Źródło grafiki: https://pixabay.com
Projekty mają być tańsze i bardziej dostępne. Procedowana w Sejmie ustawa nowelizująca Prawo budowlane rozszerzy krąg uprawnionych do wykonywania zadań architekta. Ustawowe zmiany to także kolejny etap zmian mających uprościć i ułatwić proces inwestycyjno-budowlany.
Jedną z istotnych zmian, jakie ma wprowadzić przygotowana przez rząd nowelizacja Prawa budowlanego, jest poszerzenie katalogu podmiotów, którym zostaną nadane uprawnienia projektowe. Zmiany, nad którymi obecnie pracuje Sejm, mają na celu umożliwienie uzyskiwania uprawnień budowlanych do projektowania w ograniczonym zakresie przez techników oraz osoby,które ukończyły branżową szkołę II stopnia, w branży odpowiedniej dla danej specjalności, po odbyciu czteroletniej praktyki projektowej oraz rocznej praktyki na budowie. Obecnie osoby posiadające tytuł zawodowy technika albo dyplom zawodowy, albo dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika nie mogą ubiegać się o nadanie uprawnień budowlanych do projektowania. Osoby takie mogą jedynie ubiegać się o uzyskanie uprawnień budowlanych do kierowania w ograniczonym zakresie. Jak wskazano w uzasadnieniu ustawy, standardy nauczania techników są jednak wystarczające do uzyskania uprawnień do projektowania w ograniczonym zakresie. Co istotne, proponowane zmiany wprowadzą taką możliwość wyłącznie po odbyciu czteroletniej praktyki projektowej oraz rocznej praktyki na budowie.
Rząd szczegołowo uzasadnił planowane zmiany. Zdaniem projektodawcy, nadanie technikom i absolwentom szkół branżowych uprawnień architekta jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie oraz braki kadrowe w szeroko rozumianej branży budowlanej. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy, zgodnie z ogólnodostępnymi informacjami zawartymi na stronie Izby Architektów Rzeczypospolitej Polskiej w Polsce zarejestrowanych jest 13 671 architektów, co daje współczynnik 0,4 na 1000 mieszkańców. Zgodnie natomiast z danymi Architects' Council of Europe (Rady Architektów Europy) średni współczynnik liczby architektów na 1000 mieszkańców w Unii Europejskiej oscyluje w granicach 1,0. Zatem umożliwienie szerszego dostępu do uprawnień budowlanych do projektowania w ograniczonym zakresie zwiększy atrakcyjność kształcenia zawodowego w budownictwie na poziomie technikum oraz pozwoli uzupełnić braki kadrowe. Jednocześnie gwarancją odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa prac projektowych wykonywanych przez te osoby jest wymóg odbycia 4-letniej praktyki projektowej polegającej na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo pod tzw. patronem, czyli pod patronatem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane oraz rocznej praktyki na budowie, a także zdanie egzaminu na uprawnienia budowlane.
Warto również wspomnieć, iż technicy mieli już w przeszłości prawną możliwość uzyskiwania ograniczonych uprawnień projektowych, tzn. do dnia 31grudnia 2005 r. Z dniem 1 stycznia 2006 r. wszedł w życie art.1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1364), który wprowadził zmianę, zgodnie z którą uzyskanie uprawnień ograniczonych do projektowania wymagało ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich, wrozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności.
Nowelizacja ustawy Prawo budowlane wprowadza jednak istotną zmianę. Wraz z przywróceniem mozliwości uzyskania uprawnień dla techników wprowadza się też skrócenie okresu czteroletniej praktyki zawodowej na budowie, wymaganej do uzyskania uprawnień do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie. Obecnie uzyskanie uprawnień do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie przez osoby posiadające tytuł zawodowy technika wymaga odbycia obowiązkowej czteroletniej praktyki na budowie. Proponuje się umożliwienie skrócenia wymiaru ww. praktyki z czterech do trzech lat. Osobą uprawnioną do skrócenia wymiaru praktyki byłby patron, pod kierownictwem którego praktyka jest odbywana. Projektowane zmiany mają na celu ułatwienie i zachęcenie do zdobywania uprawnień budowlanych przez techników, a tym samym zwiększenie zainteresowania podejmowaniem nauki w technikach.
