Adamem Andrzejewskim bez zgody wyrażonej uchwałą zgromadzenia wspólników Bayongo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, co wynika z art. 15 § 2 k.s.h., według którego zawarcie przez spółkę zależną (tu: Minoga spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) umowy wymienionej w art. 15 § 1 k.s.h. z członkiem zarządu, prokurentem lub likwidatorem spółki dominującej (tu: Bayongo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dominującej (tu: Bayongo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością). Bayongo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką dominującą wobec Minoga spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, należy bowiem zwrócić uwagę, że według art. 4 § 1 pkt 4 lit. a k.s.h. spółką dominującą jest spółka, która dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami. Niewątpliwie, spółka Bayongo ma ponad 50% głosów na zgromadzeniu wspólników spółki Minoga, co oznacza, że dysponuje bezpośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników spółki Minoga. Czyni to z niej spółkę dominującą wobec Minoga spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a ze spółki Minoga spółkę zależną. W tych warunkach ma zastosowanie art. 15 § 2 k.s.h. i dla zawarcia umowy pożyczki, o której mowa w zadaniu, konieczna jest uchwała zgromadzenia wspólników spółki dominującej, wyrażająca zgodę na taką czynność.
2. Należy zauważyć, że kapitał zakładowy Minoga spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 200 000 zł, a umowa pożyczki ma być zawarta na kwotę 750 000 zł. Zdający powinni zwrócić uwagę na treść art. 230 k.s.h., zgodnie z którym rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W zadaniu wyraźnie wskazano, że umowy spółek, o których mowa w zadaniu, nie zawierają postanowień odmiennych od zawartych w Kodeksie spółek handlowych. Co prawda według art. 230 zdanie 2 k.s.h. nie stosuje się art. 17 § 1 k.s.h., ale nie można przyjąć prawidłowości zawarcia umowy w formie aktu notarialnego (chociażby z uwagi na treść art. 81 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie) lub co najmniej należy postawić wymóg wyraźnego pouczenia o treści art. 230 k.s.h. i wymogu uchwały na podstawie tego przepisu. W każdym wariancie zdający powinien dostrzec problem i w sporządzonym uzasadnieniu go omówić, tym bardziej, że uchybienie art. 230 k.s.h. może skutkować odpowiedzialnością członków zarządu działających w imieniu spółki, a notariusz jest zobowiązany czuwać nad zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne (art. 80 § 2 ustawy – Prawo o notariacie).
3. Zgodnie z art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. tytułem egzekucyjnym może być również akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku. Zgodnie z art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c. tytułem egzekucyjnym może być również akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy w akcie wskazano zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności. Stawający do aktu chcą zawrzeć w nim oświadczenie o poddaniu się egzekucji, ale w sposób nieprawidłowy, niespełniający wymogów przewidzianych w powyższych przepisach. Proponowane postanowienie nie zakłada wskazania w akcie notarialnym w zakresie klauzuli o poddaniu się egzekucji sumy pieniężnej wprost (wyraźnie) określonej. Oświadczenie to ma być dopiero skonkretyzowane przyszłym oświadczeniem dłużnika, a tym samym nie można przyjąć, aby było to właściwe oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
4. Minoga spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być reprezentowana przez zarząd powołany uchwałą wspólników, który nie został jeszcze wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, wpis zarządu do tego rejestru ma bowiem charakter deklaratoryjny. Zarząd powołany uchwałą może zatem podejmować działania za spółkę. Nie ma zastosowania art. 210 k.s.h., Adam Andrzejewski nie jest bowiem członkiem zarządu spółki Minoga.
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.
Zaświadczenie o uzyskaniu statusu zastępcy notarialnego
2022-09-17 10:32
Aplikacja do zdawania egzaminów prawniczych
2023-04-25 09:30
Uwaga absolwenci prawa! UOKiK ogłasza konkurs
2022-10-13 08:00
24 stycznia - Międzynarodowy Dzień Zagrożonego Prawnika
2023-01-24 08:10
Te pytania zaskoczyły najbardziej
2022-10-04 15:00
