Umowa dzierżawy gruntu rolnego na przykładach

Źródło grafiki: https://pixabay.com

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.Â

Umowa dzierżawy

Umowa dzierżawy jest umową konsensualną, odpłatną, dwustronnie zobowiązującą. Stosuje się do niej również przepisy o umowach wzajemnych. Choć umowę dzierżawy normują przepisy art. 693 i n. k.c., to stosuje się do niej odpowiednio także przepisy dotyczące najmu.

Stosownie do art. 693 § 1 k.c., przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Przedmiotem dzierżawy może być zarówno rzecz ruchoma, jak i nieruchomość. Ponadto przepisy o dzierżawie rzeczy stosuje się odpowiednio do dzierżawy praw.

Poniżej znajduje się postanowienie projektu umowy dzierżawy odnoszące się do jej przedmiotu, którym jest grunt orny.

§ 1
Przedmiot umowy

1. Na mocy niniejszej umowy Wydzierżawiający zobowiązuje się oddać przedmiot dzierżawy Dzierżawcy do używania i pobierania pożytków, a Dzierżawca zobowiązuje się płacić czynsz dzierżawy.
2. Przedmiotem dzierżawy, o którym mowa w ustępie poprzedzającym, zwanym dalej „gruntem”, jest grunt rolny o powierzchni … m2, oznaczony symbolem „R” (grunt orny), usytuowany w ……………………………, działka ewidencyjna nr ……………….., położona w granicach obrębu ewidencyjnego …………………………………, księga wieczysta KW nr ……………………., wraz z zasiewami w postaci …………………….., uczynionymi zgodnie z wymogami prawidłowej gospodarki.
(…)

Umowę dzierżawy można zawrzeć na czas oznaczony albo na czas nieoznaczony. Dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż lat trzydzieści poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nieoznaczony.

Kodeks cywilny zawiera unormowania szczególne w zakresie wypowiadania umowy dzierżawy gruntu rolnego oraz obowiązków dzierżawcy gruntu rolnego.

Czynsz w umowie dzierżawy

Czynsz w umowie dzierżawy może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju.

Zasadniczo wysokość czynszu dzierżawy powinna odpowiadać pożytkom osiąganym z przedmiotu dzierżawy (zob. wyr. NSA z 7.2.2018 r., II FSK 3644/15, http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Strony mogą dowolnie określić terminy płatności czynszu. Jeżeli terminu płatności czynszu w umowie nie oznaczono, czynsz jest płatny z dołu w terminie zwyczajowo przyjętym, a w braku takiego zwyczaju – półrocznie z dołu, o czym stanowi art. 699 k.c.

Ważne
Stosownie do art. 703 k.c., jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.

Ustawodawca zastrzega dla dzierżawcy uprawnienie do żądania obniżenia czynszu za dany okres gospodarczy, jeżeli wskutek okoliczności, za które dzierżawca odpowiedzialności nie ponosi i które nie dotyczą jego osoby, zwykły przychód z przedmiotu dzierżawy uległ znacznemu zmniejszeniu. Pojęcia okresu gospodarczego nie należy mylić z pojęciem okresu płatności. Okres gospodarczy może dotyczyć np. okresu zmniejszonych obrotów w dzierżawionym przedsiębiorstwie na skutek kryzysu ekonomicznego lub epidemii, a jeżeli przedmiotem dzierżawy jest grunt rolny, może pojęcie to może dotyczyć okresu suszy zmniejszającej plony (zob. N. Szok, Umowy cywilne. Wzory z komentarzem, Szczecin 2023, s. 79).

Reklama: ebooki dostępne w Sklepie PlanetaPrawo.pl

Poniżej znajduje się postanowienie projektu umowy dzierżawy gruntu rolnego odnoszące się do czynszu.

§ 2
Czynsz dzierżawy

1. Czynsz dzierżawy płatny jest rocznie, w formie przelewu na rachunek bankowy Wydzierżawiającego w ………………………….., nr …………………………………………………….., do … dnia (określenie miesiąca) ………………, i wynosi …………………. zł/ha (słownie: ……………………………………………………..). Przez dzień zapłaty rozumie się dzień uznania rachunku bankowego Wydzierżawiającego. Niezwłocznie po zaksięgowaniu wpłaty Wydzierżawiający wystawi fakturę VAT na Dzierżawcę.
2. Jeżeli Dzierżawca dopuszcza się zwłoki w zapłacie czynszu ponad trzy miesiące, Wydzierżawiający może wyznaczyć Dzierżawcy dodatkowy termin trzymiesięczny do zapłaty zaległości, a po jego bezskutecznym upływie umowę niniejszą wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia.
3. Jeżeli niniejsza umowa wygasa przed upływem roku dzierżawnego, Dzierżawca ma obowiązek zapłaty czynszu proporcjonalnie do okresu, w którym korzystał z gruntu. W takim przypadku Strony ustalą wysokość należnego za ostatni rok dzierżawny czynszu w odrębnym porozumieniu.
(…)