Należy zauważyć, że przedmiotowe przepisy nie naruszają zasady proporcjonalności, gdyż w żaden sposób nie ograniczają oraz nie wpływają na ograniczenie dostępu do wykonywania zawodu architekta. Jak czytamy w uzasadnieniu rządowej nowelizacji, "w Polsce średnia liczba architektów na 1000 mieszkańców jest jedną z najniższych w Unii Europejskiej, a tym samym polscy obywatele mają ograniczony dostęp do usług projektowych wspecjalności architektonicznej w porównaniu do pozostałych obywateli państw członkowskich". Odpowiedzią na istniejący problem mają być projektowane zmiany, które - w ocenie projektodawcy - wpłyną na zwiększenie udziału w rynku absolwentów techników, a w konsekwencji na zwiększenie poziomu dostępności i konkurencyjności w tym zakresie. Osiągnięcie założonego celu jakim jest umożliwienie zdobywania przez techników uprawnień budowlanych do projektowania w ograniczonym zakresie wymaga przeprowadzenia zmian ustawowych i nie jest możliwe do wprowadzenia na podstawie obowiązujących przepisów. Projektowane przepisy gwarantują więc spójny i systematyczny sposób osiągnięcia przedmiotowego celu bez uszczerbku na bezpieczeństwie i jakości wykonywanych usług. Jak już wyżej wspomniano,technicy w celu uzyskania uprawnień budowlanych do projektowania w ograniczonym zakresie będą musieli odbyć 4-letnią praktykę projektową polegającą na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych, roczną praktykę na budowie oraz zdać egzamin na uprawnienia budowlane przeprowadzany przez organy samorządu zawodowego architektów lub inżynierów budownictwa. Wówczas będzie miała miejsce weryfikacja, czy posiadana wiedza i umiejętności technika są wystarczające do uzyskania uprawnień budowlanych do projektowania. W uzasadnieniu wskazano też, że projektowanie przepisy nie wpłyną na swobodę przepływu osób i usług w Unii Europejskiej, zwiększy się natomiast konkurencyjność na rynku usług projektowych. Umożliwienie projektowania w specjalności architektonicznej w ograniczonym zakresie nowej grupie osób, tj. technikom nie będzie miało wpływu na obniżenie jakości usług świadczonych przez te osoby, ze względu na konieczność odbycia czteroletniej praktyki przy sporządzaniu projektów oraz rocznej praktyki na budowie, zdanie egzaminu na uprawnienia budowlane, a także odpowiedzialność zawodową i dyscyplinarną tych osób.
Jak wskazuje projektodawca, umożliwienie technikom uzyskiwania uprawnień budowlanych do projektowania w ograniczonym zakresie wpisuje się w zmiany w prawie budowlanym, mające na celu dalsze uproszenie i ułatwienie procesu inwestycyjno-budowlanego.Projektowana zmiana ma bowiem zachęcić więcej osób do ubiegania się o uprawnienia budowlane do projektowania w ograniczonym zakresie i dzięki temu zwiększy dostępność do projektantów małych, nieskomplikowanych budynków, w tym głównie mieszkalnych jednorodzinnych. Zdaniem projektodawcy, większa dostępność do uprawnionych projektantów ułatwi realizacje marzeń o własnym domu wielu osobom szczególnie w mniejszych miejscowościach, gdzie dostęp do profesjonalnych usług projektowych jest ograniczony.
