Źródło grafiki: https://pixabay.com
Polski Ład 2.0. miał być odpowiedzią na chaos podatkowy, który powstał na skutek wprowadzonej w tym roku reformy. Z początkiem lipca okazało się jednak, że nowe regulacje "naprawcze" nie dla wszystkich są korzystne, na co reaguje Rzecznik Praw Obywatelskich.
Polski Ład 2.0.to kolejna reforma prawa podatkowego, która nastąpiła w 2022 roku. Nowe regulacje prawne weszły w zycie 1 lipca, jednak obejmują zakresem normowania dochody (przychody) otrzymywane przez podatnika w całym roku podatkowym, a więc od 1 stycznia 2022 roku. Tym samym Polski Ład 2.0.stanowi - w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego - zmianę przepisów w trakcie roku podatkowego a zatem jest złamaniem generalnego zakazu wprowadzania zmian podatkowych w trakcie trwania roku podatkowego. Wyjątkowo dopuszcza się odstępstwo od powyższej reguły, jeżeli zmiana przepisów nie spowoduje pogorszenia sytuacji podatkowej obywateli. Tymczasem Polski Ład 2.0. okazuje się korzystny jedynie dla podatników zarabiających powyżej 12 800 zł ms. Pozostałe grupy podatników odnotowują natomiast straty.
Zauważalne na pierwszy rzut oka przez nas wszystkich wyższe zaliczki na podatek dochodowy to nie jedyne kwestionowane przez specjalistów zmiany. Otóż po wejściu w życie nowych przepisów okazało się, że Polski Ład 2.0.nie zlikwidował opodatkowania podatkiem dochodowym składki na ubezpieczenie zdrowotne. Należy podkreślić, że składka zdrowotna jest kolejną przymusową daniną publiczną, płaconą przez pracownika z jego przychodów i z tego względu nie może być uznana za podstawę opodatkowania w podatku dochodowym. Jednak i na tym problemy się nie kończą. Polski Ład 2.0. uchyla bowiem możliwość zastosowania mechanizmu tzw. rolowania zaliczek.
Mechanizm rolowania zaliczek polegał na tym, że zaliczki miesięczne mogły być obniżane do poziomu z 2021 r., czyli 17% minus kwota pobranej składki zdrowotnej do wysokości 7,75% podstawy, a więc mniej niż 10% (9,25% plus 9% składki na ubezpieczenie zdrowotne). Od 1 lipca mechanizm ten został usunięty i jednocześnie wprowadzono nową stawkę podatkową (12% plus 9% składki na ubezpieczenie zdrowotne). Jakie ma to przełożenie na praktykę?
Jak wskazują specjaliści, wszyscy pracownicy i zleceniobiorcy o przychodach wynoszących miesięcznie do 12800 zł (czyli ponad 90% podatników) objęci byli od lutego 2022 r. dobrodziejstwem art. 53a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nakazywał płatnikom obniżenie pobieranej zaliczki na podatek do zeszłorocznego poziomu, czyli efektywnie mniej niż 10% .Wprowadzone od lipca zmiany mogą więc doprowadzić do sytuacji, że grupa wymienionych podatników może w nowym półroczu otrzymać wynagrodzenia niższe o ponad jedną piątą w porównaniu do poprzednich miesięcy, przy czym podobny skutek może pojawić się w przypadku emerytów i rencistów o niskich przychodach, z racji tego, że oni również korzystali przez pierwsze półrocze 2022 r. z dobrodziejstwa art. 53a ustawy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jak wynika z powyższego, jedną z fundamentalnych zmian, jakie wprowadził Polski Ład 2.0., jest zmiana w zakresie zasad ustalania wysokości zaliczek na podatek dochodowy (o tej kwestii pisaliśmy również tutaj). W efekcie część podatników, zwłaszcza tych zarabiających najmniej, zmuszona jest płacić od 1 lipca wyższe zaliczki na podatek dochodowy. Dodatkowo specjaliścizwracają również uwagę na wątpliwości płatników w kontekście możliwości zwiększania w drugim półroczu pobranych już zaliczek o potencjalną dopłatę z pierwszego półrocza (tak zwane praktyki pobierania dobrowolnych zaliczek). Powyższe wynikać ma z tego, że dotychczasowy mechanizm rolowania zaliczek został uchylony, oraz z faktu, że zmiana wchodząca w życie od 1 lipca 2022 roku w istocie może zwiększyć obciążenia podatkowe (z mocą wsteczną), bowiem za pierwsze półrocze tego roku efektywne opodatkowanie wynagrodzeń - co wskazano już wyżej - było niższe niż 12%.