Dzierżawca ma szereg obowiązków

Dzierżawca powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki. Nie wolno mu zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego. Pojęcie wykonywania prawa dzierżawcy w sposób zgodny z wymaganiami prawidłowej gospodarki odnosi się do sposobu zarządzania przedmiotem dzierżawy, który powinien uwzględniać konieczność wyważenia interesów zarówno stron umowy dzierżawy, jak i podmiotów trzecich. Wykonywanie prawa dzierżawcy w celu osiągania pożytków nie może ani nadmiernie pogarszać stanu ilościowego i jakościowego przedmiotu dzierżawy, ani uniemożliwiać czy ograniczać wykonywania praw innych podmiotów (zob. N. Szok, Umowy…, s. 80).

Reklama: ebooki dostępne w Sklepie PlanetaPrawo.pl

Według art. 697 k.c. dzierżawca ma obowiązek dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym. Obowiązki dzierżawcy w tym zakresie sięgają dalej niż obowiązki najemcy, wykraczając poza kryterium drobnych nakładów związanych ze zwykłym używaniem rzeczy. Przyjmuje się, że dzierżawca, który realizuje obowiązek wskazany w powołanym przepisie, nie ma żadnych podstaw do tego, aby żądać od wydzierżawiającego zwrotu poczynionych wydatków (zob. wyr. SA w Krakowie z 29.1.2016 r., I ACa 1461/15, http://orzeczenia.krakow.sa.gov.pl).

Poniżej znajdują się fragmenty postanowień projektu umowy dzierżawy odnoszących się do utrzymania i sposobu używania gruntu rolnego przez dzierżawcę.

§ 4
Utrzymanie należytego stanu gruntu

1. Dzierżawca zobowiązuje się utrzymywać grunt w dobrej kulturze rolnej przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska, co następuje przez uprawę roślin oraz ugorowanie.
2. Grunt nie powinien być ugorowany przez okres dłuższy niż 5 lat.
3. Grunt nie powinien być porośnięty drzewami i krzewami z wyjątkiem drzew i krzewów:
a) niepodlegających wycięciu zgodnie z przepisami o ochronie przyrody,
b) mających znaczenie dla ochrony wód i gleb,
c) niewpływających na prowadzoną na gruncie produkcję roślinną.

§ 5
Sposób używania gruntu

1. Dzierżawca będzie używał gruntu na własne ryzyko i w ramach prowadzenia własnego przedsiębiorstwa.
2. Dzierżawca nie może:
1) zmieniać przeznaczenia gruntu,
2) używać gruntu w sposób niezgodny z wymaganiami prawidłowej gospodarki,
3) w jakikolwiek sposób czynić korzystanie z nieruchomości sąsiednich uciążliwym.
(…)
4. Dzierżawca nie może oddawać gruntu do bezpłatnego używania ani go poddzierżawiać pod rygorem wypowiedzenia przez Wydzierżawiającego niniejszej umowy bez zachowania terminu wypowiedzenia.
(…)

Reklama: ebooki dostępne w Sklepie PlanetaPrawo.pl

Zasiewy

Kodeks cywilny zawiera przepisy odnoszące się bezpośrednio do dzierżawy gruntu rolnego. Mowa m.in. o art. 706 dotyczącym zasiewów.

Jeżeli umowa dzierżawy dotyczy gruntu rolnego, na dzierżawcę można nałożyć obowiązek pozostawienia zasiewów po jej zakończeniu. Dzierżawca ma prawo żądać zwrotu wydatków poczynionych na zasiewy o tyle, o ile wbrew wymaganiom prawidłowej gospodarki nie otrzymał odpowiednich zasiewów przy rozpoczęciu dzierżawy.

Fragmenty umowy dzierżawy gruntu rolnego pochodzą z Programu Scripta https://programscripta.pl

Treści publikowane w serwisie internetowym PlanetaPrawo.pl mają charakter informacyjno-edukacyjny. Nie stanowią one porad prawnych i nie zastępują profesjonalnej pomocy prawnej. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki związane z ich wykorzystywaniem. Wszelkie prawa zastrzeżone – powołując się na publikację podaj źródło. Wykorzystywanie zawartości serwisu internetowego PlanetaPrawo.pl jako danych treningowych AI jest zabronione.

PlanetaPrawo.pl - przepisy, praktyczne komentarze, orzecznictwo, marketing prawniczy

Odwiedź nasz Sklep, polub nas na Facebooku, obserwuj nas na Twitterze