Poświadczenie daty w prawie cywilnym

Redakcja
2024-11-20 14:59
Komentarze (0)

Poświadczenie daty pozwala na jednoznaczne stwierdzenie istnienia dokumentu w danym czasie. Co do zasady datę poświadcza notariusz, jednak w 2016 r. ustawodawca wprowadził nową metodę poświadczenia daty. Ta metoda to znakowanie czasem.

Poświadczenie daty jako szczególna forma czynności prawnej

Wedle ogólnej reguły wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Co do zasady czynność prawna może zostać dokonana w drodze ustnego oświadczenia woli, a nawet per facta concludentia.

Warto jednak wiedzieć, że polskie prawo cywilne wyróżnia kilka szczególnych form czynności prawnej. Jedną z nich jest forma pisemna z poświadczoną datą. Formę tę normuje art. 81 k.c. W świetle wskazanego przepisu ważność albo określone skutki czynności prawnej mogą być uzależnione od urzędowego poświadczenia daty.

Urzędowe poświadczenie daty

Forma pisemna z datą pewną została pomyślana dla wykazania ponad wszelką wątpliwość, że dana czynność została dokonana w określonym czasie. Poświadczenia daty dokonuje najczęściej notariusz, który stwierdza, że w określonym dniu okazano mu dokument. Skutek poświadczenia daty jest taki, że od momentu jego dokonania data staje się pewna, co ma szczególnie przeciwdziałać antydatowaniu dokumentów.

Data pewna występuje np. w zastawie. Jeżeli ustanawiamy zastaw na rzeczy i chcemy, aby ów zastaw był skuteczny względem naszych wierzycieli, tj. chcemy uniknąć sytuacji, w której nasz wierzyciel zaspokoi swoją wierzytelność z przedmiotu zastawu, to powinniśmy zadbać o to, aby zastaw został ustanowiony właśnie w formie pisemnej z datą pewną. W ten sposób poświadczenie daty jest skuteczne nie tylko względem stron czynności prawnej, ale także względem osób nieuczestniczących w jej dokonaniu.

Inne przypadki, w których data staje się pewna

Nie tylko poświadczenie daty przez notariusza powoduje powstanie skutku daty pewnej. Mianowicie, czynność prawna ma datę pewną także w wypadkach następujących:
1) w razie stwierdzenia dokonania czynności w jakimkolwiek dokumencie urzędowym - od daty dokumentu urzędowego;
2) w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza - od daty wzmianki;
3) w razie opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem czasu dokumentu w postaci elektronicznej - od daty opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem czasu.
Ponadto, w razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od daty śmierci tej osoby.

Elektroniczny znacznik czasu

Poświadczenie daty powoduje ten skutek, że istnienie dokumentu w danym momencie staje się pewne. Potwierdzeniem istnienia dokumentu w danym momencie może być również znakowanie czasem.

Według rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (tzw. rozporządzenie eIDAS), elektroniczny znacznik czasu stanowi usługę umożliwiającą określenie czasu powstania dokumentu elektronicznego.

Kwalifikowany elektroniczny znacznik czasu musi spełniać następujące wymogi:
a) wiąże on datę i czas z danymi tak, aby w wystarczający sposób wykluczyć możliwość niewykrywalnej zmiany danych;
b) oparty jest na precyzyjnym źródle czasu powiązanym z uniwersalnym czasem koordynowanym; oraz
c) jest podpisany przy użyciu zaawansowanego podpisu elektronicznego lub opatrzony zaawansowaną pieczęcią elektroniczną kwalifikowanego dostawcy usług zaufania lub w inny równoważny sposób.

Znakowanie czasem polega na użyciu metod szyfrowania pozwalających na potwierdzenie istnienia dokumentu w określonej dacie. Usługi polegające na znakowaniu czasem świadczyć mogą wyłącznie podmioty wpisane do rejestru dostawców usług zaufania, prowadzonego w ramach Narodowego Centrum Certyfikacji.

_____________________________________

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze oraz Instagramie