Jak wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich, w dobie najwyższej od 25 lat inflacji rozwiązania przewidujące wzrost (nawet przejściowy) obciążeń podatkowych mogą wywołać powszechne nierozumienie i niezadowolenie obywateli, a ponadto, w związku z zasygnalizowanymi zastrzeżeniami zgłaszanymi przez przedstawicieli nauki prawa podatkowego, finalnie może okazać się, że niektórzy obywatele nie skorzystają na wprowadzanych zmianach. Dlatego też wystąpił do Ministra Finansów o szczegółowe ustosunkowanie się do sprawy. Chodzi zwłaszcza o wyjaśnienia co do sytuacji podatkowej osób dotychczas nie objętych ulgą dla klasy średniej po zmianach od 1 lipca, ale i pozostałych grup podatników, pod kątem konieczności respektowania zakazu wprowadzania zmian niekorzystnych dla podatników w trakcie roku podatkowego.
Na koniec należy podkreślić, że zakaz wprowadzania zmian podatkowych w trakcie trwania roku podatkowego nie ma charakteru absolutnego, o ile wprowadzane zmiany są korzystne dla podatnika. Tym samym uznaje się, że zmiany prowadzące do korzystniejszego lub neutralnego – z punktu widzenia podatnika – opodatkowania dochodu mogą wyjątkowo usprawiedliwiać ich wprowadzenie w trakcie trwania roku podatkowego. Wynika to z faktu, że omawiany zakaz wprowadzania zmian w prawie podatkowym w czasie trwania roku podatkowego traktowany jest jako uszczegółowienie, w odniesieniu do prawa daninowego, zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz ochrony bezpieczeństwa prawnego.O ile w przypadku zmian korzystnych dla podatnika, zasada zaufania obywatela do państwa nie zostaje naruszona, o tyle zmiany podatkowe prowadzące do strat podatnika zdają sie ją naruszać, będąc w istocie znaczącym przekroczeniem granic swobody ustawodawcy w zakresie kształtowania treści ustaw podatkowych.
Źródło:
- wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2013 roku (sygn. K 7/12);
- wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 15 lutego 2005 roku (sygn. K 48/04);
- wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 listopada 1997 roku, (sygn. K 26/97);
- http://komentarze-modzelewski.pl/2022/06/27/czy-w-zwiazku-z-obnizka-pit-od-lipca-br-ktora-bedzie-dla-wiekszosci-pracownikow-podwyzka-opodatkowania-platnicy-moga-zwiekszyc-w-drugim-polroczu-pobrane-zaliczki-o-potencjalna-dop/
- Wystąpienie RPO do MF, https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/2022-07/Do_MF_Polski_Lad_2.0_6.07.2022.pdf
Treści publikowane w Serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło.
UE: Potrzebna redukcja zanieczyszczeń pochodzących ze statków
2024-02-17 10:35
Dzień Ojca -jaka jest jego historia?
2022-06-23 18:00
Od 2023 roku rekordowa podwyżka składek ZUS
2022-06-17 13:00
Zmiana czasu - jak długo będziemy przestawiać zegarki?
2022-10-30 10:45
Niegodność dziedziczenia w nowelizacji
2023-02-23 11:22