Projektowane przepisy nie naruszają przy tym zasady uzasadnionego charakteru, gdyż są uzasadnione celami służącymi interesowi publicznemu, w szczególności względami bezpieczeństwa publicznego. Jak już wcześniej wspomniano technicy posiadali w przeszłości możliwość uzyskiwania ograniczonych uprawnień projektowych w okresie od dnia wejścia w życie ustawy – Prawo budowlane, tj. 1 stycznia 1995r. do 31 grudnia 2005 r. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw, ograniczyła możliwość ubiegania się o uprawnienia budowlane wyłącznie do osób posiadających wykształcenie wyższe. Jednak znaczna grupa osób z wykształceniem średnim rozpoczęła praktykę zawodową, gdyż przepisy gwarantowały im możliwość ubiegania się ouprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie. W związku z tym, że niedopuszczalne jest dokonywanie zmian w przepisach powodujących pogorszenie sytuacji osób mających możliwość uzyskania określonych korzyści w określonym stanie prawnym osoby zwykształceniem średnim do dnia dzisiejszego posiadają uprawnienia do projektowania w ograniczonym zakresie i prowadzą czynną praktykę zawodową. Ministerstwo Rozwoju i Technologii nie odnotowało przy tym skarg oraz incydentów związanych z prowadzoną praktyką zawodową z zakresu projektowania w ograniczonym zakresie przez osoby posiadające wykształcenie średnie, co potwierdza, iż ich wiedza jest wystarczająca do sprawnego i bezpiecznego wykonywania zawodu projektanta.
Projektowane przepisy są uzasadnione również nadrzędnym interesem publicznym zapewniając ochronę konsumentów i usługobiorców –w tym zagwarantowanie jakości rzemiosła poprzez poszerzenie grupy potencjalnych usługodawców branży projektowej i w rezultacie zwiększenie oferty usług z nimi związanych, podniesienie dostępu do usług projektowych dla obywateli polskich, a także wprowadzenie możliwości nabywania uprawnień przez obywateli ze średnim wykształceniem technicznym pozwalających na uzyskanie uprawnień budowlanych do projektowania w ograniczonym zakresie, bez uszczerbku dla jakości wykonywanych usług. Projektowane przepisy nie naruszają także zasady niedyskryminującego charakteru, gdyż nie są zarówno bezpośrednio jak i pośrednio dyskryminujące ze względu na przynależność państwową lub miejsce zamieszkania. Obywatele państw członkowskich uzyskają możliwość nadania uprawnieńdo projektowania w ograniczonym zakresie oraz uznania już nabytych w swoich państwach kwalifikacji zawodowych.
Reasumując, w ocenie projektodawcy, umożliwienie technikom wykonywania prac projektowych w ograniczonym zakresie pozwoli, poprzez uzupełnienie braków kadrowych, na odciążenie obecnie pracujących projektantów, lepszą organizację pracy oraz szybsze wykonywanie zleceń.
Ustawa nowelizująca Prawo budowlane jest obecnie przedmiotem prac Sejmu, skąd po uchwaleniu zostanie przekazana do prac Senatu, a następnie do podpisu Prezydentowi RP. Jak wynika z projektu, ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Źródło:
- projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw wraz z uzasadnieniem, druk 3336.
_____________________________________
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.
PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy
Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze
Wynagrodzenie za pracę jako składnik masy upadłości
2022-03-11 08:39
Pracownik będzie mógł złożyć wniosek o zmianę typu umowy o pracę
2023-02-16 10:35
Ochrona pracowników przed substancjami reprotoksycznymi
2024-04-29 00:01
Obniżenie wynagrodzenia za wadliwie wykonaną pracę
2023-01-21 00:01
Umowa o pracę na okres próbny od 26 kwietnia 2023 r.
2023-05-09 08:45
Świadczenia pozapłacowe w umowie o pracę w praktyce
2023-09-24 14:24
Wigilia dniem wolnym od pracy? Jest projekt
2024-10-26 15:00
SN o statusie emeryta - byłego pracownika
2024-08-16 08:48
