Sąd Najwyższy wydał postanowienie, w którym omówił problematykę nabycia statusu interwenienta ubocznego w procesie.
Postanowieniem z dnia 7 marca 2024 r. Sąd Najwyższy uwzględnił zażalenie interwenienta ubocznego po stronie pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie odrzucające skargę kasacyjną tegoż interwenienta od wyroku Sądu drugiej instancji wydanego w sprawie z powództwa osoby fizycznej przeciwko jednostce samorządu terytorialnego o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Wcześniej, w toku postępowania przed Sądem drugiej instancji, skarżący złożył oświadczenie o wstąpieniu do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego, jednak Sąd Apelacyjny, mimo niezgłoszenia przez strony postępowania opozycji, o której mowa w art. 78 § 1 k.p.c., wydał postanowienie o odmowie skarżącemu dopuszczenia do udziału w sprawie w charakterze interwenienta ubocznego. Wniesiona następnie przez skarżącego skarga kasacyjna została odrzucona, a rozstrzygnięcie to Sąd uzasadnił argumentem o nieposiadaniu przez skarżącego statusu interwenienta ubocznego. W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej skarżący zakwestionował powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego i wniósł o kontrolę prawidłowości wydanych wcześniej postanowień o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie oraz o odrzuceniu złożonego wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku kończącego postępowanie w sprawie.
Sąd Najwyższy wskazał w uzasadnieniu, że status interwenienta ubocznego nabywany jest już z mocy samego oświadczenia o wstąpieniu do postępowania. Dopiero zgłoszenie przez jedną ze stron opozycji pozwala sądowi na weryfikację, czy interwenient rzeczywiście posiada interes prawny, o którym mowa w art. 76 k.p.c. Żaden przepis, co trafnie zauważa skarżący, nie przewiduje przy tym możliwości zweryfikowania tej kwestii z urzędu. Rozumowanie to znajduje również potwierdzenie w wynikach analizy art. 394[1a] § 1 pkt 2 k.p.c. Ustawodawca przewidział bowiem zaskarżalność wyłącznie tych orzeczeń dotyczących statusu interwenienta, które zapadły na skutek opozycji – z czego należy wnosić, że nie istnieją inne tego rodzaju postanowienia. Wykluczyć bowiem trzeba, by możliwe było wydanie postanowienia w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w sprawie z urzędu (bez opozycji), lecz by orzeczenie takie było niezaskarżalne. Skoro możliwe jest kwestionowanie orzeczenia uwzględniającego opozycję, to tym bardziej możliwe byłoby kwestionowanie odmowy dopuszczenia do udziału w sprawie w sytuacji, w której strony nie kwestionują wystąpienia przesłanek, o których mowa w art. 76 k.p.c., lecz z urzędu czyni to jedynie sam sąd.
W orzecznictwie zauważono już, że Kodeks postępowania cywilnego nie dopuszcza badania przez sąd z urzędu, czy rzeczywiście istnieje interes prawny, na który powołuje się interwenient uboczny, składając oświadczenie o wstąpieniu do sprawy. Rozstrzygnięcia wydawane w tym przedmiocie bez zgłoszenia przez jedną ze stron opozycji nie są więc znane ustawie (zob. postanowienie SN z 25 listopada 2010 r., III CZ 50/10). Status interwenienta jest nabywany z chwilą skutecznego zgłoszenia do udziału w sprawie, a utracić go można wyłącznie na skutek uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego opozycję (zob. wyrok SN z 13 listopada 2020 r., IV CSK 143/19). Wprawdzie w dawniejszym orzecznictwie wyrażony został pogląd odmienny, aprobujący możliwość niedopuszczenia interwencji ubocznej również z urzędu, jeżeli brak interesu prawnego wynika z samych twierdzeń zgłaszającego interwencję uboczną (zob. postanowienia SN z 5 kwietnia 1968 r., I CR 33/68, i z 8 czerwca 1967 r., I CZ 24/67), jednak stanowisko to jest wyraźnie ograniczone do spraw o prawa stanu cywilnego. Dlatego zdaniem SN nie ma zatem konieczności dokonywania oceny trafności tego stanowiska, choć prima facie budzi ono pewne wątpliwości.
Źródło:
Postanowienie SN z dnia 7 marca 2024 r. z uzasadnieniem (sygn. akt III CZ 381/23), https://www.sn.pl/
___________________________________________________
Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.
PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy
Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze
SN rozstrzygnął sprawę lichwiarskiej pożyczki
2022-09-15 13:00
SN orzekł, jak należy rozumieć pojęcie sprawy na gruncie k.p.k.
2023-06-14 15:35
SN o niewykonalności zapisu na sąd polubowny
2024-01-29 09:07
Immisje pośrednie w orzecznictwie sądów powszechnych
2023-07-31 00:57
Znaczenie ustawy antyspreadowej dla utrzymania w mocy umowy kredytu
2024-03-28 20:42
SN o kredycie frankowym zawartym przez przedsiębiorcę
2024-02-03 00:01
WSA: pushback sprzeczny z prawem polskim i międzynarodowym
2022-09-16 16:20
